صرافیهای رمزارزی نسبت به روزهای اولیه راه طولانیای را پشت سر گذاشتهاند. بسیاری از صرافیها خدمات استانداردی همچون ترید، واریز و برداشت، مدیریت سبد داراییها و دیگر خدمات را به مشتریان خود ارائه میدهند. برخی از صرافیها هم قدمهایشان را فراتر گذاشتهاند و نتیجه آن عرضه خدمات پیشرفتهای شده که مخاطبان خاصی دارند. اما برای انتخاب صرافی ارزهای دیجیتالی امروزه باید فاکتورهای مختلفی را بررسی کرد که پلتفرم معاملاتی متناسب با نیاز شخص باشد. به همین دلیل انتخاب جای مناسب انجام معاملات در بازاری پر از صرافیهای متعدد به کاری پیچیده و گیجکننده تبدیل شده است.
صرافی رمزارزی به کاربران امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتالیای را میدهد که با افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتالی با طیف وسیعی از مشتریان روبهرو شده است
تعدد صرافیها در کنار سرویسهای استاندارد و همچنین سرویسهای طراحیشده برای نیازهای مختلف به دغدغهای برای بسیاری از کاربران تبدیل شده است که میتوان با تعریف رویکردی صحیح و درک روشن، به آن پاسخ داد. به همین دلیل ابتدا بهتر است خدمات استاندارد و پایه صرافیها را بشناسیم تا برای انتخاب محل انجام معاملات رمزارزی شناختی کامل به دست آوریم.
صرافی رمزارزی پلتفرمی است که به کاربران امکان خرید، فروش و تجارت ارزهای دیجیتالی را میدهد. این پلتفرمها با افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتالی و گسترش استفاده و معاملات آنها در بین عموم جامعه، در مقابل طیف وسیعی قرار گرفتهاند که نه تنها باید به آنها سرویس دهند بلکه باید نیازهایشان را نیز برآورده و خدمات پشتیبانی مناسبی ارائه کنند.
نیاز کاربران میتواند شامل مواردی همچون اهداف سرمایهگذاری، انواع داراییها و میزان ریسکپذیری باشد. همچنین کاربران میتوانند نیازهای خاصتری مانند تعداد دفعات معاملات، سطح کنترل نظارت بر سبد دارایی یا نظارت بر سرمایهگذاریها داشته باشند.
بررسیهای اولیه صرافی
صرافیهای رمزارزی کسبوکارهایی هستند که با چالشهای قانونی زیادی دستوپنچه نرم میکنند و به دلیل شفاف نبودن نحوه کار و ذخیره داراییها توسط آنها، بیتوجهی به ابعاد مختلفی همچون امنیت، نقدینگی، پشتیبانی یا انطباق با مقررات میتواند عواقب جبرانناپذیری برای کاربران به بار آورد. به همین دلیل بررسی فاکتورهای زیر از اهمیت بالایی برخوردار است.
تحقیق در مورد شهرت صرافی: بررسی آنلاین میزان شهرت یک صرافی میتواند اولین قدم باشد. به این ترتیب مقالات، نقدها و همچنین صحبتهای پیرامون صرافیها در فضای مجازی مواردی هستند که کاربران باید اطلاعات کافی را به کمک آنها قبل از ثبتنام در صرافی کسب کنند. همچنین میتوان از سایر معاملهگران خواست تا هرگونه بازخورد یا هشدار را با ما در میان بگذارند. در این دسته مهم است که شهرت، تاریخچه، سطح تجربه و تخصص تیم در نظر گرفته شود.
ارزیابی اقدامات امنیتی صرافی: امنیت از فاکتورهای بسیار مهم برای بررسی به حساب میآید. کاربران در صورت انتخاب هر صرافی قرار است سپردههای خود را برای انجام امور مالی، در اختیار صرافی قرار دهند و به همین دلیل صرافی باید اقدامات امنیتی کافی در جهت رمزنگاری دادههای کاربران و حفاظت از دارایی آنها را انجام داده باشد. از موارد امنیتی دیگر میتوان به تایید هویت دومرحلهای اشاره کرد که با توجه به آمار بالای هک و کلاهبرداری صرافیها باید امکان تایید اعتبار دومرحلهای را فراهم کنند. همچنین باید سابقه صرافی برای نقصها و حفرههای امنیتی در نظر گرفته شود.
انطباق با مقررات: با توجه به بحث رگوله نشدن صرافیها در سالهای گذشته، در نظر گرفتن این فاکتور برای اطمینان از عملکرد منصفانه و همچنین پیگیری دعواهای احتمالی مهم است. به همین دلیل بهتر است صرافیهایی انتخاب شوند که از سوی یک مقام مالی معتبر در حوزه تنظیمگری بررسی و تایید شده باشند تا بتوان از انطباق عملکرد با قوانین یا دستورالعملها مطمئن شد. بررسی و در نظر گرفتن این موضوع همچنین میتواند به جلوگیری از دستکاری بازار و سایر اقدامات غیراخلاقی کمک کند. البته بررسی این مورد در ایران مشکل است چون به غیر از الزاماتی که اخیراً از سوی پلیس فتای فراجا ابلاغ شده است تاکنون دستورالعمل خاصی برای صرافیها تعیین نشده بود و این مراکز فقط به صورت کلی سعی در پیادهسازی قوانین مبارزه با پولشویی داشتند.
ارزیابی نقدینگی: سرعت و امکان انجام برخی از معاملات مستلزم این است که صرافی از نقدینگی کافی برای پاسخ به نیاز کاربران بهرهمند باشد. نقدینگی بالا میتواند تضمین کند که معاملات با سرعت بالا و قیمت مناسب انجام شود که درگیر نوسانات قیمتی و موجب زیان معاملهگر نشود. کاربران میتوانند با مشاهده حجم معاملات و قیمتهای پیشنهادی و درخواستی موجود در پلتفرمها، اطلاعاتی در مورد نقدینگی صرافی به دست آورند.
رابط کاربری و عملکرد صرافی: تجربه معاملاتی کاربران از فعالیت در صرافی وابسته به فاکتوری به نام رابط کاربری و عملکرد صرافی رمزارزی است. در این مورد بهتر است کاربران به دنبال پلتفرمهایی باشند که از رابط کاربرپسند استفاده میکنند و همچنین گزینههایی مانند سفارشات محدود یا مشخص کردن حد ضرر داشته باشند.
پشتیبانی صرافی: در نهایت حتماً باید پیش از انتخاب صرافی نحوه و کیفیت سرویس پشتیبانی پلتفرم بررسی شود. از آنجا که بازار رمزارزها به صورت ۲۴*۷ و بدون تعطیلی فعال است، صرافی هم باید پشتیبانی برای کاربران خود تدارک ببیند که همواره در دسترس باشد. پشتیبانی صرافیها میتواند شامل مواردی همچون تماس، چت زنده، ایمیل، بخش پرسش و پاسخ متداول، آموزش و همچین معرفی منابع آموزشی باشد. سطوح مختلف پشتیبانی میتواند تاثیر زیادی بر تجربه معاملاتی کاربران بگذارد و به همین دلیل در نظر گرفتن این موضوع اهمیت زیادی دارد.
میتوان گفت انتخاب یک صرافی رمزارزی متناسب با نیاز هر کاربر، تصمیم مهمی است که نیاز به بررسی دقیق اهداف و تحمل ریسک دارد. به همین دلیل با در نظر گرفتن این موارد هر کاربر میتواند برای موفقیت در دنیای تجارت رمزارزها خدمات مورد نیاز خود را بهتر دریافت کند.
خدمات استاندارد صرافیها شامل چه مواردی میشود؟
امروزه صرافیهای رمزارزی شامل خدمات پایه و استانداردی میشود که پاسخگوی حجم بالای کاربران باشد. به همین دلیل برخی از خدمات به صورت پیشفرض و پایه تقریباً در تمامی صرافیها وجود دارد که آشنایی با آنها میتواند به کاربران در انجام هرچه بهتر معاملات کمک کند.
ترید: میتوان گفت اساسیترین خدمت ارائهشده از سوی هر صرافی ترید است. ترید به امکان معامله ارزهای دیجیتالی گفته میشود. ترید به کاربران اجازه میدهد ارزهای دیجیتالی مختلف را با قیمتهای متفاوت مانند قیمت بازار یا قیمت مد نظر، خرید و فروش کنند.
واریز و برداشت: اکثر صرافیهای ارزهای دیجیتالی به مشتریان اجازه میدهند وجوه خود را در قالب ارزهای دیجیتالی یا فیات، واریز یا برداشت کنند. به همین دلیل کاربران میتوانند برای خرید و فروش ارزهای دیجیتالی یا برداشت دارایی و سود خود، وجوهی را از و به حساب صرافی منتقل کنند.
مدیریت پورتفولیو یا سبد دارایی: ارائه خدمات مرتبط با مدیریت سبد داراییها یا پورتفولیو به کاربران این امکان را میدهد که داراییهای خود را به تفکیک و با فیلترهای مختلف مشاهده کنند. این موضوع میتواند در ردیابی ارزش سرمایهگذاریهای انجامشده و گرفتن تصمیمات تجاری به صورت آگاهانه، نقش تسهیلگری را ایفا کند.
پشتیبانی مشتری: صرافیهای رمزارزی برای کمک به کاربران در راستای رفع مشکلات، پشتیبانی را به مشتری ارائه میدهند تا پاسخگوی سوالات و ایرادات کاربران باشد. پاسخگویی صرافیهای رمزارزی با توجه به نوسانات بالای بازار، نقش قابل توجهی در حاشیه سود و تجربه کاربری مشتریان دارد.
امنیت: داراییهای کاربران در صرافیها به صورت حقوقی همچنان دارایی کاربران به حساب میآید و صرافی به عنوان یک پلتفرم معاملاتی حق هیچگونه دخل و تصرفی ندارد و همچنین صرافی باید شرایط و اقدامات امنیتی لازم را برای حفاظت از داراییهای به امانت گذاشتهشده کاربران رعایت کند. ذخیرهسازی سرد داراییها، تایید هویت دومرحلهای و رمزنگاری دادههای حساب برای جلوگیری از سرقت جزو مواردی هستند که صرافیها باید به صورت پایه رعایت کنند.
کاربران فارغ از مبتدی یا حرفهای بودن برای انتخاب یک صرافی متناسب با نیازهای خود میتوانند با در نظر گرفتن این موارد به راحتی پلتفرم معاملاتی مد نظر خود را انتخاب کنند. این خدمات پایه یا استاندارد تقریباً در تمامی صرافیهای رمزارزی مطرح داخلی وجود دارند هرچند کمیت و کیفیت هر کدام از این خدمات در صرافیهای مختلف متفاوت است و بهتر است قبل از انتخاب، کاربران بیشتر به این موارد توجه کنند.
خدمات پیشرفته صرافیهای رمزارزی در دنیا
در بین خدمات صرافیها، بسیاری از این کسبوکارها برای معاملهگران با ریسکپذیری بالا و حرفهای، خدماتی را در نظر گرفتهاند که بتوانند بهترین پاسخ را به این نیاز کاربران بدهند. این خدمات در همه صرافیها عرضه نمیشود و پیادهسازی آنها مستلزم رعایت قوانین، امنیت و همچین نقدینگی کافی است که این موارد خود میتواند نشاندهنده اعتبار و سطح فعالیت صرافی ارز دیجیتالی باشد.
معاملات مارجین: این نوع معامله به کاربران اجازه میدهد با قرض گرفتن وجوه از صرافی و استفاده از اهرم در معاملات، میزان سود خود را افزایش دهند. این نوع معاملات برای همه کاربران مناسب نیست و نسبت به معاملات معمولی ریسک بالاتری دارد به همین دلیل توجه به این ریسکها و درک آنها برای کاربران مهم است.
معاملات آتی: این معاملات از جنس معاملات مشتقه است که به کاربران اجازه میدهد بر اساس قیمت آینده یک دارایی معامله کنند. در این روش کاربران میتوانند معاملات را بر اساس انتظارات و برآوردهای خود از تغییرات آینده انجام دهند. این معاملات میتواند بدون توجه به روندها در جریان بازار باشد و برای کاربران حرفهای یک راه عالی برای افزایش سود به شمار میرود. همچنین باید توجه داشت که استفاده از این روش معاملاتی، مستلزم درک خوب از بازار و داراییهای دو طرف معامله است که ریسک بالایی دارد.
استیکینگ: برخلاف بیتکوین بسیاری از پروژهها روش اجماع متفاوتی دارند که بر اساس سهام است و به آن گواهی اثبات سهام گفته میشود. در این روش افراد میتوانند با قفل داراییهای خود در شبکههای بلاکچینی عملیات تایید تراکنشها را بر عهده بگیرند و در سود این عمل شریک شوند. برخی صرافیها به عنوان مراکزی که مخاطبان رمزارزی بسیاری دارند، اقدام به راهاندازی بخشی برای مشارکت کاربران کردهاند. در این روش کاربران میتوانند دارایی مد نظر خود را در قسمت استیکینگ قفل کنند و در سود حاصله متناسب با دارایی شریک شوند.
وام و قرض: برخی از صرافیهای رمزارزی خدمات وامدهی و استقراض ارائه میدهند که کاربران میتوانند با استفاده از آنها رمزارزها را از سایر کاربران قرض بگیرند یا قرض بدهند. سوددهی این روش به این صورت است که وامدهندگان در ازای این کار سودْ دریافت یا به عنوان وثیقه از آنها استفاده میکنند. معاملات OTC: معاملات OTC یا معاملات خارج از صرافی نوعی معامله است که به کاربران اجازه میدهد مقادیر زیادی از ارزهای دیجیتالی را فارغ از تاثیر در قیمت بازار معامله کنند. معاملات OTC را اغلب موسسات و افرادی انجام میدهند که دارا یا خواهان حجم زیادی از دارایی هستند. این خدمات به صورت معمول بیشتر برای معاملهگران بزرگ نهادی در دسترس است هرچند برخی از صرافیها این خدمت معاملاتی را به معاملهگران فردی نیز ارائه میدهند.
معاملات اسپات: این نوع معاملات امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتالی با قیمت نقطهای بازار را فراهم میکند. معاملات نقطهای که در صرافیها عرضه میشود رایجترین نوع معاملات است و گزینه خوبی برای افرادی است که علاقهمند به استفاده از نوسانات قیمتی در بازه زمانی کوتاهمدت هستند.
صرافی غیرمتمرکز: مفهوم صرافی غیرمتمرکز جدا از صرافیها شکل گرفته است اما در سالهای گذشته صرافیهای متمرکز هم بخشی به نام صرافی غیرمتمرکز راهاندازی کردهاند که کاربران میتوانند با نگرانی کمتری در مورد موضوعاتی همچون حریم خصوصی و امنیت به انجام معامله بپردازند. استفاده از این پلتفرمها میتواند پیچیدهتر از صرافیهای متمرکز باشد، با این حال دارایی کاربران کمتر در معرض هک و سرقت قرار میگیرد.
سبد خالی صرافیهای ایرانی از خدمات پیشرفته
افزایش اقبال گسترده افراد به استفاده و معامله رمزارزها در سالهای گذشته باعث شد قیمتهای این بازار آزاد نوسان زیادی پیدا کند. از همین رو صرافیهای رمزارزی زیادی ایجاد شدند که هر کدام خدمات متنوعی ارائه میدهند.
بازار رمزارزها به عنوان یک بازار آزاد که نوسان قیمت در آن هیچ محدودیتی ندارد، دچار نوسان قیمتی شدیدی است. با این حال نمیتوان از هیجان کاربران در معاملاتشان به عنوان یکی از فاکتورهای مهم چشمپوشی کرد. به همین دلیل با گذشت زمان و افزایش آگاهی کاربران هیجان این بازار هم میتواند مانند هر بازار دیگری کاهش یابد که این موضوع منجر به کاهش حاشیه سود معاملهگران و صرافیها میشود. پس در این صورت برای حفظ جذابیت بازار و افزایش میزان سود صرافیها خدمات پیشرفتهتری ارائه کردهاند، اما در صرافیهای ایرانی خبری از بسیاری از این خدمات نیست.
با نگاهی به خدمات صرافیهای ایرانی متوجه میشویم سبد خدمات صرافیهای ایرانی نسبت به رقبای خارجی بسیار خالی است که میتواند دلایل مختلفی همچون فقهی، قانونی و نبود امکان توسعه نرمافزاری داشته باشد. برای مثال انجام معاملات مارجین و آتی به دلایل فقهی ممکن نیست یا همچنین ایجاد بسترهای غیرمتمرکز یا وامدهی میتواند کلاف سردرگم قانونگذاری را از این هم سردرگمتر کند. همچنین استفاده از ابزارهای مدیریتی و نظارتی یا حتی امنیتی برای صرافیها به دلیل تحریمها مقدور نیست و به همین دلیل توسعهدهندگان این کسبوکارها مجبور به توسعه ابزارهای مورد نیاز از صفر هستند.
با توجه به افزایش تعداد صرافیها در فضای رگولهنشده و کاهش جذابیت بازار برای معاملهگران در آینده، پیشبینی میشود بسیاری از این کسبوکارها به دلیل نبود امکان توسعه متناسب جهانی و کاهش سود، امکان رقابت با صرافیهای خارجی را از دست بدهند و این موضوع باعث خروج سرمایه و ارز از کشور به مقصد صرافیهای خارجی شود. در این صورت ممکن است به دلیل تحریمها سرمایه بسیاری از علاقهمندان و معاملهگران در صرافیهای خارجی به خطر بیفتد.
اقتصاد تراکنشمحور رمزارزها باعث شکلگیری رقابت شدید میان کسبوکارها شده است و اکنون که مفهومی به نام صرافیهای غیرمتمرکز آزاد هم به بلوغ نزدیک میشود، در صورت ناتوانی صرافیهای ایرانی در رقابت و حفظ جذابیت خود، دیگر پلتفرمها و بازارها به مقصد جدید سرمایه کاربران تبدیل میشود. این اتفاق با توجه به روند کُند و عملاً فریزشده قانونگذاری تا حدودی در حال وقوع است و در صورت بیتوجهی میتواند عواقب بدی به دنبال داشته باشد.