توکن چیست؟ تعریف و کاربردها به زبان ساده سند مالکیت دارای‌های دیجیتال

قابلیت‌های بلاک‌چین برای انجام تراکنش‌های شفاف و با امنیت بالا باعث شده بسیاری از پروژه‌ها در این بستر ارائه شوند. اما ویژگی‌هایی مانند شفافیت و امنیت نمی‌تواند تنها فاکتورهای انتخاب شبکه غیرمتمرکزی مانند بلاک‌چین باشد که استفاده از آن می‌تواند به معنی از دست دادن مزایای ساز و کار تراکنش‌های سنتی تعریف شود. با این حال همانطور که مشخص است اقبال توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارهای فیزیکی به بلاک‌چین در حال افزایش است و یکی از اولین قدم‌ها برای ورود به این فضا استفاده از ابزاری به نام توکن است.

تفاوت کوین و توکن

در میان پروژه‌های بسیار و مختلف رمزارزی دو کلمه کوین و توکن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماهیت و کارکرد کلی هر دوی این اصطلاحات یکی است اما تفاوت فنی ظریفی وجود دارد که توجه به آن می‌تواند برای سرمایه‌گذاران مفید باشد.

در حقیقت به توکنی که به صورت بومی روی یک شبکه بلاک‌چینی عرضه می‌شود، کوین گفته می‌شود. در فضای رمزارزها، بلاک‌چین‌های متفاوتی وجود دارد که هرکدام از آنها کوین مخصوص به خود را دارند. اما در مقابل، شبکه‌های بلاک‌چینی میزبان پروژه‌های مختلفی هستند که هرکدام از این پروژه‌های برای خود دارایی‌های متفاوتی برای انجام تراکنش درون پلتفرمی خود تعریف کرده‌اند که به آنها توکن گفته می‌شود.

توکن سوزی چیست؟

سوزاندن توکن‌ها به معنی حذف توکن‌ها از عرضه کلی است. به این معنی که بخش از توکن‌ها که قرار است از گردش خارج شوند به یک کیف پول بدون کلید خصوصی ارسال می‌شوند و دیگر قابل استفاده نیستند. با این روش عملا توکن‌ها غیرقابل دسترس می‌شوند که به آن «سوزاندن» گفته می‌شود. این فرآیند می‌تواند به افزایش ارزش توکن‌های در گردش و کل اکوسیستم شکل گرفته حول محور پروژه کمک کند.

رپد توکن چیست؟

مبادله بیت‌کوین روی بلاک‌چین اتریوم مانند اجرای یک برنامه کامپیوتری سازگار با ویندوز روی سیستم عامل مک است. اما انجام این فرآیند روی بلاک‌چین با استفاده از مفهومی به نام رپدتوکن بسیار ساده است. رپدتوکن به روشی گفته می‌شود که با استفاده از آن می‌توان دارایی موجود روی یک بلاک‌چین را در هر بلاک‌چین دیگر و غیر بومی با حفظ ارزش منتقل کرد.

در این روش دارایی روی بلاک‌چین بومی خود به‌ وسیله یک قرارداد هوشمند قفل می‌شود و معادل آن روی بلاک‌چین مد نظر تولید می‌شود. از مهم‌ترین قابلیت‌های این توکن‌ها می‌توان به بالابردن همکاری بین ارزهای رمزنگاری شده و افزایش نقدینگی در پروژه‌ها اشاره کرد.

توکن بهادار و توکن کاربردی چیست؟

توکن‌ها به عنوان یکی از انواع دارایی‌های رمزنگاری شده در درجه اول با هدف جمع‌آوری سرمایه صادر می‌شوند. سرمایه‌ای که موتور محرک اصلی پیش‌روی پروژه به سمت اهدافش است. اما توکن‌ها هم دسته‌بندی خود را دارد و مهم‌ترین دسته‌های توکن‌ها شامل توکن‌های بهادار و کاربردی می‌شود.

توکن‌های کاربردی برای دسترسی به خدمات تعریف شده پروژه استفاده می‌شود و می‌توان آنها را در انواع کیف‌پول‌های رمزارزی ذخیره کرد. این توکن‌ها نماینده سهام پروژه نیستند و هیچ‌گونه سهم مالکیتی در پروژه به کاربر نمی‌دهند.

اما در مقابل توکن‌های بهادار نشان‌دهنده مالکیت شرکت با پروژه اصلی است. این توکن‌ها به دلیل اتصال با دنیای واقعی، با نظارت سازمان‌های دولتی صادر می‌شوند و متناسب با عملکرد مالی واحد صادر کننده بازدهی ارائه می‌دهند. این توکن‌ها می‌توانند دارایی‌های واقعی مانند املاک، سهام و دارایی‌های دیجیتالی را نمایندگی کنند و در عین حال نقطه همگرایی برای بازارهای سنتی و انقلابی رمزارزها باشند.

انواع مختلف توکن‌

دارایی‌های مختلف شامل جنس و دسته‌بندی‌های مختلفی هم می‌شوند. توکن‌های هم به عنوان نماینده این دارایی‌ها از انواع مختلفی تشکیل می‌شوند اما در این بین دو دسته از محبوبیت بیشتری برخوردارند.

• security token (توکن اوراق بهادار): این توکن‌ها نمادی دیجیتالی برای نشان دادن مالکیت یک دارایی مانند سهام یک شرکت هستند که به همین دلیل از قوانین مربوط به اوراق بهادار پیروی می‌کنند.
• Utility token (توکن کاربردی): دسته دیگر پراستفاده در بین توکن‌ها، نوع کاربردی آنهاست که برای ارائه محصول یا خدمات طراحی شده‌اند. این توکن‌ها تابع قوانین مرسوم نیستند و ویژگی‌های آنها باعث می‌شود برای امور حاکمیتی پروژه‌ها، پرداخت کارمزدها و همچنین افزایش امنیت شبکه، کاربرد داشته باشند.
• توکن‌های دیفای: دنیای امور مالی غیرمتمرکز بدون استفاده از توکن امکان فعالیت ندارد. فضای دیفای به عنوان جایی برای بازتولید دیجیتالی عملکردهای سنتی امور مالی مانند وام، پس‌انداز، بیمه و تجارت در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. با این حال پلتفرم‌های مختلف دیفای فرآیند انتقال ارزش را براساس توکن تعریف کرده‌اند.

NFTها یا توکن‌های غیرمثلی: NFTها یا توکن‌های غیرمثلی، توکن‌هایی هستند که هر واحد از آنها با یکدیگر متفاوتند و شامل استاندارد خاصی برای تعریف در بلاک‌چین می‌شوند. استفاده از NFTها در بسیاری از صنایع کاربرد دارد و می‌توان تقریبا هر داده یا دارایی را با استفاده از استاندارد تعریف شده برای توکن‌های NFT به صورت دیجیتالی تعریف و از مزایای آن برخوردار شد. استفاده از NFTها باعث می‌شود امکان کپی و اشتراک‌گذاری آثار دیجیتالی، کمتر و حقوق مالک اصلی اثر، بهتر حفظ شود.

توکن‌ها را می‌توان به راحتی در بلاک‌چین معامله کرد و انتقال داد. به همین دلیل خرید، فروش و انتقال مالکیت برای کاربران بسیار راحت‌تر است که این موضوع می‌تواند منجر به افزایش نقدینگی در پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک‌چین و کاهش زمان تسویه در مقایسه با دارایی‌های مالی سنتی شود.

مزایای توکن‌ها این امکان را فراهم می‌کند که برای طیف گسترده‌ای از کالاها و خدمات مانند فلزات گران‌بها، املاک و مستغلات، دسترسی به خدمات آنلاین یا بازی‌ها استفاده کرد. این تطبیق‌پذیری باعث شده توکن‌ها به ابزاری قدرتمند برای نوآوری‌های مالی و افزایش دموکراسی در خدمات مالی تبدیل شوند.

معنی بازار گاوی و خرسی

بازارهای مالی برای نشان دادن صعودی و نزولی بودن وضعیت کل بازار از اصطلاحاتی مانند بازار گاوی و خرسی استفاده می‌شود. در کل برای بازارهای صعودی که قیمت‌ها در حال افزایش است اصطلاح بازار گاوی استفاده می‌شود. در مقابل برای شرایط نزولی و کاهش قیمت ارزها و بازارها از اصطلاح بازار خرسی استفاده می‌شود.

چالش‌های و مزایای توکن‌ها

توکن‌ها علاوه‌بر مزایای بسیار، ریسک بالایی هم دارند. استفاده از توکن‌ها به معنی قبول مسئولیت دارایی برای کاربر است که این موضوع باعث می‌شود تمامی خطرات مانند نوسانات قیمت، تقلب و کلاه‌برداری شامل توکن‌ها شود. در مورد توکن‌ها، منابع آموزشی بسیاری وجود دارد و تقریبا هر پلتفرم بخشی از فعالیت و محتوای خود را برای مقابله با خطرات احتمالی صرف می‌کند اما در عین حال برای اجتناب از بروز مشکلات احتمالی بهتر است کاربران درک کاملی از بلاک‌چین استفاده شده برای توکن‌ها داشته باشند تا بتوانند امنیت استفاده و دارایی خود را با استفاده از ویژگی‌های قرار داده شده در بلاک‌چین به حداکثر برسانند.

به همین دلیل توکن‌ها به عنوان ابزارهایی قدرتمندی برای بروز پتانسیل و نوآوری‌های مالی تبدیل شده‌اند که می‌توانند نحوه دسترسی و استفاده از خدمات مالی را تغییر دهند. در این حالت تفاوتی ندارد کاربر سرمایه‌گذاری باتجربه‌ یا تازه‌‌کار باشد، درک توکن‌ها و نقش آنها در دنیای مالی، قدم مهمی برای موفقیت در فضای رمزارزها است.

رایج‌ترین کاربردهای توکن‌ها

استفاده از توکن‌ها به بخش مالی محدود نمی‌شود و می‌توان از آنها در صنایع مختفی مانند مراقبت‌های بهداشتی، بازی، املاک و مستغلات یا زنجیره تامین و دیگر صنایع هم استفاده کرد. تطبیق‌پذیری بالای توکن‌ها باعث شده استفاده از این ابزارها در کسب‌وکارهای مختلف نقش ساده‌سازی و افزایش بهره‌وری را ایفا کنند.

به عنوان مثال در صنعت بازی از توکن‌ها می‌توان برای نمایش آیتم‌ها درون بازی مانند ارز رایج درون بازی، سلاح یا دیگر آیتم‌ها استفاده کرد. با این روش کاربران می‌توانند به راحتی توکن‌ها را با دیگر بازیکنان معامله کنند و نقل‌وانتقالات مد نظرشان را انجام دهند و همچنین برای خرید سایر آیتم‌های درون بازی آنها را خرج کنند.

توکن‌ها می‌توانند در بخش مراقبت‌های بهداشتی برای نشان دادن سوابق پزشکی و سایر داده‌های حساس مرتبط با سلامت استفاده شوند. استفاده از توکن‌ها در این بخش باعث بهبود ایمنی و محافظت از داده‌های بیماران می‌شود در حالی که سازوکاری شفاف برای استفاده ارائه دهندگان خدمات سلامت تعریف می‌کند.

موضوع مالکیت هم به عنوان یکی از چالش‌های همیشگی حوزه املاک و مستغلات مطرح بوده است. توکن‌ها در این بخش هم می‌توانند نقش قابل توجهی ایفا کنند و با تعریف مالکیت یک ملک یا بخشی از آن با توکن، نقل‌وانتقال و مشکلات مرتبط با آن بسیار کمتر می‌شود و همچنین نقدینگی و شفافیت بازار هم افزایش پیدا می‌کند.

باتوجه به امکان استفاده گسترده توکن‌ها در بسیاری از حوزه‌ها و صنایع پرکاربرد، توسعه و گسترش استفاده از توکن‌ها روند دیجیتالی شدن دارایی‌ها و خدمات هم روند پرشتاب‌تری به خود گرفته است. در حقیقت می‌توان گفت توکن اصطلاح دیگری برای ارزهای دیجیتال یا رمزارزهاست اما در حقیقت توکن تفکیکی برای استفاده در زمینه‌های مشخص ارائه می‌دهد که با استفاده از آن می‌توان تفاوت ملموس‌تری میان ارزهای شناخته شده بازار مانند بیت‌کوین و اتریوم با دیگر پروژه‌ها و ارزها تعریف کرد.

تهدید و خطرات توکن‌ها

توکن‌ها نگرانی‌هایی را هم برای بسیاری از افراد به وجود آورده‌اند. برای مثال در سال‌های گذشته باتوجه به راحتی تولید توکن و عرضه آن، بسیاری از پروژه‌های کلاه‌برداری توانسته‌اند حجم بالایی از دارایی کاربران را به سرقت ببرند. هرچند که در فضای آزاد بلاک‌چین مسئولیت این سرقت برعهده کاربری است که اقدامات امنیتی لازم برای سرمایه‌گذاری را انجام نداده اما با این حال کلاه‌برداری به عنوان یکی از اصلی‌ترین مشکلات مربوط به توکن‌ها مطرح است.

با توسعه بلاک‌چین‌ها و گسترش ارائه کالا و خدمات به صورت غیرمتمرکز، برای پوشش نیاز مخاطبان و نوآوری بیشتر، توکن‌ها هم در حال تطبیق‌پذیری هستند. در حقیقت استفاده و توسعه توکن‌ها در فضای ارزهای دیجیتال روندی مشابه توسعه محصولات مالی برای پوشش نیاز افراد در طول تاریخ را دارد. موضوعی که باعث شده فرصت‌های مالی و اجتماعی بسیار زیادی آزاد شود.