سو استفاده کلاهبرداران آنلاین از زلزله ترکیه و سوریه

فاجعه‌ای که تا کنون تلفاتش بیش از ۳۵ هزار نفر اعلام شده هم از دست کلاهبرداران اینترنتی در امان نیست. در این کلاهبرداری‌ها به دروغ ادعا می‌شود که هدف از جمع‌آوری پول، کمک به زلزله‌ زدگان ترکیه و سوریه است.اما به جای کمک به نیازمندان، پول‌های جمع‌آوری شده به حساب‌های پی‌پل و کیف‌پول رمزارزی کلاهبرداران منتقل می‌شود و دیگر خبری از کمک به زلزله زدگان نیست.

بی‌بی‌سی برخی از روش‌های و ابزارهای این کلاهبرداران را شناسایی کرده است که در صورت مشاهده باید بیشتر درمورد خیریه هدف تحقیق کنید.

در پخش زنده تیک‌تاک، تولیدکنندگان محتوا می‌توانند با دریافت هدایا درآمدزایی کنند. حالا حساب‌های تیک‌تاکی تصاویری از فاجعه  زلزله اخیر ترکیه و سوریه و پوشش خبری را پخش کرده‌اند و با توضیحاتی مثل «بیایید به ترکیه کمک کنیم»، «برای ترکیه دعا کنید» و «به قربانیان زلزله کمک کنید» درخواست کمک می‌کنند.

یکی از این حساب‌ها که سه ساعتی مشغول فعالیت بود تصویری شطرنجی‌شده از ساختمان‌های ویران شده را با صدای انفجار منتشر می‌کرد. در پشت صحنه این فیلم صدای خنده مردی که به زبان چینی صحبت می‌کند به گوش می‌رسد. در توضیحات ویدیو نوشته شده است: «بیایید به ترکیه کمک کنیم. کمک مالی.»

ویدیو دیگری تصویری از کودکی مضطرب را به نمایش می‌گذارد که در حال فرار از آواراست. این پخش زنده با پیغام «لطفا برای رسیدن به هدف کمک کنید» همراه شده که به وضوح درخواستی برای هدایای تیک‌تاکی است.

اما کودکی که در این تصویر به نمایش گذاشته شده ارتباطی با زلزله هفته گذشته ندارد. تحقیقات نشان می‌دهد که این تصویر در سال ۲۰۱۸ نیز در توییتر با توضیح «نسل‌کشی کرد‌ها را متوقف کنید»، منتشر شده و مربوط به زمانی است که نیروهای ترکیه و متحدانش به گروهک‌های کرد حمله کردند.

جالب است بدانید که طبق بررسی‌های بی‌بی‌سی، تیک‌تاک ۷۰ درصد از درآمد هدایای دیجیتال را تصاحب می‌کند که البته این شبکه اجتماعی چنین رقمی را منکر شده است.

یکی از سخنگویان تیک‌تاک در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت: «ما عمیقا از زلزله‌های عظیم ترکیه و سوریه متاثر شدیم و برای کمک به اقدامات امدادی زلزله تلاش می‌کنیم.»

وی همچنین افزود: «بعلاوه همواره برای جلوگیری از کلاهبرداری و سو استفاده از اعضایی که تمایل به کمک دارند تلاش می‌کنیم.»

در توییتر نیز کلاهبرداران تصاویری را که هدفش بازی با احساسات مخاطبین است به همراه لینکی منتشر می‌کنند که شما را برای کمک به کیف‌پول‌های رمزارزی ارجاع می‌دهد.

یکی از حساب‌های توییتری پست مشابهی را هشت مرتبه در ۱۲ ساعت منتشر کرده است که تصویری از یک نیروی امدادی است که در کنار ساختمانی آوار شده کودکی را در آغوش گرفته است.

با  این حال عکسی که در این پست به کار رفته جعلی است. طبق گزارش روزنامه یونایی OEMA، این تصویر متاثر کننده با استفاده از نرم‌افزار هوش مصنوعی مید‌جرنی (Midjourney) تولید شده است.

مولد‌های تصویر هوش مصنوعی معمولا اشتباهاتی دارند و کاربران توییتری هم سریعا متوجه این اشتباه می‌شوند. عددی که روی دست راست این نیروی امدادی دیده می‌شود ۶ رقم دارد. بی‌بی‌سی برای تائید بیشتر از مرکز تحقیقاتی Blue Room (بخشی از تحقیق و توسعه بی‌بی‌سی) خواست تا تصاویر مشابهی را با همین نرم‌افزار تولید کنند.

این مرکز از هوش مصنوعی خواست تا «تصویری از یک نیروی امدادی را در حال نجات دادن یک کودک پس از زلزله و با کلاهی که پرچم یونان بر آن هک شده» تولید کند و هوش مصنوعی تصاویر زیر را ارائه کرد:

بعلاوه یکی از کیف‌پول‌های رمزارزی که در این کلاهبرداری استفاده شده در کلاهبرداری دیگری در سال ۲۰۱۸ نیز به کار رفته است. آدرس رمزارزی دیگری هم به همراه محتوای غیراخلاقی در وبسایت شبکه اجتماعی VK روسیه به کار رفته است.

در پست‌های جعلی گفته شده است: «در صورت جمع‌آوری پول قصد دارم به مردم زلزله زده کمک کنم. مردم نواحی زلزله‌ زده در سرما هستند و این افراد به ویژه کودکان غذا ندارند. من این فرآیند را با رسید اثبات می‌کنم.»

با وجود ادعای نشان دادن رسید هنوز هیچ رسید یا تائید هویتی ارسال و منتشر نشده است.

در پست توییتری دیگری، کلاهبرداران حساب‌های جعلی، خیریه ایجاد کرده و مردم را به پی‌پل ارجاع می‌دهند.

اکس شارما، متخصص امنیت سایبری سوناتایپ، می‌گوید این حساب‌ها مقالات خبری را بازنشر کرده و برای جذب مخاطب، توییت سلبریتی‌ها و کسب‌وکارها را ریپلای می‌کنند.

او به بی‌بی‌سی گفت:‌ «کلاهبرداران حساب‌های جعلی‌ای شبیه به سازمان‌ها و مجاری خبری معتبر ایجاد می‌کنند تا از آن طریق کمک‌هایی را از سمت مردم برای آسیب دیدگان این فاجعه دریافت می‌کنند اما این کمک‌ها به دست خسارت دیدگان نمی‌رسد و به حساب پی‌پل کلاهبرداران منتقل می‌شود.»

یکی از این حساب‌ها به نشانی TurkeyRelief@ است که در ماه ژانویه به توییتر پیوسته و تنها ۳۱ دنبال کننده دارد. پی‌پل این حساب توییتری تا امروز ۹۰۰ دلار دریافت کرده اما ۵۰۰ دلار آن مربوط به سازنده گروه است. به گفته شارما این کار برای: «اعتبار بخشیدن به خیریه است.»

این مورد یکی از ۱۰۰ خیریه‌ای است که در روزهای اخیر با استفاده از پی‌پل اقدام به دریافت کمک برای زلزله زدگان کرده و برخی از این خیریه‌ها جعلی شناخته شده‌اند.

شارما می‌گوید خیران باید به طور ویژه مراقب حساب‌هایی باشند که ادعا می‌کنند داخل ترکیه هستند زیرا پی‌پل از سال ۲۰۱۶ فعالیت خود در ترکیه را متوقف کرده است.

او می‌گوید: «خیریه‌های معتبری در خارج از ترکیه وجود دارند که از پی‌پل استفاده می‌کنند اما وقتی ادعا می‌کنند داخل ترکیه هستند، ماجرا مشکوک است.»

چیز دیگری که باید مراقبش باشید خیریه‌های ناشناس هستند به ویژه آنهایی که مقادیر کمی را جذب کرده‌اند. به گفته شارما از خیریه‌های واقعی «بودجه عظیمی» انتظار می‌رود اما بسیاری از آنهایی که برای دریافت کمک درخواست می‌دهند کمتر از ۱۰۰ یورو دریافت کرده‌اند.

پی‌پل حساب کلاهبرداری را مسدود کرده است. سخنگوی پی‌پل در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت: «با اینکه اکثر آنهایی که از پی‌پل برای دریافت کمک استفاده کردند نیت خوبی دارند اما بی شک برخی سعی دارند از ذات خیر و سخاوتمند مردم سو استفاده کنند.»

«تیم‌های پی‌پل به ویژه در زمان حوادثی مثل زلزله ترکیه و سوریه همواره مشغول شناسایی و مسدود کردن این حساب‌ها هستند تا کمک‌ها به مقصد نهایی برسد.»

توییتر نیز در همین راستا حساب TurkeyRelief@ را مسدود کرده اما هنوز به درخواست اظهار نظر در این باره پاسخی نداده است.

حقه‌های قدیمی

معمولا در پی هر خبر مهمی، کلاهبرداران از همان آدرس رمزارزی قبلی و وبسایت‌های قدیمی برای فریب مردم استفاده می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کلاهبرداران از همین تاکتیک‌ها در جنگ روسیه و اوکراین نیز استفاده کرده‌اند.

منبع: BBC