آغازِ پایانِ حقوق فاوا؟

دکتر محسنیان‌راد محقق ایرانی حوزه ارتباطات، سال 1384 اقدام به نگارش مقاله «بازار پیام و ارتباطات میان‌فرهنگی» کرد. او البته مدتی پیش از این زمان اقدام به ارائه آن در مجامع علمی کرده بود. این نظریه قصد دارد توضیح جدیدی از ارتباطات میان‌فرهنگی در جهان ارائه کند. این گزارش کوتاه با بهره‌گیری از این اثر علمی دکتر محسنیان‌راد قصد دارد ابعاد حقوقی این نظریه را زیر ذره‌بین بگیرد. به نظر می‌رسد مهم‌ترین برآیند از نظریه محسنیان‌راد، تضعیف حاکمیت در عرصه‌های ملی و بین‌المللی است که خود مهم‌ترین رکن برای قانون‌ و مقررات‌گذاری در همه حوزه‌ها من‌جمله حوزه رسانه است. مختصری از نظریه بازار پیام دکتر محسنیان‌راد در مقاله بازار پیام و ارتباطات میان فرهنگی خود معتقد است نظام ارتباطات میان فرهنگی تا قرن 13 میلادی به صورت چندقطبی بوده و از قرن چهاردهم، عصر سلطه «یک‌قطبی» آغاز و با تحولاتی چند به دوران جهانی ‌شدن یا به تعبیر هربرت شال مک‌لوهان، به دوران زندگی انسانی در دهکده جهانی رسیده است. این نظریه در ادامه می‌گوید وضعیت حاضر یک دوره در حال گذار است و طی چند دهه آینده ویژگی‌های دهکده جهانی تغییر خواهد کرد و عصر جدیدی آغاز خواهد شد که نویسنده به دلیل مشابهت نسبی ویژگی‌های آن با ساز و کار حاکم بر بازارهای سنتی مشرق‌زمین، طی مقالات متعدد خود آن را «بازار پیام» نامیده است. ابعاد حقوقی نظریه بازار پیام محسنیان‌راد در مقاله خود به 15 ویژگی بازارهای سنتی و تطبیق آن با بازار پیام پرداخته است. در میان این 15 مورد، چهار نکته وجود دارد که به نظر دارای بعدی حقوقی است. سه مورد از این چهار نکته شباهت بازار پیام با بازار سنتی است و یک مورد تفاوت آن. نخستین شباهت این است که همان‌طور که نقش ارتباط‌گران یعنی خریدار و فروشنده با یکدیگر به صورت افقی است، نقش ارتباط‌گران در بازار پیام هم به صورت...