سفته الکترونیکی چیست و چگونه سفته آنلاین بگیریم

سفته الکترونیکی چیست؟

سفته الکترونیکی سندی تجاری است که برخلاف سفته‌های چاپی و کاغذی به صورت الکترونیکی صادر می‌شود. سفته نشان‌دهنده تعهد صادرکننده آن در پرداخت مبلغ مرقوم نسبت به دارنده آن سفته است.

تعریف سفته در ماده ۳۰۷ قانون تجارت:

«فته‌ طلب (سفته)، سندی است که به موجب آن، امضاکننده تعهد می‌‌کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه، در وجه حامل یا شخص معین یا به‌ حواله‌‌کرد آن شخص، کارسازی نماید.»

سفته، چک و برات که در دسته‌بندی اسناد تجاری در دو دسته عام و خاص قرار می‌گیرند، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند.

قابلیت معامله و نقل‌وانتقال از مهم‌ترین ویژگی‌های سفته است. این سند تجاری که جایگزین پول نقد در معاملات تجاری است کاربرد تضمینی نیز دارد. در بسیاری از تعاملات مالی و تجاری، تعهدات شغلی و انواع پرداخت‌ها سفته به عنوان سندی تضمینی و ضمانت به کار می‌رود.

سفته الکترونیکی از چه زمانی منتشر شد؟

وزیر اقتصاد و دارایی در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۹ اعلام کرد شهروندان از این پس می‌توانند از طریق سامانه‌های جدید که متعلق به بانک‌های مشخص‌شده است، بدون مراجعه حضوری و به صورت آنلاین سفته و برات دریافت کنند.

وزیر اقتصاد و دارایی درباره نحوه دریافت سفته الکترونیکی گفت: کاربران هر کجا که هستند بدون مراجعه به شعب یا واحدهای فروش سفته، امکان خرید سفته را خواهند داشت. همچنین صدور هر پنج مرحله پس از فروش سفته نیز بدون نیاز به مراجعه به بانک‌ها، به صورت الکترونیکی امکان‌پذیر می‌شود، یعنی افراد می‌توانند ۲۴ساعته و آنلاین ظهرنویسی سفته را هم انجام دهند.

همچنین او درباره جنبه مثبت این خدمت الکترونیکی اظهارنظر کرد و گفت: با صدور این شکل از سفته، امکان جعل اسناد به صفر می‌رسد که این عامل باعث گره‌گشایی بخشی از مشکلات اقتصادی خواهد شد.

کدام بانک‌ها سفته الکترونیکی ارائه می‌دهند؟

دریافت سفته الکترونیکی از همه بانک‌ها مقدور نیست! در حال حاضر تنها سه بانک ملی ایران، آینده و قرض‌الحسنه رسالت این خدمت را ارائه می‌کنند. بانک‌های نامبرده هر کدام سایت یا اپلیکیشن مخصوصی دارند که مشتریان می‌توانند از طریق آن اقدام به اخد سفته به صورت دیجیتالی کنند.

سامانه بام مخصوص بانک ملی، سامانه بانک آینده و آی‌ کاپ اپلیکیشن مخصوص بانک رسالت سه درگاه اینترنتی‌ای هستند که می‌توان از آنها سفته را به صورت دیجیتالی دریافت کرد.

• بام

برای ورود به سامانه بانک ملی (بام) و بهره‌مندی از خدمات الکترونیکی آن لازم است صاحب حساب در بانک ملی باشید و بانک هویت شما را احراز کرده باشد.داشتن گواهی امضای دیجیتالی و انطباق شماره تلفن با کد ملی از دیگر شرایط لازم جهت اخذ سفته به صورت الکترونیکی به وسیله این سامانه است. پس از اعتبارسنجی و ورود به سامانه، با انتخاب گزینه سفته الکترونیکی وارد صفحه جدیدی می‌شوید. با انتخاب گزینه درخواست سفته جدید، علاوه بر تکمیل فرم صدور سفته ملزم به تکمیل فرم دومی هستید که مربوط اطلاعات دریافت‌کننده سفته است. البته پس از تکمیل اطلاعات برای پرداخت هزینه‌های صدور سفته به صفحه پرداخت هدایت می‌شوید. به منظور صدور ارواق بهادار مانند سفته الکترونیکی باید این اسناد به دست صاحب آن امضا شود. به علت دیجیتالی بودن تمام امور امضا نیز به صورت دیجیتالی دریافت و ثبت می‌شود. در پایان با نهایی کردن درخواست و ثبت امضای دیجیتالی، پیامکی به منظور اطلاع‌رسانی و مبنی بر اتمام صدور سفته برای طرفین ارسال می‌شود.

شایان ذکر است امکان پرینت یا دانلود نسخه PDF سفته الکترونیکی موجود است.

تسویه سفته الکترونیکی در سامانه بانک ملی چگونه است؟

با رسیدن تاریخ پرداخت، دارنده سفته یا ذی‌نفع وارد بخش تسویه می‌شود.

در اینجا تسویه به دو روش کامل یا تدریجی انجام می‌شود. پس از تسویه در فهرست سفته‌های صادرشده وضعیت سفته به تسویه تغییر می‌یابد.

• سامانه بانک آینده

برای دریافت سفته الکترونیکی، کسانی که در این بانک حساب دارند وارد سامانه سفته و برات الکترونیکی بانک آینده می‌شوند، با انتخاب گزینه درخواست سفته الکترونیکی وارد مرحله تکمیل فرم‌های مربوط به اطلاعات صاحب سفته و شخصی که این سفته در وجه اوست می‌شوید. پس از ثبت سفته برای پرداخت هزینه‌های مربوط به صدور آن به درگاه بانکی هدایت می‌شوید. در نهایت باید این سند به امضای شخص متعهد برسد. در اینجا به کمک امضای دیجیتالی سند معتبر می‌شود. پس از تکمیل مراحل گفته‌شده، در لیست اسنادو اوراق بهادار لیست سفته‌ها، وضعیت و زمان پرداخت‌شان نمایش داده می‌‌شود.

• آی کاپ

آی کاپ اپلیکیشن بانک قرض‌الحسنه رسالت است. این اپلیکیشن مانند همه اپلیکیشن‌های بانکی خدمات گوناگونی ارائه می‌کند. یکی از مهم‌ترین خدمات آی کاپ صدور سفته به صورت آنلاین است. برای دریافت سفته ابتدا باید وارد این برنامه شوید، پس از انتخاب گزینه درخواست سفته، مراحل تکمیل اطلاعات را طی کنید. در نهایت با پرداخت هزینه و ثبت امضای دیجیتالی سفته الکترونیکی صادر می‌شود.

این اپلیکیشن تنها برای سیستم‌‌عامل Android قابل نصب و اجراست. هنوز آی کاپ برای کاربران iOS نسخه‌‌ای طراحی نکرده و این کاربران امکان استفاده از این اپلیکیشن را ندارند.

سفته الکترونیکی و مزایای آن

مهم‌ترین مزیت سفته الکترونیکی عدم جعل و سرقت این سند است. در نسخه‌های چاپی و کاغذی سفته، به علت ردوبدل شدن، امکان مفقود شدن آن وجود دارد. سفته‌های قدیمی مانند چک در وجه حامل است که پس از صدور امکان جعل، مفقود شدن، اعمال تغییرات و سرقت آن وجود دارد. همچنین در این روش نوین، بانک منبع معتبری محسوب می‌شود که می‌توان وضعیت و اعتبار صادرکننده سفته را استعلام گرفت. اطلاع از وضعیت صادرکننده سفته و خوش‌حسابی یا بدحسابی آن در روش‌ پیشین وجود نداشت.