۹ مهر ۱۴۰۳
سرمایه اجتماعی حرف اول را میزند
مثلث نوآوری
سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیمی است که طی دو دهه اخیر به طور جدی مورد توجه بسیاری از محققان و صاحبنظران حوزههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاستگذاری قرار گرفته است. وجود چارچوب نظری جامع و مناسب برای تحلیل جنبههای مختلف سرمایه اجتماعی بسیار مهم و حائز اهمیت است. سرمايه اجتماعي به عنوان يک پديده اجتماعي باعث بروز خلاقيت، ايدهپروري، تسهيل رفتارهاي نوآورانه و ريسکپذيري میشود. آنچه واضح است اينکه اثر سرمايه اجتماعي بر نوآوري قبل از هر چيز میتواند در قالب شکلگيري محيط اجتماعي نوآوري باشد. محيط اجتماعي مناسب زمينهساز توسعه خواهد بود، به طوري که نوآوران را قادر میسازد با ساير عوامل نوآوري همکاري مساعدي داشته باشند. بنابراين با توجه به مطالب ارائهشده میتوان عنوان کرد که با گسترش سرمایههای اجتماعي موجود در سازمان، نوآوري سازماني نيز افزايش خواهد يافت.
گسترش و پيشرفت فناوریهای اطلاعات و ارتباطات تمام جوانب زندگي را تحت تاثير قرار داده و بشر را با عدم اطمینانهای فراواني روبهرو ساخته است. سازمانها نيز به عنوان اجتماعات انساني از تاثيرات اين تغييرات مبرا نبوده و به طور مداوم در حال واکنش نشان دادن به اين تغييرات هستند. بنابراين در اين شرايط سازمانهایی موفق خواهند بود که بتوانند با فراهم آوردن شرايط و فرصتهای مناسب براي بروز افکار نو، ابتکار و کاربرد آنها يا به طور خلاصه ايجاد فضاي نوآوري، محيط بيروني را در راستاي اهداف خود هدايت کنند. از این رو رهبران سازمانهای امروزي بايد نوآوري را مانند کيفيت و بهرهوري و نيز به عنوان يک اصل راهبردي در سراسر سازمان نهادينه کنند. بنابراين اهميت نوآوري و همچنين ضرورت ايجاد فضاي نوآوري در سازمان در شرايط رقابتي حاضر براي پاسخگويي مناسب به نيازهاي محيط بيروني موجب میشود پژوهشها و بررسیهای زيادي در اين زمينه صورت گيرد و فاکتورها و عوامل مختلفي را که باعث تسهيل و گسترش ايجاد فضاي نوآوري در سازمان میشود، مشخص کند. يکي از اين عوامل، سرمایههای اجتماعي موجود در سازمان شامل شبکهها، هنجارها و ارتباطات اجتماعي در سازمان است که از جهات مختلف نوآوري را تحت تاثير قرار میدهد (رجایی پور و همکاران، 1392). مفهوم سرمایه اجتماعی سرمایه اجتماعی یک هویت منفرد نیست بلکه دارای هویتهای متفاوتی با دو عنصر مشترک است. یعنی آنها شامل برخی جنبههای ساختارهای اجتماعی هستند و نیز اقدامات معینی از بازیگران (اشخاص یا بازیگران شرکتی) را درون این ساختارها تسهیل میکنند (اسدیفرد، 1387). مفهوم نوآورى امروزه مفهوم نوآورى بر اساس موارد زير تعريف مىشود: يك فرآيند يا دقيقتر بگوييم يك فرآيند حل مشكل يك فرآيند تعاملى در روابط شرکتها با بازيگران مختلف يك فرآيند يادگيرى متنوع؛ اين يادگيرى ممكن است از موضوعات گوناگونى ناشى شود: يادگيرى به وسیله استفاده، يادگيرى با انجام دادن یا يادگيرى حين تسهيم دانش...