پروژه پنهانی گوگل به یک استارت‌آپ واگذار شد؛ جادوی اینترنت ۱.۶ ترابیتی

به گزارش پیوست، پروژه‌ پنهانی که در داخل شرکت گوگل با کد «مینکوفسکی» (Minkowski) شناخته می‌شود، روز دوازدهم سپتامبر ۲۰۲۲ به شرکتی به نام الیریا واگذار شد. گوگل جزئیات چندانی در مورد پروژه ارائه نکرده است. مشخص نیست چه تعداد کارمند به این استارت‌آپ پیوسته‌اند و گوگل چه مدت بر این تکنولوژی تمرکز کرده است. بیانیه خبری الریا ماموریت آنها را این‌گونه شرح می‌دهد: «مدیریت شبکه‌های ارتباطات بسیار پیچیده، فوق‌سریع و کاملاً امنی که زمین، دریا، هوا، فضای نزدیک و فضای ژرف را پوشش می‌دهند.»

به گفته این شرکت، تکنولوژی ارتباطات لیزری آنها «گستره و سرعتی بسیار بیشتر از تمامی [تکنولوژی‌های] موجود دارد».

گفتنی است کاهش درآمد تبلیغاتی آلفابت، شرکت مادر گوگل، باعث شده این شرکت به فکر پیشبرد یا توسعه پروژه‌های آزمایشی باشد. بخشی از این توسعه مربوط به تامین مالی برای پروژه‌هایی است که پیش از این بودجه خود را تنها از طریق گوگل تامین می‌کردند.

در همین راستا، کسب‌وکار‌هایی مثل شرکت علوم حیاتی وریلی (Verily) و ویمو (Waymo)، سازنده خودروهای خودران، به تامین مالی از سرمایه‌گذاران خارجی روی آورده‌اند و آلفابت پروژه‌هایی مثل ماکانی (Makani)، سازنده بادبادک‌های تولیدکننده برق، و لون (Loon)، پروژه اینترنت‌رسانی با بالون را تعطیل کرده است.

قرارداد وزارت دفاع و ماهیت امنیتی شرکت

گفته می‌شود الیریا قراردادی ۸.۷ میلیون دلاری با واحد نوآوری وزارت دفاع منعقد کرده است. همچنین افرادی در گوگل هم از این شرکت ۲۶ نفری جدید پشتیبانی می‌کنند و صندوق سرمایه J2 و چندین سرمایه‌گذار خصوصی هم به مبلغی نامشخص از این شرکت حمایت کرده‌اند.

سرمایه‌گذاری وزارت دفاع وجهه‌ای امنیتی به پروژه می‌‌دهد. پروژه‌ای که تا چندی پیش ماهیت سری خود را تماماً حفظ کرده بود و یادآور اولین روزهای پیدایش مفهوم اینترنت و شبکه‌ای است که از ترس روس‌ها با هدف ذخیره اطلاعات ملی پدید آمد.

افزون بر این، مدیرعامل شرکت هم ماهیتی امنیتی دارد. کریس تیلور، متخصص امنیت ملی که پیش از این هم رهبری شرکت‌های مرتبط با دولت آمریکا را به دست داشته، رهبری الیریا را بر عهده می‌گیرد. پروفایل لینکدین تیلور او را به عنوان مدیرعامل شرکتی پنهان که در ماه نوامبر آغاز به کار کرده معرفی می‌کند.

آلفابت به سبب نقش پررنگش در جهان تکنولوژی، در زمینه‌های متعددی با دولت آمریکا همکاری کرده است. تا جایی که این شرکت در اوایل سال جاری (۲۰۲۲) زیرشاخه‌ای به نام «Google Public Sector» را برای مدیریت همکاری‌های دولتی از طریق گوگل کلاود راه‌اندازی کرد.

با این حال ردپای گوگل از این استارت‌آپ جدید پاک نمی‌شود. گوگل سهامی حداقلی در الیریا خواهد داشت، اما مقدار سهام این شرکت و مجموع سرمایه‌ جذب‌شده هنوز مشخص نیست. گوگل می‌گوید اوایل سال جاری دارایی‌های ذهنی، حق اختراع‌ها و دارایی‌های فیزیکی یک دهه گذشته خود از جمله دفتر کار را به الیریا واگذار کرده است.

رویای لیزر به جای سیم

الیریا برای انتقال اطلاعات از تکنولوژی‌ای به نام «تایت‌بیم» (Tightbeam) استفاده می‌کند. طبق ادعای الیریا، تکنولوژی لیزر نوری این شرکت داده را «در اتمسفر و هوا دست‌نخورده نگه می‌دارد و در جایی که هیچ زیرساختی وجود ندارد امکان اتصال را فراهم می‌کند».

شبکه تایت‌بیم با استفاده از لیزر داده را بدون سیم و از طریق نور در اتمسفر و فضا جابه‌جا و ما را از کابل‌های فیبرنوری بی‌نیاز می‌کند. محققان و شرکت‌ها سال‌هاست رویای تحقق این نوع تکنولوژی را دنبال می‌کنند اما هنوز نتیجه‌ امیدوارکننده‌ای حاصل نشده است.

مشکل نه در انتقال اطلاعات بلکه در فاکتور‌های تاثیرگذار بر مسیر انتقال اطلاعات است. موضوعاتی مثل گرما، باران، ابر و مه می‌توانند مسیر انتقال داده‌های لیزری را سد کنند و در نتیجه آنها را بی‌ثمر کنند. این سطح از تاثیرپذیری از محیط باعث می‌شود این تکنولوژی در عمل ناکارآمد شود.

رویکرد متفاوت الیریا

برخی از مهندسان مسئول تکنولوژی تایت‌بیم حدود ۲۰ سال است (ابتدا در آزمایشگاه‌های دولتی و سپس در گوگل) در این زمینه فعالیت می‌کنند. به گفته آنها بالاخره پیشرفتی مهم صورت گرفته است.

تکنولوژی تایت‌بیم با استفاده از سخت‌افزار و الگوریتم‌های جدید تاثیراتی را که فاکتوری مثل باران بر سیگنال دارد بررسی و برای رفع آنها تلاش می‌کند.

به گفته الیریا، این تکنولوژی می‌تواند داده را با سرعت ۱.۶ ترابیت (terabit) بر ثانیه برای فواصل چند صد مایلی ارسال کند. رقمی که مهندسان الیریا مدعی آن هستند، حدود هزار برابر سریع‌تر از تکنولوژی‌های مشابه است.

الیریا قدرت این تکنولوژی را با ارسال سیگنالی از سقف دفتر مرکزی به قله‌ای در ۲۰ مایلی دفتر و بازگشت سیگنال، در عمل به نمایش گذاشته است. در آزمایش دیگری سیگنالی از زمین به گیرنده‌ای به اندازه توپ والیبال که روی هواپیمای در حال پروازی در ارتفاع ۱۰۰ مایلی قرار داشت ارسال شد.

تیلور می‌گوید: «ما می‌توانیم سرعت یک گیگابیت بر ثانیه را برای تمام صندلی‌های یک هواپیما فراهم کنیم.» (چنین سرعتی صدها برابر اینترنت فعلی هواپیما‌هاست)

ردپای پروژه‌های پیشین گوگل

نرم‌افزار منکوفسکی که پیشتر از آن گوگل بود، حالا به نام اسپیس‌تایم (Spacetimes) تغییر کرده است. گوگل از این نرم‌افزار برای ایجاد اتصال پرسرعت از زمین به ده‌ها بالون در ارتفاع بالا استفاده می‌کرد. این سیستم نرم‌افزاری وظیفه مهم پیش‌بینی موقعیت بالون‌ها را بر عهده داشت تا اتصال با قدرت ادامه پیدا کند.

الیریا از این پس از همین نرم‌افزار برای مدیریت اتصال به اجسام متحرک از جمله ماهواره، هواپیما، قایق و یا خودروها استفاده می‌کند.

اما وجه تمایز اسپیس‌تایم، الگوریتمی است که زمان قطع اتصال هواپیما با ماهواره یا پایگاه زمینی را پیش‌بینی و در نتیجه سیگنال جدیدی را به سمت هواپیما ارسال می‌کند و اتصال بدون قطعی ادامه خواهد یافت.

طبق اعلام الیریا، سیستم‌های بی‌سیم این شرکت سال آینده وارد بازار می‌شوند و شبکه‌های فوق‌سریع الیریا می‌توانند سهمی از بازار اینترنت ماهواره‌ای، فیبر نوری، سلولی و دیگر راهکار‌های شبکه را از آن خود کنند.

تیلور می‌گوید: «هدف اصلی شرکت این است که همه چیزهایی را که امروز وجود دارد به همه چیزهایی که فردا پدید می‌آید متصل کند.»

منبع: CNBC, bloomberg