آیا مذاکرات اتصال سیستم پرداخت ایران به میر روسیه به اتمام رسیده است؟

روسیه سیستم پرداخت میر، به معنی «صلح» و «جهان» در زبان‌ روسی را به عنوان جایگزینی برای سیستم‌های پرداخت ویزا و مسترکارت راه‌اندازی کرد که حالا به ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها برای متحدان روسیه تبدیل شده است.

وب‌سایت خبری Russia-briefing.com به نقل از بانک‌ مرکزی ایران در این رابطه می‌گوید، همکاری بین روسیه و ایران به تسهیل تراکنش‌های مالی بین دو کشور از طریق سیستم میر کمک می‌کند. ایران همچنین می‌تواند از طریق این سیستم با دیگر کشور‌های این سیستم نیز ارتباط مالی برقرار کند.

خبرگزاری تسنیم نیز چهارشنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۱، به نقل از قربان اسکندری، رئیس دفتر بانکداری و بیمه وزارت اقتصاد ایران، از پایان مذاکرات بانک مرکزی ایران و روسیه در چند ماه آینده خبر داد.

به گفته اسکندری، مذاکرات مربوط به سیستم پرداخت روسیه با محوریت روابط دوجانبه و دسترسی به خدمات مرکزی در کشور‌های عضو میر صورت می‌گیرد.

سیستم پرداخت میر با بیش از ۱۰۰ میلیون کارت فعال، حدود یک‌سوم از بازار روسیه را در اختیار دارد و بخشی از قدرت این سیستم ناشی از الزام استفاده از میر برای مددکاران و زندانیان است.

بخش دیجیتالی میر نیز سال ۲۰۱۹ فعالیت خود را آغاز کرد. کیف پول دیجیتالی میر از ۳ سال پیش فعال و برای دستگاه‌های اندرویدی قابل استفاده است.

روابط ایران و روسیه

براساس اطلاعات اداره گمرک روسیه، حجم تجارت بین ایران و روسیه در سال ۲۰۲۱ و با افزایشی ۸۱.۷ درصدی نسبت به سال گذشته به ۴.۰۳۵ میلیارد دلار رسیده است.

از این مبلغ، ۳.۰۶۸ میلیارد دلار به واردات ایران از روسیه مربوط می‌شود و ۹۶۷.۳ میلیون دلار نیز سهم صادرات ایران به روسیه است.

ایران در محاصره میر

نفوذ روسیه حلقه‌ای از کشورهای عضو میر را در اطراف ایران تشکیل داده است. تاجیکستان ازبکستان و ترکیه فعالان فعلی این سیستم پرداخت محسوب می‌شوند اما اخبار منتشرشده نشان‌دهنده احتمال پیوستن هند و مصر به این سیستم پرداخت است.

روابط متقابل هند و روسیه

براساس گزارشی که کمتر از یک ماه پیش (۲۶ آگوست) در وب‌سایت Inventia.co.in منتشر شده است، هند و روسیه در اقدامی متقابل به زودی پذیرش سیستم‌های پرداخت یکدیگر را آغاز می‌کنند. طبق این گزارش، سیستم پرداخت میر به زودی در ATMها و درگاه‌های پرداخت هند فعال می‌شود و روسیه نیز احتمالا راه را برای پذیرش سیستم روپی (RuPay) هند باز می‌کند.

در صورت اجرای همکاری‌ها، توریست‌های دو کشور می‌توانند از زیرساخت پرداخت کشور میزبان برای استفاده از سیستم پرداخت ملی خود استفاده کنند.

مصر در پی جذب توریست‌‌های روسی

مصر، سومین کشور عربی از لحاظ تولید ناخالص داخلی (GDP) که بیش از ۱۰۲ میلیون نفر جمعیت دارد، در حال مذاکره با مقامات روس برای پیوستن به میر است.

وبسایت al-monitor.com به نقل از منبعی ناشناس نوشت، بانک مرکزی مصر با همکاری وزارت اقتصاد این کشور برای ایجاد دسترسی بانک‌های مصر به سیستم پرداخت میر تلاش می‌کنند. انتظار می‌رود اتصال به سیستم پرداخت میر تا پایان سپتامبر ۲۰۲۲ (ماه جاری) محقق شود.

از اهداف همکاری احتمالی مصر و روسیه، می‌توان به بهبود روابط توریستی و تجاری بین دو کشور اشاره کرد. در همین راستا و در صورت تحقق اهداف بانک‌مرکزی و وزارت اقتصاد مصر برای پیوستن به میر، روبل روسیه در لیست ارزهای مورد استفاده در بانک‌های مصر قرار گرفته و شرکت‌های توریستی و هتل‌ها می‌توانند از آن برای بهبود خدمات خود استفاده کنند.

در پی محدودیت‌هایی که اتحادیه اروپا برای توریست‌های روسی در نظر گرفته است، احتمالا شاهد افزایش تعداد توریست‌های روسی در مصر خواهیم بود.

کشورهای عضو سیستم پرداخت میر

کشور‌هایی همچون تاجیکستان، ازبکستان و ترکیه، زودتر از همه سیستم میر را به راهکارهای پرداخت خود اضافه کرده‌اند. در آگوست سال ۲۰۲۲، پنج بانک ترکیه این سیستم پرداخت را به رسمیت شناخته و ارائه خدمات آن را آغاز کردند.

روزنامه واشنگتن‌پست می‌گوید روسیه از چندین بانک دولتی ترکیه درخواست کرده که امکان فعالیت‌ حساب‌های مربوط به بزرگترین بانک‌های روسیه را ایجاد کنند و فرایند‌های صنعتی مربوط به فعالیت در خارج از منطقه آزادی اقتصادی در ترکیه را نیز فراهم کنند.

فراتر از پرداخت

میر به عنوان جایگزین روسیه برای سیستم‌های پرداخت غربی از اهمیت بالایی برای دولت روسیه برخوردار  است. خروج اپل و گوگل، ارائه دهندگان خدمات اپل‌پی و گوگل‌پی، و توقف همکاری ویزا و مسترکارت با مشتریان روسی، به رشد و توسعه بیشتر این سیستم کمک کرد و میر توانست مشترکان این دو شرکت را جذب خود کند.

اما هدف روسیه فراتر از یک سیستم پرداخت کارتی است. روسیه در پی تحریم‌های شدید دولت‌های غربی در تلاش است تا سیستم جایگزینی برای SWIFT (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) ارائه و پرداخت‌های مبتنی بر دلار را به چالش بکشد. تحریم دلاری یکی از ابزارهای قدرتمند دولت آمریکا برای فشار بر مخالفان است.

این کشور علاوه بر همکاری‌های مالی متعدد با کشور‌هایی همچون ایران، چین، هند، مصر و ترکیه، و تلاش برای توسعه سیستم پرداخت میر، راه‌کاری مبتنی بر بلاک‌چین را نیز در دستور کار خود قرار داده است.

روسیه در همین راستا پلتفرمی بلاک‌چینی به نام CELLS را با پشتیبانی از پرداخت‌های چند ارزی راه‌اندازی کرده و مدعی است این سیستم می‌تواند بیش از ۱۰۰ هزار پرداخت را در ثانیه به انجام رساند.

منبع: thepaypers, inventiva