۹ آبان ۱۴۰۳
رضا بوستانی، کارشناس اقتصادی
هیچ راه میانبری وجود ندارد
ایران پس از سالها دوباره درگیر رکود اقتصادی شده است. آن هم در شرایطی که بسیاری از مردم امیدوار بودند با تغییر دولت و سیاستهای مالی و پولی جدید، اوضاع بهتر شود. رکود اقتصادی ایران که برخی کارشناسان آن را اولین رکود درونزای اقتصاد کشور مینامند، تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و چگونه میتوان از آن خارج شد؟ این موضوع را با رضا بوستانی دکترای اقتصاد در میان گذاشتهایم. بنا بر نظر همه کارشناسان اقتصادی، ایران دچار رکود اقتصادی شده است. درباره علل ورود به این شرایط زیاد سخن گفته شده است؛ اگر موافق باشید درباره شرایط و زمان خروج از این وضعیت صحبت کنیم. ما در سالهای 91 و 92 به دلیل تحریمها رکود تورمی داشتیم. زمانی که تحریمها به صورت نسبی متوقف شد، صنعت نفت هم سر و سامانی گرفت و از رکود خارج شدیم و این قضیه تا اواخر سال گذشته ادامه پیدا کرد تا اینکه وارد دورهای شدیم که کاهش درآمد نفت را به همراه داشت و تاثیر این کاهش قیمت، امسال نمایان شد. این رکود با اینکه از جهاتی شبیه رکود اول است اما از نظر ماهیتی با آن تفاوت دارد. یکی از تفاوتها، عامل ایجادکننده رکود است و در این رکود نفت عامل است و تفاوت دیگر در عرضه و تقاضاست. عاملش فقط نفت است؟ خیر، فقط نفت نیست. اما این کاهش قیمت، مسالهای بود که ما حس کردیم زیرا به ناگاه رشد سه درصدی سال گذشته کاهش پیدا کرد که جرقه اولیه از نفت بود و ما خواه ناخواه به این مرحله میرسیدیم. چرا؟ چون میدانستیم مذاکرات طول میکشد و قیمت نفت هم که محرک اصلی اقتصاد بود، کاهش قابل توجهی یافته بود. حال اقتصاد با مشکل جدیدی روبهرو است. قبل از این با توجه ساختاری که برای اقتصاد در نظر گرفته بودند، دولت پول خرج میکرد و تمام برنامهها...