وام‌های اعتباری گامی مطمئن در مسیر شفافیت مالی

بانک مرکزی «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد» را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد، این دستورالعمل با هدف تمهید شرایط لازم برای تسهیل بهره‌مندی متقاضیان از تسهیلات خرد بانکی از رهگذر استقرار نظام وثیقه‌گیری مبتنی بر اعتبارسنجی تهیه شده است.

در این دستورالعمل سقف مبلغ تسهیلات خرد معادل دو میلیارد ریال تعیین شده است. همچنین در دستورالعمل یادشده ضمن احصای فهرستی از تضامین و وثایق قابل اخذ از متقاضیان دریافت تسهیلات خرد، مقرر شده اعطای تسهیلات خرد به متقاضیان دارای سابقه و امتیاز اعتباری بر اساس اعتبارسنجی، در قبال اخذ حداکثر دو مورد وثیقه انجام پذیرد.

نسخه صوتی این یادداشت را بشنوید

کارشناسان بر این باورند که با اجرای این دستورالعمل مدیریت امور مالی توسط مردم بهبود یافته و شفافیت پروفایل و رفتار اعتباری متقاضیان بانکی را افزایش خواهد داد و این امر در آینده ثمرات ارزشمندی را برای تسهیل شناسایی ریسک اعتباری و ارائه خدمات اعتباری خرید یا سرمایه‌گذاری برای مردم و شبکه بانکی کشور در پی خواهد داشت.

وام‌های اعتباری جزو تسهیلات خرد محسوب می‌شوند. این‌گونه تسهیلات به ‌طور گسترده برای تامین مالی و رفع نیازهای ضروری خانواده برای تعمیرات مسکن، تهیه مسکن، خرید کالاهای بادوام و مصرفی و خرید خدمات به اشخاص حقیقی پرداخت می‌شود.

شرایط، ضوابط و الزامات پرداخت تسهیلات خرد به این ترتیب است که تسهیلات خرد باید در قالب عقد مرابحه پرداخت شود، همان‌طور که پیشتر اشاره شد، سقف پرداخت تسهیلات خرد در شبکه بانکی کشور دو میلیارد ریال تعیین شده است. این سقف شامل مجموع تسهیلات مرابحه و صدور کارت اعتباری است.

به‌ عنوان مثال، چنانچه شخص از یک بانک مبلغ ۵۰ میلیون تومان تسهیلات مرابحه نقد دریافت کرده باشد، از بانک دیگر می‌تواند حداکثر تا ۱۵۰ میلیون تومان کارت اعتباری دریافت کند یا بالعکس.

همچنین بانک‌ها موظف‌اند قبل از اعطای تسهیلات نسبت به اعتبارسنجی متقاضی و اخذ استعلام از سامانه چک برگشتی و بدهی غیرجاری اقدام کنند.

اخذ وثایق و تضمینات نیز باید متناسب با امتیاز اعتباری مشتری و مبلغ تسهیلات درخواستی او انجام شود.

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه اعطای تسهیلات خرد نیاز به اخذ مفاصاحساب مالیاتی‌، پیش‌فاکتور و پیش‌دریافت از مشتری ندارد.

در خصوص نحوه پرداخت تسهیلات خرد سه روش در نظر گرفته شده است:

۱- صدور کارت اعتباری: در این روش مبلغ تسهیلات به یک کارت واریز و به مشتری تحویل داده می‌شود. هدف از این روش، تامین مالی اقشار مختلف و افزایش قدرت خرید از طریق ایجاد شرایط مقتضی به منظور پرداخت اقساطی بهای کالا و خدمات، عدم نیاز به حمل پول نقد و کاهش ریسک ناشی از آن است. لذا دارنده آن صرفاً می‌تواند از طریق پایانه‌های فروش و سایت‌های پرداخت اینترنتی حداکثر تا سقف اعتبار آن نسبت به خرید کالا و خدمات اقدام کند.

• استعلام از سامانه سکان جهت اطلاع از وضعیت بدهی مشتری بابت صدور کارت در شبکه بانکی کشور‌، الزامی است.
• علاوه بر اخذ کارمزدهای اعتبارسنجی، ۲۰ هزار ریال کارمزد صدور کارت و آبونمان (حق اشتراک سالانه) معادل یک درصد مبلغ تسهیلات به مشتری تعلق گرفته که در زمان درخواست صدور کارت از او دریافت می‌شود.

۲- واریز مستقیم به حساب فروشنده کالا یا خدمات

۳- واریز مستقیم به حساب مشتری: این روش صرفاً در موارد خاص، یا انعقاد تفاهمنامه با شرکت‌ها و سازمان‌ها به منظور پرداخت تسهیلات به کارکنان آنها یا در طرح‌های سپرده‌گذاری مدت‌دار مشتری، امکان‌پذیر است.

هدف بانک‌ها از اجرای طرح‌های سپرده‌ای مدت‌دار، جذب منابع پایدار، نگهداشت مشتریان و تامین سریع نیازهای تسهیلاتی آنهاست. این طرح‌ها در بانک‌ها با نام‌های متفاوتی تبلیغ و اطلاع‌رسانی می‌شود؛ مثلاً در بانک صادرات با نام‌های: تبسم، اعتبار سپهر، بدون واریز قسط، بدون ضامن یا در بانک تجارت با نام‌های: فردا، پویا، فرصت برتر، پیشرو…