از بسم‌الله تا بخشنامه‌های تکراری

شلوغی بازار در روز 13 مهرماه سال 1391 بود که نشان داد قضیه جدی است. قیمت ارز در کمتر از یک هفته سه‌برابر شده بود. چه اتفاقی رخ داده بود یا چه اتفاقی در شرف وقوع بود؟ آیا خبرهای تازه‌ای در راه بود؟ قیمت ارز تلاش فراوانی کرد تا از هفت تومان سال 1357 به سه هزار و اندی در سال جاری برسد. قیمت ارز در این دوران نه‌چندان کوتاه 432 برابر شده است اما برخی بر این اعتقادند این میزان افزایش بسیار کمتر از آنچه باید باشد، بوده است. ثقیل بودن این جمله را هم به حساب همان پیچیده بودن ماجرای اقتصاد ایران بگذارید. به حساب اینکه هر چه باید باشد، نیست و هر چه هست، نباید باشد و بودن نه به معنای نادرستی بودن و نبودن نه به مثابه درستی بودن است. یک دریچه کوچک چهار ماه قبل وقتی قیمت ارز، خسته از بالا رفتن‌های بطئی و کند، قصد کرد یکباره راه چندساله را بپیماید، از 1800 تومان ناگهان به مرز چهار هزار تومان رسید و همین اتفاق سبب شد تمام مناسبات و محاسبات چندین و چند ساله تغییر کند. کم‌کم صحبت از بحران‌های ارزی و تاثیر تحریم خرید نفت ایران به میان آمد. برخی از کاهش درآمدهای نفتی می‌گفتند و برخی از تاثیر تحریم‌های بانکی سخن به میان می‌آوردند. ثمره اتفاق بازنگری در فهرست کالاهای وارداتی به کشور بود. اولویت‌بندی‌هایی صورت گرفت. برخی کالاها در اولویت یک قرار گرفتند و برخی در اولویت 10. در این میان هر روز خبری درباره ممنوعیت ثبت سفارش دسته‌ای از کالاها به گوش می‌رسید. بازارهای کشور در خوابی زمستانی فرو رفتند. در بازار لوازم خانگی و تجهیزات کامپیوتری و کالاهایی از این دست، فروشنده کمتر یافت می‌شد و اغلب فعالان بازار ترجیح می‌دادند در سکون و سکوت به تماشا بنشینند تا تکلیف روشن شود. خرید و فروش و واردات و در...