خانه هوشمند چیست؟ + انواع و مزایای آن

اینترنت اشیا چیست؟

قبل از پاسخ دادن به پرسش «خانه هوشمند چیست؟» بهتر است کمی در مورد اینترنت اشیا بدانید. اینترنت اشیا (Internet Of Things) یک تکنولوژی برای برقراری ارتباط بین سیستم‌های هوشمند کامپیوتر، موبایل و تبلت و اشیاست. این تکنولوژی برای تعامل بین اشیا و انسان با هدف آسان‌تر کردن زندگی به وجود آمده است. به عنوان مثال یخچالی که از این تکنولوژی بهره‌مند است، مقدار خوراکی‌های موجود و تاریخ انقضایی که دارند را اطلاع می‌دهد.

خانه هوشمند چیست؟

خانه هوشمند (Smart Home) به خانه‌ای گفته می‌شود که گجت‌ها و دستگاه‌های متصل به اینترنت دارد و می‌توان آنها را از راه دور، از طریق موبایل، تبلت یا کامپیوتر کنترل و مدیریت کرد. این فرمان و مدیریت از طریق روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. فرمان صوتی، فشردن یک دکمه و کنترل از راه دور، برخی از روش‌های کنترل یک خانه هوشمند است.

پس در پاسخ به سوال «خانه هوشمند چیست؟» باید گفت خانه‌ای است که زندگی را برای ساکنان خود آسان‌تر می‌کند. سیستم‌های حرارتی، صوتی و امنیتی از جمله وسایلی هستند که در یک خانه هوشمند می‌توان از بیرون کنترل‌شان کرد. علاوه بر این اگر فرزند کوچک یا حیوان خانگی در منزل دارید، خانه هوشمند کمک می‌کند تا نگران سلامت یا کارهای او در خانه نباشید و به کمک یک دوربین و میکروفون می‌توانید در لحظه حرکات آنها را رصد کنید.

انواع خانه هوشمند

در این مقاله خانه هوشمند بر اساس پارامترهای متفاوتی به چند دسته تقسیم می‌شود.

انواع خانه هوشمند بر اساس نوع سیستم ارتباطی

در این دسته‌بندی، نوع ارتباط بین تجهیزات است که انواع خانه هوشمند را از هم متمایز می‌سازد.

• خانه هوشمند با سیستم بی‌سیم (Wireless): در این سیستم، تجهیزات و وسایل خانه از طریق ارتباط بی‌سیم با یکدیگر در ارتباط هستند. ساکنان خانه به کمک یکی از روش‌های ارتباطی بی‌سیم نظیر وای‌فای، بلوتوث یا فرکانس رادیویی می‌توانند خارج از منزل هم وضعیت خانه را کنترل کنند. سیستم‌های بی‌سیمی که در خانه‌های هوشمند استفاده می‌شود از الگوریتم خاصی پیروی می‌کند تا امنیت را به بالاترین حد ممکن برساند.
• خانه هوشمند با سیستم سیمی: در این نوع خانه هوشمند، وسایل و تجهیزات با سیم به یکدیگر و در نهایت با کل سازه در ارتباط هستند. برای این سیستم باید از یک فرد متخصص کمک بگیرید و بدانید به سیم‌کشی زیادی احتیاج دارید. با توجه به سیم‌کشی زیاد، کمک از فرد متخصص و احتمالاً تخریب بخش‌هایی از خانه، این روش طرفداران زیادی ندارد؛ اما نبود هیچ‌گونه قطعی‌ای در سیستم با سیم مهم‌ترین مزیت این روش است.

انواع خانه هوشمند بر اساس پروتکل ارتباطی

خانه‌های هوشمند از پروتکل‌های ارتباطی متفاوتی بهره می‌برند. انتخاب هر کدام از آنها روی هزینه‌های مربوط به راه‌اندازی، تعمیر، نگهداری و ارتقای سیستم خانه هوشمند تاثیرگذار خواهد بود. پروتکل‌ها تعیین‌کننده نوع ارتباط بین اجزای خانه هوشمند با یکدیگر و با کاربر خواهند بود. در ادامه برخی از محبوب‌ترین پروتکل‌های ارتباطی خانه هوشمند را معرفی می‌کنیم.

• پروتکل اترنت: پروتکل اترنت (Ethernet) یکی از پروتکل‌های سیمی است و همین موضوع باعث می‌شود سرعت انتقال داده‌ها در آن بسیار بالا باشد. این پروتکل جزو قابل اعتمادترین پروتکل‌ها محسوب می‌شود.
• پروتکل رشته: این پروتکل یک پروتکل بی‌سیم است که سرعت قابل قبولی دارد. زمانی که سرعت اینترنت پایین باشد، تجهیزات خانه از این طریق می‌توانند با یکدیگر در ارتباط باشند.
• پروتکل فروسرخ یا مادون قرمز: یکی از ساده‌ترین و در عین حال قابل اعتمادترین پروتکل‌های ارتباطی است. از این پروتکل در ریموت تلویزیون یا کولر گازی استفاده می‌شود که به طور معمول ارتباط یک‌طرفه برقرار می‌کند.

انواع خانه هوشمند بر اساس نیاز کاربر

خانه‌های هوشمند می‌توانند بر اساس نوع نیاز ساکنان خود هوشمندسازی شوند. این نیازها قرار است در بخش‌های مختلف خانه برطرف شود؛ پس کاربر بخشی را که نیاز دارد می‌تواند انتخاب کند و فقط آن را هوشمند کند. بخش‌های مختلفی از خانه که می‌توان برای آنها از سیستم‌های هوشمند استفاده کرد عبارت‌اند از: اتاق‌ها، سرویس بهداشتی، حیاط، پذیرایی، نورپردازی نمای ساختمان و…

نمونه‌هایی از تکنولوژی خانه هوشمند

فناوری با سرعت بالایی در حال رشد است تا جایی که فیلم‌های علمی‌تخیلی دیگر دور از واقعیت نیستند. در حال حاضر شما می‌توانید مثل کارآگاه گجت با ساعت هوشمند خود صحبت کنید. در جواب خانه هوشمند چیست گفتیم خانه‌ای که در آن از اینترنت اشیا استفاده شود یک خانه هوشمند محسوب می‌شود. در ادامه بعضی از گزینه‌هایی را که می‌توانید برای هوشمندسازی خانه خود به کار بگیرید معرفی می‌کنیم.

اسپیکر هوشمند

یکی از ابتدایی‌ترین وسایلی که در هر خانه هوشمند پیدا می‌شود اسپیکرهایی است که به اینترنت متصل هستند. این اسپیکرها علاوه بر پخش موسیقی با دستور مشخص شما به اینترنت وصل می‌شوند و وضعیت آب‌وهوا در لحظه را اعلام می‌کنند. اگر سوالی از آن بپرسید، جست‌وجو می‌کند و جواب شما را طبق آخرین داده‌های موجود در اینترنت می‌دهد. اسپیکرهای هوشمند در واقع شبیه به یک دستیار شخصی عمل می‌کنند و می‌توانید از آنها برای کارهای دیگری مثل خاموش کردن چراغ کمک بگیرید.

نورهای هوشمند

برای هوشمندسازی سیستم روشنایی خانه دو راه وجود دارد. راه اول نصب کلید چراغ هوشمند است تا بتوانید توسط یک برنامه با یک کلیک، نور را کم یا زیاد کنید. راه بعدی تعویض لامپ‌های قدیمی با لامپ‌های هوشمند است. لامپ‌های هوشمند احتیاج به کنترل ندارند و به طور خودکار نسبت به شرایط موجود روشنایی و میزان نور را تغییر می‌دهند. اگر نمی‌دانید کدام راه را انتخاب کنید، باید بدانید که روش اول، روش ارزان‌تری است ولی نصب پیچیده‌ای دارد.

یخچال هوشمند

یخچال‌های هوشمند قابلیت‌های متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. آنها طبق رفتار شما نشان می‌دهند که هر چند وقت یک‌ بار سراغ خوراکی‌های داخل یخچال می‌روید، اگر در یخچال باز باشد به شما هشدار می‌دهند، موجودی خوراکی‌ها را نشان داده و تاریخ انقضای آنها را یادآوری می‌کنند. یخچال هوشمند این داده‌ها را یا از طریق صفحه نمایشگری که دارد یا از طریق اپلیکیشن مخصوص خود به شما می‌دهد.

سطل زباله هوشمند

سطل زباله هوشمند جوری طراحی شده که برای باز شدن در آن احتیاج به هیچ لمسی نباشد. این سطل‌ها می‌توانند بوی زباله را به راحتی کنترل کنند تا محیط دچار بوی نامطبوعی نشود. به غیر از این، بخشی به عنوان اسکنر در آنها تعبیه شده تا تشخیص دهد چه مواد غذایی‌ای از لیست شما کم شده و آن را به لیست مایحتاج خانه اضافه می‌کند.

نظارت هوشمند روی وضعیت فرزند یا حیوان خانگی

وقتی در خانه حضور ندارید به کمک دوربین و مانیتورهای ویدئویی می‌توانید وضعیت فرزند یا حیوان خانگی‌تان را رصد کنید. این تکنولوژی یک‌طرفه نیست و به شما اجازه می‌دهد در صورت نیاز صحبت کنید تا بچه یا حیوانی که دارید متوجه شما شود؛ حتی می‌توانید تصویر خود را روی مانیتوری که در خانه برای این منظور گذاشته‌اید، به فرزند یا حیوان‌تان نشان دهید تا احساس کند شما آنجا حضور دارید.

مزایای خانه هوشمند

مزایای خانه هوشمند کم نیست؛ در این بخش قسمتی از مزایای آن را برمی‌شماریم.

• افزایش ایمنی: دستگاه‌ها و تجهیزات هوشمند این امکان را فراهم کرده‌اند که شما حتی اگر در کشور دیگری هم باشید، بتوانید از راه دور بر خانه خود نظارت کنید. همچنین اگر مشکلی مثل سر رسیدن یک دزد پیش بیاید، سیستم هوشمند سریع شما را از حضور دزد باخبر می‌کند و به طور خودکار با پلیس تماس می‌گیرد.
• صرفه‌جویی در انرژی: گاهی فراموش می‌کنیم نور خانه را کم کنیم یا به خاطر گرما، وقتی از در بیرون می‌رویم از خاموش کردن سیستم سرمایشی امتناع می‌کنیم. این کارها نتیجه‌ای جز اتلاف انرژی نخواهند داشت. خانه هوشمند و دستگاه‌های هوشمند کار را برای صرفه‌جویی در انرژی راحت کرده‌اند.
• آسان کردن زندگی: وسایل هوشمند برای راحتی و آسایش بیشتر انسان‌ها طراحی شده است. وقتی خانه شما هوشمند باشد، انرژی بسیار کمتری را صرف انجام امور خانه خواهید کرد؛ در نتیجه زندگی راحت‌تری خواهید داشت.
• سفارشی سازی: دستگاه‌های هوشمند می‌توانند بر اساس نیاز و خواسته کاربر خود تنظیم شوند. مثلاً ممکن است بخواهید با ورودتان به خانه موسیقی پخش شود و چراغ‌های جلوی در روشن شوند یا می‌توانید دمای خانه را با توجه به شرایط آب‌وهوایی منطقه زندگی خود تغییر دهید.
• تشخیص ایرادها و خرابی‌ها: یکی از مزایای سیستم خانه هوشمند هشدار دادن به وقت خرابی است. دستگاه‌های هوشمند اگر مشکلی برای بخشی از خانه یا یکی از تجهیزات پیش آید، برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر، بلافاصله هشدار خواهند داد.
• کنترل هوشمند: گاهی حتی لازم نیست خودتان روی خانه نظارتی داشته باشید. بعضی از دستگاه‌های هوشمند با توجه به شرایط موجود کار خود را به درستی انجام می‌دهند. به عنوان مثال، میزان تابش نور خورشید روی برنامه آبیاری گیاهان می‌تواند تاثیرگذار باشد.

خانه هوشمند ایرانی

با توجه به مزایای خانه هوشمند که به آن اشاره کردیم، هر کشوری سعی دارد برای توسعه، پیشرفت و جلوگیری از اتلاف انرژی سراغ این تکنولوژی برود. تولیدکنندگان تجهیزات خانه هوشمند ایرانی سعی دارند استانداردهای اروپایی در کنترل کیفیت، حفاظت از محیط‌زیست و امنیت و ایمنی را در محصولات خود رعایت کنند.

سخن پایانی

پیشرفت‌هایی که در حوزه تکنولوژی و فناوری حاصل می‌شود، هدفی جز بالا بردن کیفیت زندگی انسان‌ها ندارد. خانه هوشمند یکی از پیشرفت‌هایی است که برای زندگی بهتر افراد جامعه حاصل شده است. در حال حاضر استفاده از وسایل هوشمند و تبدیل خانه به یک خانه هوشمند کار سختی نیست. فقط باید نیازها و بودجه خود را مشخص کنید و سراغ هوشمندسازی بخش مورد نظر خانه خود بروید. در این مقاله به سوال «خانه هوشمند چیست؟» پاسخ دادیم و در مورد انواع و مزایای آن صحبت کردیم.