فیس‌بوک ردیابی مکانی را متوقف می‌کند

به گزارش پیوست، پیغامی که به یکی از کاربران فیس‌بوک ارسال شده بود نشان می‌دهد قابلیت‌هایی مثل دوستان اطراف Nearby Friends (این گزینه اگر دوستی در نزدیکی شما باشد و او هم گزینه را فعال کرده باشد به شما اطلاع می‌دهد) و هشدارهای آب‌وهوایی که متکی به ردیابی مکانی هستند غیرفعال خواهند شد.

در ادامه این پیغام آمده است: اپلیکیشن‌های فیس‌بوک از ۳۱ مه، ثبت داده‌های مکانی در پس‌زمینه را متوقف می‌کنند و این شرکت پس از یکم آگوست تاریخچه مکانی کاربران را حذف خواهد کرد.

پس از تصمیم فیس‌بوک در نوامبر ۲۰۲۱ مبنی بر خاموش کردن سیستم تشخیص چهره و حذف پایگاه داده آن، این تصمیم یکی از بزرگ‌ترین تصمیمات فیس‌بوک در زمینه حذف اطلاعات کاربران محسوب می‌شود.

امیل وازکوئز، یکی از سخنگویان متا، در ایمیلی گفت این شرکت قرار است به دلیل «استفاده پایین» این قابلیت‌ها را غیرفعال کند.

انتشار این خبر با استقبال طرفداران حریم خصوصی مواجه شده است. دهاناراج تاکور، محقق ارشد مرکز دموکراسی و تکنولوژی، موسسه‌ای نیمه‌دولتی در واشینگتن، می‌گوید: «کاهش جمع‌آوری این نوع اطلاعات در اپلیکیشن‌ها فوق‌العاده است.» او از صاحب‌نظران این حوزه محسوب می‌شود و گزارشی که با همکاری چندتن دیگر منتشر کرد نشان می‌دهد چطور نیروهای امنیتی و آژانس‌های اطلاعاتی داده‌های مکانی را خریداری کرده و الزامات قانونی را دور می‌زنند.

متاسفانه همان‌طور که در این گزارش آمده، فیس‌بوک که داده‌های کاربران را نزد خود نگه می‌دارد تا دسترسی به مخاطبان، علایق و دیگر معیارها را در انحصار داشته باشد، بازیگر مهمی در این فرایند نیست بلکه کارگزاران کوچک داده بخش اعظم فروشندگان هستند و معمولاً با قرار دادن کدی در اپلیکیشن‌های موبایلی به اطلاعات دست پیدا می‌کنند.

به‌علاوه برخلاف فیس‌بوک (و گوگل) که هر کدام امکان نمایش، اصلاح، دانلود و حذف تاریخچه مکانی را در اختیار کاربران می‌گذارند، این شرکت‌ها فاقد چنین گزینه‌هایی هستند.

تاکور می‌گوید: «نگرانی ما فراتر از فیس‌بوک است. اکوسیستم کارگزاری داده به شدت مبهم و گنگ است و بازیگران بسیاری در آن فعالیت دارند.»

مثلاً حتی ارائه‌دهندگان بی‌سیم که به‌ دلیل ارائه سیگنال از مکان گوشی اطلاع دارند و اطلاعات مکانی را حدود یک تا پنج سال نگهداری می‌کنند نیز در مواردی این اطلاعات را به کارگزاران داده فروخته‌اند.

به گفته تاکور داده‌هایی که ارائه‌دهندگان بی‌سیم جمع‌آوری می‌کنند از همه خطرناک‌تر است: «آنها حجم عظیمی از داده‌‌های مکانی را جمع‌آوری کرده و در اختیار دارند و می‌توانند آن را به اطلاعات خصوصی افراد لینک کنند.»

خبری که پولیتیکو در خصوص نظر ۵ به ۴ دادگاه عالی در مورد لغو قانونی Roe v. Wade منتشر کرد، به دلیل احتمال ممنوعیت سقط جنین، خطر سوءاستفاده از داده مکانی را بار دیگر گوشزد می‌کند.

جولس پولونتسکی، مدیرعامل فروم آینده حریم خصوصی (Future of Privacy Forum)، در ایمیلی نوشت:‌ «در هفته گذشته،‌ بسیاری از شرکت‌ها متوجه شده‌اند که داده مکانی به شدت خطرناک است، به ویژه با توجه به نگرانی‌هایی که در مورد دسترسی افراد به خدمات درمان باروری وجود دارد یا داده‌هایی که گرایش جنسی آنها را نشان می‌دهد.»

برای مثال جوزف کاکس از وایس (Vice) روز سه‌شنبه «۳ مه» گزارش کرد که شرکت جمع‌آور داده سیف‌گرف (SafeGraph) در حال فروش داده‌های مکانی مربوط به تاسیسات Planned Parenthood (یک موسسه خیریه آمریکایی فعال در زمینه خدمات درمان باروری) است. گوگل ژانویه گذشته کد این شرکت را از اپلیکیشن‌های پلی‌استور حذف کرد.

اگر کنگره آمریکا قانونی فدرال در زمینه حریم خصوصی به تصویب برساند، این نوع نظارت‌ها با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند. قانونی کوچک‌تر هم می‌تواند جلوی تندروی‌ها را بگیرد؛ برای مثال، قانون چهارمین اصلاحیه قانون اساسی فروشی نیست (The Fourth Amendment is Not for Sale)، آوریل سال گذشته (۲۰۲۱) از سوی سناتور ران وایدن و رن پاول معرفی شد که استفاده آژانس‌های دولتی از کارگزاران داده و در نتیجه دور زدن الزام یک مجوز جست‌وجو را ممنوع می‌کند.

حکم دادگاه‌ها هم می‌تواند مصداقی برای حد و مرز حریم خصوصی باشد؛ برای مثال دادگاه عالی در سال ۲۰۱۸ طی یک حکم اعلام کرد پلیس برای دستیابی داده‌های مکانی از ارائه‌دهندگان بی‌سیم به مجوز نیاز دارد.

اما در حال حاضر به نظر می‌رسد موثرترین قانون در حوزه ردیابی اپلیکیشنی را اپل و گوگل ارائه کرده‌اند. هر دو سیستم‌عامل iOS و اندروید در حال حاضر گزینه‌ای را در اختیار کاربران می‌گذارند تا اشتراک‌گذاری مکان خود در پس‌زمینه را متوقف و دسترسی اپلیکیشن به هرگونه مکان تقریبی را نیز محدود کنند.

گزینه آخری که نام برده شد به‌ ویژه برای اپلیکیشن‌هایی که از GPS استفاده نمی‌کنند اما مکان حدودی شما را حدس می‌زنند کاربرد دارد.

پولونتسکی در ایمیل خود تصریح می‌کند محدودیت‌های اپل و گوگل نقش مهمی در از رده خارج کردن قابلیت‌های مکانی فیس‌بوک داشتند.

تحقیقات مستقل هم این مساله را تایید کرده‌اند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد پس از اضافه شدن قابلیت کنترل ردیابی به دستگاه‌های اپل، اطلاعات مکانی بازاریابان ۶۸ درصد کاهش یافت.

منبع: FastCompany