آیا تحریم تکنولوژی روسیه را از جنگ با اوکراین منصرف می‌کند؟

به گزارش پیوست، به نقل از بلومبرگ، دولت بایدن ۲۴ فوریه اعلام کرد آمریکا و متحدانش اقداماتی جدی برای پاسخ به روسیه در نظر گرفته‌اند که «هزینه‌های اقتصادی شدید و فوری برای روسیه به دنبال خواهد داشت». آمریکا علاوه بر قطع دسترسی به خدمات امور مالی، صادرات چند محصول تکنولوژی از جمله نیمه‌رسانا، نرم‌افزار رمزنگاری، لیزر و تجهیزات هواپیمایی را به روسیه ممنوع می‌کند. این ممنوعیت، تکنولوژی‌های حساسی را نیز که در دیگر کشورها با استفاده از نرم‌افزار و تجهیزات تولیدی در آمریکا تولید می‌شود در بر می‌گیرد.

با وجود تحریم‌های گسترده و جدی، روسیه به راحتی می‌تواند راهی برای دور زدن این تحریم‌ها پیدا کند. اول از همه، عمده برنامه‌نویسی‌های امروزی روی کامپیوترهای دسکتاپ، سرورها و تجهیزاتی انجام می‌شود که به سادگی در فروشگاه‌های فیزیکی سراسر جهان در دسترس است. روس‌هایی که به سخت‌افزار جدید نیاز دارند می‌توانند آن را در کشور دیگری خریداری کنند و به خانه ببرند.

چین هم می‌تواند مجرای دیگری برای دور زدن تحریم‌ها باشد. ولادیمیر پوتین،‌ رئیس‌جمهور روسیه، رابطه استراتژیک نزدیکی با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، برقرار کرده و می‌تواند برای تامین تجهیزات تکنولوژی به آنها رجوع کند.

اما بزرگ‌ترین چالش عملی کردن این تحریم‌ها، دوام بالای کامپیوترهای مدرن است. خدمات ابری آمازون، پیشتر در همین ماه پیش‌بینی خود در مورد طول عمر سرور‌ها و تجهیزات شبکه را یک سال فراتر برد و عمر آنها را به ترتیب پنج و شش سال پیش‌بینی کرد. آلفابت شرکت مادر گوگل هم امسال اقدام مشابهی برای کسب‌وکارهای گوگل کلاود انجام داد.

این موضوع به معنی بی‌نیازی روسیه از به‌روزرسانی تکنولوژی نیست، اما کسب‌وکارها و آژانس‌های دولتی برای تعویض تجهیزات مهم دست بازتری دارند.

محدودیت‌های اعمال‌شده بر روسیه احتمالاً تاثیر مالی چندانی در صنعت تکنولوژی این کشور ندارد. طبق اطلاعات اتحادیه صنعت نیمه‌رسانا (SIA)، روسیه تنها ۰.۱ درصد از خرید‌های نیمه‌رسانای جهان را دارد و نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار از بازار چند هزار میلیاردی محصولات تکنولوژی ارتباطات را به خود اختصاص داده است. آمریکا در سال گذشته تنها ۱۱۴ میلیون دلار از ۶.۴ میلیارد دلار چیپ فروخته‌شده به روسیه را به خود داد. صادرات اتحادیه اروپا هم تصویر مشابهی را نمایش می‌دهد. از ۷۹ میلیارد یورو (۹۷ میلیارد دلار) صادرات اتحادیه اروپا به روسیه در سال ۲۰۲۰، بخش ارتباطات و الکترونیک تنها پنج درصد و چیپ‌ها ۰.۸ درصد را به خود اختصاص دادند.

اما جدا از این تکنولوژی‌ها که ارزش دلاری پایینی دارند، موضوع اصلی پیام آمریکا و متحدانش به روسیه است که اگر شهروند خوبی در حوزه بین‌المللی نباشد، در نهایت دسترسی به بهترین محصولات جهان را از دست می‌دهد. در دو سال گذشته، دیدیم که کمبود تجهیزات چه تاثیر پروانه‌ای‌ای می‌تواند بر صنایع مختلف از الکترونیک تا خودرو بگذارد. برای مثال ماشین‌آلات پیشرفته استخراج نفت از چیپ‌های ساخته تایوان بر اساس تکنولوژی آمریکا استفاده می‌کنند و اگر روسیه امکان واردات آنها را نداشته باشد، پوتین در مدیریت اقتصاد جنگی با فشار مواجه می‌شود.

برای افزایش فشار، شرکت‌های تکنولوژی آمریکا و جاهای دیگر باید داوطلبانه وارد عمل شوند و الزام قانونی نباید تنها دلیل آنها باشد. برخی از این شرکت‌ها تا همین امروز وارد عمل شده‌اند. اتحادیه نیمه‌رسانا می‌گوید، صنعت چیپ آمریکا «کاملاً به تبعیت از قوانین کنترل صادرات جدید متعهد است». شرکای مهمی مثل تایوان، زادگاه شرکت تولید نیمه‌رسانای تایوان (TSMC) که از جمله غول‌های تولید چیپ است، نیز برای پشتیبانی از این تحریم‌ها اعلام آمادگی کرده است.

اما دیگر بازیگران تکنولوژی پاسخ خاموش‌تری داده‌اند. تیم کوک، مدیرعامل اپل، در توییتی گفت: «من به شدت نگران شرایط اوکراین هستم.» او بدون محکوم کردن حمله یا حتی نام بردن از روسیه، به حمایت از اقدامات بشردوستانه متعهد شد. چنین اظهارات مبهمی به تقویت حس اتحاد در صنعت و جامعه کمکی نمی‌کند.

با روشن شدن ابعاد فاجعه در اوکراین، شرکت‌ها و رهبران تجاری بیشتری جبهه‌گیری خود را مشخص می‌کنند که اقدام خوشایندی است اما فعلاً باید با ظاهرسازی‌ها کنار بیاییم.

منبع: Bloomberg