اینترنت VDSL چیست و چه تفاوتی با ADSL دارد؟

VDSL چیست؟

خط مشترک دیجیتالی با نرخ بیت بسیار بالا یا VDSL تکنولوژی نسبتاً جدید در کشور ماست که به دلیل سرعت تقریباً بالا مدتی است مورد توجه قرار گرفته است. این تکنولوژی با هدف پشتیبانی از پهن‌باند بالا به منظور استفاده برای کاربرد‌های جدیدی مثل مشاهده تلویزیون باکیفیت و پخش آنلاین ارائه شد.

خدمت VDSL هم به واسطه همان کابل‌های مسی خط تلفن و همانند ADSL عرضه می‌شود اما سرعت بسیار بالایی را تا ۵۲ مگابیت برای دانلود و ۱۶ مگابیت آپلود ارائه می‌کند. این در حالی است که خطوط ADSL تا سرحد هشت مگابیت دانلود و ۸۰۰ کیلوبیت بر ثانیه بیشتر کشش ندارند. با این همه عملکرد خوب VDSL، هزینه‌ای هم دارد. این تکنولوژی با خطوط مسی در فاصله کوتاهی یعنی حدود یک هزار و ۲۰۰ متر جواب می‌دهد. به همین دلیل بسیاری از شرکت‌ها در حال جایگزینی کابل‌های تلفن با کابل فیبرنوری هستند.

وضعیت VDSL در ایران

طرح جایگزینی کابل‌های مسی با فیبرنوری در شهرهای مختلف ایران از جمله طرح‌های مهم وزیر ارتباطات قبلی بود. بر اساس طرح محمدجواد آذری جهرمی، قرار بود تا پایان سال ۱۳۹۹ بیش از پنج میلیون پورت VDSL در قم، تهران و هشت شهر دیگر راه‌اندازی شود که بحث هزینه و تامین مالی جلوی توسعه این طرح را گرفت.

اما دولت جدید طرح تازه‌ای برای توسعه اینترنت پرسرعت دارد. براساس طرحی که عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم آن را کلید زده، مشترکان اینترنت پرسرعت ثابت (بیشتر از ۲۵ مگابیت بر ثانیه) که در حال حاضر تنها پنج درصد خانوارها را شامل می‌شود، تا سال ۱۴۰۴ یعنی پایان کار دولت سیزدهم، به ۸۰ درصد خانوارها افزایش می‌یابد.

زارع‌پور در مراسم افتتاح طرح توسعه شبکه دسترسی ثابت (۲۵ بهمن ۱۴۰۰) اعلام کرد به‌ زودی پروژه افزایش ۷۰ درصدی ظرفیت شبکه زیرساخت کشور را خواهیم داشت و قراردادش هم در روزهای آینده رونمایی خواهد شد. این طرح در گام اول خود برای سال ۱۴۰۱ قرار است با استفاده از تجهیزات تولید داخل، ۷۰ درصد به ظرفیت شبکه زیرساخت اضافه کند.

او در رابطه با هزینه‌های این طرح به پیوست گفت، ارزیابی ما این است که در مدت‌زمان سه سال این پروژه برای اجرایی شدن به بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

در همین رابطه و براساس اطلاعات منتشر شده در وب‌سایت طرح ملی فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها و آخرین آماری که تا ۳۰ دی‌ ماه ۱۴۰۰ در این وب‌سایت منتشر شده، مجموعا ۱۴۸ هزار و ۷۰ مشترک در ایران از خدمات VDSL استفاده می‌کنند و تعداد پورت‌های منصوبه ۲۶۱ هزار و ۲۳۴ پورت است که به ترتیب شهر‌های تهران، قم، البرز و اصفهان بیشترین تعداد خانوار تحت پوشش VDSL در ایران را دارند.

در چه مناطقی می‌توان از VDSL مخابرات استفاده کرد؟

طبق آمار تا بهمن ۱۴۰۰ در همه استان‌ها پورت VDSL وجود دارد؛ اما همین آمار حاکی از آن است که اگر رتبه‌های بالایی را فاکتور بگیریم، رتبه سایر استان‌ها به حدی پایین است که در واقع نمی‌توان صحبتی از VDSL برای کاربران عادی کرد.

ضریب نفوذ طبق آمار منتشرشده در پایان شش‌ماهه اول سال ۹۹ در استان قم بالاترین نرخ را داشته و باز هم کمتر از یک درصد است. بر اساس این آمار پس از قم تهران، مازندران و خراسان جنوبی به ترتیب با ضریب نفوذ ۰.۲۸، ۰.۲۲ و ۰.۱۷ در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند.

مزایا و معایب VDSL

از مزایای روشن VDSL می‌توان به سرعت و ثبات بیشتر سرعت اشاره کرد. پورت‌های VDSL سرعتی تا ۵۲ مگابیت دانلود را ممکن کرده که البته این سرعت دانلود بنا بر شرایط ایده‌آل کابل و سیم‌کشی است.

اما از جمله معایب می‌توان به محدودیت فاصله و در نتیجه الزام استفاده از کابل‌های فیبرنوری اشاره کرد. در حالی که VDSL سرعت بالایی را تضمین می‌کند، اما همان‌طور که گفتیم محدودیتی ۱۲۰۰ متری برای این پورت‌ها وجود دارد. به همین دلیل شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات VDSL باید هزینه هنگفتی را صرف جایگزینی کابل‌های مسی با پورت فیبر نوری کنند و همین موضوع از جمله موانع توسعه این تکنولوژی در ایران است.

تفاوت بین ADSL و VDSL

تکنولوژی ADSL اصلی‌ترین خدمت اینترنتی ایران محسوب می‌شود. این تکنولوژی قدیمی محدودیت سرعتی تا ۱۰ مگابیت بر ثانیه برای دانلود دارد. از دلایل شهرت پورت‌های ADSL در ایران می‌توان به سهولت استفاده مبتنی بر زیرساخت قدیمی شرکت‌های مخابراتی و ارائه‌دهنده خطوط تلفن اشاره کرد.

پورت‌های ADSL از همان کابل‌های مسی خطوط تلفن همراه استفاده می‌کنند و برخلاف VDSL محدودیت چندانی از لحاظ فاصله ندارند و تا آستانه حدود پنج هزار و ۵۰۰ متر کابل مشکلی در خدمات ADSL پیش نمی‌آید.

از طرف دیگر تکنولوژی VDSL با استفاده از همان کابل‌های مسی تلفن همراه، سرعتی تا پنج برابر بیشتر و سرحد دانلود ۵۲ مگابیت بر ثانیه را ممکن می‌کند. اما چنان‌که گفتیم محدودیت فاصله یا استفاده از سیم‌های مسی باعث شده برای استفاده از این تکنولوژی، شرکت‌های ارائه‌دهنده به کابل‌های فیبرنوری روی آورند. پورت‌های VDSL تنها تا هزار و ۲۰۰ متر فاصله از مبدأ امکان ارائه اینترنت را دارند.

مودم VDSL چیست؟

برای استفاده از خدمات VDSL به یک مودم مناسب نیاز است. این مودم در واقع در حکم مترجم داده عمل کرده و دستگاه‌تان را به ارائه‌دهنده خدمات اینترنت متصل و در نتیجه شما را به اینترنت متصل می‌کند. با اینکه مودم VDSL هم برای مخابره اطلاعات و ارتباط با ارائه‌دهنده از خط تلفن کمک می‌گیرد اما باعث اشغال شدن خط نمی‌شود. مودم VDSL از فرکانس متفاوتی از 25 KHz تا 12 MHz استفاده می‌کند و در نتیجه امکان کارهایی مثل مشاهده تلویزیون اینترنت و خدمات تلفنی به سادگی و به طور همزمان فراهم می‌شود.