در سایه کوچ

انگار چندان هم تفاوتی ندارد که با مجوز رسمی از مرز عبور کرده و به ایران آمده باشی یا بدون مجوز، یک کارگر ساده باشی یا حالا دیگر از مشاهیر فرهنگی ایران؛ آنچه بعضی از مهاجران اهل افغانستان حتی از آن به ‌عنوان «آزاردهی عمدی» یاد می‌کنند، باعث شده تا برای انجام امور روزمره‌شان گاهی هویت‌شان را کنار بگذارند و به سراغ کارت بانکی یک ایرانی که همیشه در جیب دارند بروند و برای امور مالی بین‌المللی‌ هم با یک شبکه انتقال پول که بعضاً حتی تاکنون افراد آن را ندیده‌اند تماس بگیرند. مرور آمار منتشرشده از سوی UNHCR Data Finder در آگوست 2021 نشان می‌دهد که ایران با 780 هزار پناهنده، در رتبه دوم 10 کشور اول میزبان پناهندگان افغانستانی قرار دارد، اما در عین حال بررسی زندگی روزمره این مهاجران و بعضاً نشستن پای روایت‌های آنان گویای آن است که اقدامات صورت‌گرفته در راستای این میزبانی چندان هم با آمار فوق همخوانی ندارد. معضلاتی که یک روز برای ثبت‌نام دانش‌آموزان افغان در مدرسه جلوی پای‌شان سبز می‌شود، و روزی دیگر در حین باز کردن حساب بانکی، انتقال وجه، استفاده از کارت بانکی، دریافت گواهینامه و... از راه می‌رسد، در سال‌های اخیر بارها یا صدای انتقاد چهره‌های برجسته را بلند کرده یا به ایجاد حاشیه‌هایی منجر شده ‌است. حتی بهار سال گذشته (۱۳۹۹) بود که ماجرای مسکن و تابعیت نجیب مایل هروی، چهره فرهنگی اهل افغانستان، حاشیه‌ساز شد؛ شهاب مایل هروی در اعتراض به مشکلات اقامت پدرش در برابر نمایندگی وزارت خارجه ایران در مشهد خودسوزی کرد که واکنش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برانگیخت و این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد که «با پیگیری این وزارتخانه و اقدامات موثر وزارت کشور، وزارت‌ امور خارجه، و نهادهای مرتبط موضوع پذیرش تابعیت مایل هروی تایید شده است و آخرین مراحل اداری و قانونی خود را پشت سر می‌گذارد». با...