کارت‌ دیجیتال واکسن چیست و چه کشورهایی صادر می‌کنند

به گزارش پیوست، دی ماه سال گذشته اولین دوزهای واکسن کرونا در بعضی از کشورهای جهان تزریق شد. پزشکان باور دارند برای رسیدن به ایمنی جمعی، بین ۶۰ تا ۷۰ درصد جمعیت یک کشور باید دو دوز واکسن دریافت کنند. با نزدیک شدن آمار واکسیناسیون کشورها به این مقدار، رفع تدریجی بعضی از محدودیت‌های کرونایی در دستور کار دولت‌ها قرار گرفت.

کارت واکسن دیجیتال به چه کار می‌آید؟

محدودیت‌های کرونایی، حضور در جمع‌های پر جمعیت، به ویژه در مکان‌های عمومی را برای بسیاری از افراد تبدیل به نوعی نوستالژی کرده است. محدودیت‌هایی که هنوز هم در بسیاری از کشورها تا حدود زیادی پابرجا هستند اما چند ماهی است اخبار پراکنده‌ای از رفع آنها درنقاط مختلف جهان به گوش می‌رسد.

یکی از راهکارهایی که جهت رفع تدریجی این محدودیت‌‌ها مورد توجه دولت‌ها قرار گرفته است استفاده از کارت‌های واکسن دیجیتال است. کارت‌های واکسن دیجیتال معمولا اطلاعات مربوط به وضعیت کرونایی افراد را به شکل یک QR Code یا در فرمت یک اپلیکیشن، روی گوشی‌ تلفن همراه آنها ذخیره می‌کند که قابلیت چاپ نیز دارد.

همچنین بعضی از کشورها برای این منظور اپلیکیشنی اختصاصی طراحی کرده‌اند. اطلاعات کارت واکسن دیجیتال معمولا تعداد دوزهای دریافتی واکسن،‌ نوع واکسن و وضعیت بهبود یافتگی افرادی که مبتلا شده‌اند را شامل می‌شود.

چه کشورهایی کارت واکسن دیجیتال می‌دهند؟

بحرین: پادشاهی بحرین یکی از اولین کشورهایی بود که کارت واکسن دیجتال را برای شهروندانش ارائه کرد. این کشور اواخر بهمن ماه پارسال با استفاده از اپلیکیشن اختصاصی آگاه باش (Be Aware) که پیش از آن به عنوان مجرای اطلاع‌رسانی کرونا طراحی شده بود، برای شهروندانش کارت دیجیتال واکسن صادر کرد.

در این اپلیکیشن علاوه بر آنکه امکان ثبت‌نام برای تزریق واکسن فراهم شده است کاربران می‌توانند نتایج تست CPR خود را مشاهده کنند و تاییدیه اطلاعات واکسن دریافتی خود را در صورت نیاز ارائه دهند. این اپلیکیشین آمارهای جامعی از جمله تعداد مبتلایان، بهبودیافتگان، فوتی‌ها، دوزهای تزریق‌‌شده و همچنین اخبار تصمیمات رسمی دولت این کشور و محتواهای آموزشی در ارتباط با کرونا ارائه می‌دهد.

در صورتی که فرد مبتلا به کرونا که در قرنطینه باشد از این اپلیکیشین استفاده کند تحت نظر  قرار می‌گیرد. برای مثال اگر بیش از ۱۵ متر از منزل محل سکونتش دور شود برای وی اعلان هشداری مبنی بر رعایت مقررات قرنظینه فرستاده می‌شود.

اتحادیه اروپا:‌ قانون تاییدیه دیجیتالی کووید اتحادیه اروپا یا همان کارت دیجیتال واکسن کرونا از ۱۰ تیر ماه امسال اجرایی شد. این تاییدیه ثابت می‌کند شخص دارنده آن در مقابل کرونا واکسینه شده است، تست کرونا وی منفی بوده و یا اینکه بعد از ابتلا بهبود یافته. شهروندان اتحادیه اروپا و خانواده‌های‌شان و همچنین افرادی که ساکن کشورهای خارج از این اتحادیه هستند و در این اتحادیه به طور قانونی اقامت دارند می‌توان تاییدیه (کارت واکسن) را دریافت کنند.

کارت واکسن در اتحادیه اروپا هم روی کاغذ و هم در گوشی‌های تلفن همراه به شکل QR Code قابل دریافت است. کارت حاوی یک امضای دیجیتالی است که برای اطمینان از اعتبار آن طراحی شده است. دارندگان این کارت می‌توانند بدون محدودیت‌هایی مانند قرنطینه و دادن تست کرونا سفر کنند.

کشورهای مختلف اتحادیه اروپا مختارند طبق قوانین داخلی خود از کارت واکسن دیجیتال برای کارکردهای مورد نظرشان استفاده کنند اما قانون کلی‌ای در مورد اینکه هنگام ورود به کدام اماکن و استفاده از کدام خدمات اجتماعی، ارائه کارت واکسن ضروری است وجود ندارد.

اکثر کشورهایی که از این کارت واکسن دیجیتال استفاده می‌کنند با تفاوت‌های جزئی شرکت‌ در تجمعات عمومی مانند رویدادهای ورزشی و مکان‌های بسته مانند رستوران‌ها را مشروط به ارائه کارت واکسن دیجیتال کرده‌اند. تفاوت‌هایی که در مقررات حضور در این اماکن وجود دارد مربوط به اجباری یا اختیاری بودن استفاده از ماسک، محدودیت‌های زمانی و محدودیت‌های سنی است.

بریتانیا: در حال حاضر ۱۶ کشور خارج از اتحادیه اروپا که همه آن‌ها نیز اروپایی نیستند خدمت کارت واکسن دیجیتالی اتحادیه اروپا را برای شهروندان‌شان ارائه می‌دهند. این اتحادیه به تازگی اعلام کرده است ادغام پایگاه داده‌‌های واکسیناسیون بریتانیا در سیستم اتحادیه اروپا در مراحل نهایی قرار دارد. بدین ترتیب به نظر می‌رسد بریتانیا که به تازگی از اتحادیه اروپا جدا شده نیز به طرح کارت واکسن دیجیتال این اتحادیه بپیوندد.

اواخر تیر ماه، در حالی که ۶۸ درصد جمعیت بریتانیا کاملا در برابر کرونا واکسینه شده بودند، تمامی محدودیت‌های کرونایی در این کشور برچیده شد و مردم توانستند بدون ماسک و محدودیت تعداد نفرات در رستوران‌ها و مهمانی‌ها حضور پیدا کنند.

دولت محافظه‌کار بریتانیا اما نمی‌خواهد استفاده از کارت واکسن دیجیتال شهروندان این کشور را محدود کند. چندی پیش وزیر بهداشت این کشور از مخالفت دولت با اجرای طرح ارائه کارت واکسن برای ورود به کلوب‌های شبانه و رویدادهای پر جمعیت خبر داده بود. بنابراین اجرای این طرح که قرار بود از دهم مهر ماه آغاز شود منتفی شد.

آمریکا: اوضاع در ایالات متحده متفاوت است. جو بایدن، رئیس جمهور این کشور مدت‌ها پیش با دادن اختیار به ایالت‌ها اعلام کرده بود هیچ اپلیکیشن ملی به این منظور به وجود نخواهد آمد. نیویورک اولین ایالتی بود که ابتدای فروردین ماه امسال با همکاری IBM اپلیکیشن Excelsior را به عنوان کارت واکسن دیجیتالی توسعه داد.

بعضی از ایالت‌های آمریکا اپلیکیشن‌هایی طراحی کرده‌‌اند تا اطلاعات واکسیناسیون افراد از جمله نوع واکسن و تعداد دوزهای دریافتی روی آن‌ها ذخیره شود. تا به حال از میان ۵۰ ایالت آمریکا، ۲۱ ایالت کارت واکسن دیجیتالی را در قالب اپلیکیشن‌ها و پایگاه‌های داده قابل دسترسی که قابلیت چاپ نیز دارند به شهروندان‌شان ارائه کرده اند. بسیاری از ایالت‌ها نیز صدور کارت‌های واکسن را منع کرده‌اند.

کارت واکسن دیجیتال در ایران

با استقرار کابینه دولت سیزدهم، واردات واکسن و در نهایت تزریق آن سرعت قابل‌توجهی پیدا کرد. هرچند مسئولان دولت دوازدهم معتقدند واکسن‌ها در زمان مدیریت دولت آن‌ها خریداری شده است و ورودشان با موانعی روبرو بوده است. هرچه که هست این روزها خبرهای متعددی از شکسته شدن رکورد تزریق واکسن در کشور به گوش می‌رسد. گاه ادعا می‌شود رکوردهایی در سطح جهان نیز شکسته شده‌ است. این درحالی است با این وجود این ادعا هنوز هم وضعیت ایران از نظر واکسیناسیون شهروندان چندان مناسب نیست. طبق آخرین آمار اعلامی وزارت بهداشت در 6 مهر ۱۴۰۰، ۱۵ میلیون و 824 هزار نفر از ایرانیان ۲ دوز واکسن دریافت کرده‌اند. این میزان تزریق واکسن کووید ۱۹ حدود ۱۹ درصد جمعیت کشور را در برمی‌گیرد.

با همه این اوصاف به نظر می‌رسد روند موجود رو به رشد باشد. در این شرایط طبیعی است که مسئولان به تدریج به فکر رفع بعضی از محدودیت‌های کرونایی باشند. به همین منظور سامانه صدور کارت واکسن دیجیتال به نشانی vcr.salamt.gov.ir  برای شهروندانی که قصد مسافرت به خارج از کشور را دارند راه‌اندازی شده است. افراد با هر سنی می‌توانند با ورود به این سامانه و وارد کردن اطلاعات مورد نیاز از جمله کد ملی و شماره گذرنامه، یک روز بعد از ثبت‌نام‌، کارت دیجیتال واکسن خود را به شکل یک QR Code و از طریق پیامک دریافت کنند.

کارت دیجیتال واکسن قرار نیست تنها به کار مسافرین خارج از کشور بیاید. سامانه دیگر وزارت بهداشت به نشانی vcr.salamat.gov.ir/fa مخصوص افرادی طراحی شده است مایل به دریافت کارت واکسن دیجیتال هستند و در آینده برای استفاده از برخی خدمات عمومی به آن نیاز پیدا خواهند کرد. این سامانه در حال به روز رسانی است و اکنون تنها متولدین سال‌های ۱۲۸۰ تا ۱۳۲۰ قادر به ثبت درخواست کارت واکسن دیجیتال از طریق آن هستند.

۱۸ شهریور ماه، سرپرست مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در گفت‌وگویی با روزنامه ایران به نقل از وزیر بهداشت اعلام کرد ارائه خدماتی از جمله صدور بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس، اقامت در هتل، خدمات بانکی و همچنین حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها منوط به داشتن کارت واکسن دیجیتال است.

تمامی این اقدامات از سوی کشورهای جهان می‌تواند آغازگر فصل جدیدی از زندگی افراد باشد، فصلی که دیگر برای سفر از کشوری به کشور دیگر یا شهری به شهر دیگر داشتن گذرنامه و شناسنامه و کارت ملی کفایت نمی‌کند؛ احتمالا کارت واکسن دیجیتال کرونا یکی دیگر از الزامات احراز هویت افراد خواهد شد. حضور در مسابقات ورزشی، کنسرت‌ها و سالن‌های سینما در این مدت برای بسیاری از مردم جهان حسرتی بزرگ بود ولی آن طور که به نظر می‌آید جهان بدون کرونا در دوردست‌ها برای ما دست تکان می‌دهد. هر چند که بسیاری از متخصصین تاکید دارند این ویروس هیچ‌گاه به طور کامل با ما خداحافظی نخواهد کرد.