نمره اعتباری چگونه مشخص می‌شود

اعتبار (مالی) مجموع عملکرد مالی افراد حقیقی یا حقوقی است که بر اساس آن می‌توان توانایی در بازپرداخت بدهی‌ها/ اقساط/ صورت‌حساب‌ها را سنجید. این عملکرد‌ شامل میزان بدهی، گردش مالی، خوش‌حسابی (پرداخت به‌موقع اقساط و صورت‌حساب) است. معیاری برای این عملکرد وجود دارد که «اعتبارسنجی» نامیده و با شاخص «امتیاز اعتباری» (Credit Score) سنجیده می‌شود. مهم‌ترین شاخص امتیاز اعتباری «سابقه اعتباری» (Credit History) است. تعداد حساب‌های باز، سطح کل بدهی و سابقه بازپرداخت و سایر عوامل. وام‌دهندگان از امتیاز اعتباری برای ارزیابی احتمال بازپرداخت وام به‌موقع از سوی افراد استفاده می‌کنند. در آمریکای شمالی و بریتانیا امتیاز اعتباری نقش کلیدی در تصمیم وام‌دهنده برای ارائه اعتبار دارد و هر فرد در جامعه آمریکا و بریتانیا همواره با آن درگیر است. این امتیاز آن‌قدر مهم است که برای امتیازدهی و پا‌ک ‌کردن سوابق بد مالی، استارت‌آپ‌هایی با ارزش میلیارد دلاری همانند Credit Karma متولد شدند. سوابق مالی را شرکت‌هایی جمع‌آوری می‌کنند که در اغلب کشورها تحت مالکیت یا تحت نظر بانک مرکزی آن کشور هستند. این مراکز اعتبارسنجی وظیفه گردآوری داده‌های سوابق مالی افراد و شرکت‌ها را بر عهده دارند؛ همانند Equifax، Transunion و Experian. از طرفی شرکت‌هایی نیز وجود دارند که با استفاده از این اطلاعات، امتیازدهی و رتبه‌بندی افراد و شرکت‌ها را در دست گرفته‌اند. معروف‌ترین آنها FICO (Fair Isaac Corporation) است که از سال ۱۹۵۶ فعالیت می‌کند. اعتبارسنجی در ایران در گذشته اعتبارسنجی تنها هنگام گرفتن وام یا دسته‌چک از بانک‌ها کاربرد داشت و بانک‌ها با استعلام از بانک مرکزی اقساط عقب‌افتاده، چک‌های برگشتی و رفع سوءاثرشده را برای ارزیابی اعتبار مشتری خود در نظر می‌گرفتند. این نتایج نیز با تاخیر چندروزه به‌ دست بانک می‌رسید. کم‌کم نیاز به سنجش اعتبار افراد و شرکت‌ها برای کسب‌وکارها افزایش پیدا کرد تا بتوانند با ریسک کمتری به انجام معامله و اعتبار دادن بپردازند. در این میان وب‌سایت‌هایی ظهور کردند که...