هنوز استفاده از داده در حکمرانی هوشمند را یاد نگرفته‌ایم

به گزارش پیوست، چهارمین رویداد بین‌المللی تهران هوشمند با شعار«تحول دیجیتال، خدمات دیجیتال» و با تمرکز بر شهرهای هوشمند در دوران کرونا و پساکرونا به صورت مجازی از امروز آغاز به کار کرد. محمد فرجود، رئیس سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران در این مراسم عنوان کرد که مشکل جدی در  حوزه مدیریت شهری نرسیدن به یک زبان مشترک در بین اجزای مختلف شهری است. فرجود در این زمین گفت: «در حکمرانی شهری زبان و تعامل مشترک با حوزه‌‌ها و بخش‌های متعدد مدیریت شهری پیدا نکرده‌ایم و باید فضا برای تعامل بیشتر فراهم شود. اگر چه تلاش شده پروژه‌های تهران هوشمند با مشارکت بخش خصوصی دنبال شود.»

او ادامه داد: «نکته دیگر در حکمرانی هوشمند که در چند سال آینده تهران اثرگذاری خواهد داشت این است که متولی این امر فقط شهرداری تهران نیست. همه ارکان حوزه شهری باید در مدیریت شهری و حکمرانی هوشمند به ایفای نقش بپردازند. اگر نمی‌توانیم مدیریت یکپارچه ایجاد کنیم، ایده شهر هوشمند قادر خواهد بود همه ارکان و دستگاه‌های متولی در حوزه ارائه خدمات شهری را هماهنگ کنند. » او تاکید کرد که در کنار رسیدن به زبان مشترک در بین بازیگران شهر هوشمند و حکمرانی هوشمند  استقرار، فرهنگ‌سازی و جریان‌سازی مولفه‌های حکمرانی هوشمند، با مشارکت شهروندان لازم و ضروری است.

او با اشاره به اینکه در حوزه تحول دیجیتال، اگر نفوذ نوآوری در فرایندها وجود نداشته نباشد نمی‌توان انتظار تحقق شهر هوشمند را داشت، گفت: «آنچه تا کنون انجام شده گام‌های اولیه برای حرکت به سمت تحقق شهر هوشمند بوده است.» به باور او  این راه، مسیر میان‌بر ندارد و تجربه نشان داده که مسیری مداوم و گام‌به‌گام است.

فراگیری داده‌ها

مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران در ادامه صحبت‌های خود از جمله نیازمندی‌های اساسی در حکمرانی هوشمند را دسترسی به اطلاعات و داده‌ها دانست. به گفته او در حکمرانی سنتی، اطلاعات و داده‌ها به اندازه کافی در دسترس نبود و این در حالی است که اکنون این اطلاعات و داده‌ها وجود دارد و باید چگونگی استفاده و بهره‌مندی از آن فرا گرفته شود. براساس اظهارات او  مدیران شهری نیز باید به داده‌ها دسترسی داشته باشند و خوب است در این زمینه یک سند حکمرانی داده وجود داشته باشد.

فرجود ادامه داد: «در نظام حکمرانی هوشمند، پس از داده، باید به سمت خدمات برویم. نمونه‌های متعددی از خدمات هوشمند در تهران ارائه شده و ‌می‌شود. اگر چه مردم در شهرها همواره در پذیرش خدمات الکترونیکی جلوتر هستند و گاهی یک گام جلوتر و مطالبه‌گر بوده‌اند. بهترین خدمات در نتیجه اعلام نیاز و مطالبه شهروندان بوده است، در عین حال، وقتی سرویسی ارائه می‌شود نیاز به اعتماد و مشارکت از سمت مردم وجود دارد.»

توجه به هوشمندسازی شهری در دوره‌های مختلف شهرداری

یکی دیگر از سخنرانان چهارمین رویداد بین‌المللی تهران هوشمند، محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران بود . او در این همایش تاکید کرد که هوشمندسازی شهر یکی از رویکردهای مهم شورای شهر پنجم تهران بوده است هرچند که شهرداران در دوره‌های مختلف به موضوع هوشمند‌سازی توجه داشته‌اند.

محسن هاشمی‌ رفسنجانی، رئیس شورای اسلامی شهر پایتخت در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش «تهران هوشمند» به شرح محورهای تحول دیجیتال، خدمات دیجیتال و شهرهای هوشمند در دوران کرونا و پساکرونا پرداخت و گفت: کمتر از یک ماه تا پایان مدیریت شهری این دوره باقی مانده و باید بگویم که هوشمندسازی یکی از رویکردهای مهم شورای پنجم بوده است.»

به باور او افزایش بهر‌ه‌وری، کاهش نارضایتی‌ها، تسریع و تسهیل ارائه خدمات، مبارزه با فساد و تبعیض و رانت باید در روند هوشمندسازی و در قالب بهبود حکمرانی دیده شود.

هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه در بعضی دستگاه‌ها هوشمندسازی به یک ویترین که عمق چندانی ندارد تبدیل شده است، تاکید کرد: «در شهرداری تهران سعی بر این بوده که هوشمندسازی به نحوی باشد که ضمن ارائه یک ویترین درخور به عنوان یک حکمرانی شهری مناسب، عمق و پیشینه خوبی نیز در آن وجود داشته باشد.»

او ادامه داد: «نرم‌افزار تهران من توانست میلیون‌ها تهرانی را به استفاده از این سامانه وادارد که رضایت نسبی از آن نیز وجود دارد. آن‌چه در تهران انجام شده علاوه بر این‌که ویترینی برای پایتخت بوده به الگویی برای شهرهای دیگر تبدیل شده و کاربرد بین المللی هم داشته است.»

هاشمی رفسنجانی با تاکید بر اینکه این هوشمندسازی منجر به شفاف سازی نیز شده است گفت: «امکان نظارت و کنترل بر مدیریت شهری نیز با این فرآیند افزایش یافته و خود به خود مراجعه حضوری شهروندان را حذف کرده است. این موضوع در بحث‌هایی از جمله کرونا، رفت و آمد، آلودگی هوا و مسائل محیط زیست نیز تاثیرگذار بوده است.»

 شهر هوشمند بستر آموزش

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری دیگر مهمان مراسم آغازین چهارمین همایش «تهران هوشمند» بود. او با بیان این‌که شهر هوشمند بیش از هرچیزی بستر آموزش برای همه افراد تا لحظه نهایی حیات است و مردم در یک شهر هوشمند تحت یک آموزش مداوم هستند، گفت: «برای هر اقدامی در شهر نیاز به استفاده از اپلیکیشن‌ها داریم بنابراین این آموزش مداوم وجود دارد. نکته قابل توجه دیگر این است که در تهران میزبان بهترین دانشگاه‌های کشور هستیم. هدف اصلی دانشگاه‌ها تغییر جامعه اطراف خود است. دانشگاهی که اطراف خود را اصلاح نکند جامعه را چگونه می تواند بهبود بخشد؟» به باو او تاثیر پذیری دانشگاه‌ها و تاثیر گذاری آنها بر محیط اطراف نکته مهمی است که باید به آن توجه شود و به وضوح آن را در شهر دید.

 نیازمند شفافیت

پیروز حناچی، شهردار تهران هم در این همایش با بیان اینکه امروز می‌توانیم بگوییم اپلیکیشن «تهرانِ من» به چیزی حدود ۳ میلیون نفر کاربر و شهروند تهرانی سرویس‌دهی می‌کند که به لحاظ تعداد جزو موارد نادر است، گفت: « در این دوره برنامه‌هایی را از مقیاس محلات شروع کردیم و با محله‌محوری به دنبال هدف بهبود زندگی بودیم. بسیاری از برنامه‌‌هایی که در حوزه محلات مورد توجه ما بود از طریق برنامه تهران من در اختیار شهروندان قرار گرفته است.

حناچی ادامه داد: «همچنین سامانه شفافیت نیز در این دوره شکل پیدا کرد که البته کار سختی بود، ما با مجموعه غیرشفافی مواجه بودیم که هیچ اطلاعاتی از آن درز نمی‌کرد. اما این مسیر را دنبال کردیم و تمامی اطلاعات آن را روی سامانه قرار دادیم.»

او  تاکید کرد که امروزه اگر نقدی به شهرداری تهران وارد است عمدتا بر اساس اطلاعاتی است که خود آنها روی سامانه قرار داده‌اند. حناچی ابراز امیدواری کرد که این مسیر ادامه پیدا کند چرا که اگر برای دنبال اصلاح اداره امور ناچار به شفافیت هستیم و پشت درهای بسته هیچ‌کس به مقصد نمی‌رسد.

همچنین حناچی گفت:‌« آگاه‌سازی اطلاعات از اقداماتی بود که در اولویت ما قرار داشت. نظرسنجی‌ها نشان می‌داد ایجاد رانت و فساد به ویژه در حوزه شهرسازی مورد توجه بوده است. شهرداری همچنین در میزان جلب رضایت مردم امروز در آمارها وضعیت بهتری دارد.»