تجارت الکترونیکی در سال گذشته ۱۵۹ درصد رشد کرد

به گزارش پیوست، طبق گزارش تجارت الکترونیکی سال ۹۹ با در نظر گرفتن میزان تورم ارزش حقیقی تجارت الکترونیکی در سال ۹۹ حدود ۱۵.۹ میلیارد تومان برآورد شده که این میزان نسبت به سال قبل با رشدی معادل ۸۳ درصد همراه بوده است.

مقایسه ارقام حجم تجارت الکترونیکی در نیمه اول سال ۹۹ و کل سال ۹۹ نشان می‌دهد که حجم تجارت الکترونیکی در نیمه اول سال ۹۹ بیشتر از نیمه دوم سال بوده است. طبق اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیکی حجم تجارت الکترونیکی در نیمه اول سال ۹۹ به ۶۳۹ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به ۶ ماهه اول سال ۹۸ در حدود ۲۸۴ درصد رشد کرده بود.

در این صورت حجم تجارت الکترونیکی در نیمه دوم سال ۹۹ به حدود ۴۵۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.

محمدجواد هادی، معاون تسهیل تجاری و توسعه کاربردها مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در پاسخ به سوال پیوست که چرا حجم تجارت الکترونیکی در نیمه دوم سال کمتر از نیمه اول سال بوده و این در حالی است که به‌صورت پیش‌فرض همیشه با توجه به تعطیلات پایان سال بیشترین میزان خریدها در نیمه دوم سال اتفاق می‌افتد گفت: «با توجه به اینکه کرونا در افزایش حجم تجارت الکترونیکی در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ تاثیر به‌سزایی داشت، رفتار خرید مردم تقریبا با پیک‌های کرونا هماهنگ بود.»

او ادامه داد: «اولین پیک کرونا در اسفندماه ۹۸ اتفاق افتاد از همین رو بسیاری از خریدهای مردم به سه ماهه ابتدایی سال ۹۹ منتقل شد و از سویی با توجه به اینکه بسیاری از کسب و کارهای فیزیکی در این دوره تعطیل بودند، حجم خریدهای تجارت الکترونیکی رشد قابل توجهی داشت. این در حالی است که محدودیت‌های خاصی در نیمه دوم سال ۹۹ اعمال نشد و رفتار مردم تقریبا به حالت عادی خود بازگشت.»

طبق گزارش تجارت الکترونیکی، از مجموع مبالغ پرداخت شده در تجارت الکترونیکی ۷۶۸ هزار میلیارد تومان از طریق درگاه‌های پرداخت اینترنتی صورت گرفته است و ۳۲۹ هزار میلیارد تومان به روش پرداخت در محل. همچنین گزارش تجارت الکترونیکی نشان می‌دهد که متوسط مبلغ هر تراکنش تجارت الکترونیکی ۳۴۷ هزار تومان اعلام شده است. این در حالی است که متوسط مبلغ هر تراکنش تجارت الکترونیکی در سال ۹۸ در حدود ۲۷۹ هزار تومان اعلام شده بود. تعداد کل تراکنش‌های تجارت الکترونیکی نیز در سال ۹۹ به ۳ میلیارد عدد می‌رسد که این رقم در سال ۹۸ برابر با یک میلیارد و ۵۱۵ میلیون عدد تراکنش بوده است.

تاثیر پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی در تجارت الکترونیکی

گزارش تجارت الکترونیکی نشان می‌دهد که بیشترین میزان سرمایه‌گذاری برای تجارت الکترونیکی سرمایه شخصی افراد بوده است. براین اساس ۹۳ درصد واحدهای تجارت الکترونیکی از طریق سرمایه شخصی تامین سرمایه‌ کرده‌اند و فقط ۴ درصد آنان توانسته‌اند از طریق جمع‌سپاری جمعی برای کسب و کار خود سرمایه به دست آورند. همچنین بخش دولتی نیز تقریبا در حدود ۳ درصد در این کسب و کارها سرمایه‌گذاری کرده است.

با وجود اینکه جمع‌سپاری جمعی در سال‌های گذشته از سوی دولت حمایت شده؛ اما به نظر می‌رسد هنوز بخش تجارت الکترونیکی نتوانسته‌ است از این روش جذب سرمایه بهره‌ برد.

همچنین میان واحدهای تجارت الکترونیکی ۷۸ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی علاوه بر وب‌سایت از شبکه‌های اجتماعی به منظور ارائه کالا یا خدمات خود استفاده می‌کنند. ۳۴ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی علاوه بر وب‌سایت از پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند. از سوی دیگر ۲۸ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی علاوه بر وب‌سایت از اپلیکیشن موبایل نیز به منظور ارائه کالا یا خدمات خود بهره می‌برند.

طبق اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیکی از میان کسب وکارهایی که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، اینستاگرام پرطرفدارترین شبکه اجتماعی به شمار می‌آید و ۸۳ درصد از کسب وکارها علاوه بر روش‌هایی که استفاده می‌کنند کالای خود را در اینستاگرام نیز عرضه می‌کنند. پس از اینستاگرام، واتس‌‌اپ و تلگرام به ترتیب با ۵۲ و ۴۳ درصد بیشترین طرفداران را به خود اختصاص داده‌اند. از میان پیام‌رسان‌های داخلی نیز ۵ درصد کسب و کارها روی پیام‌رسان سروش اقدام به عرضه کالای خود می‌کنند و پس از آن پیام‌رسان ایتا، بله و گپ در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

یکی از چالش‌های مهم در بخش تجارت الکترونیکی بخش لجستیک است، گزارش تجارت الکترونیکی نشان می‌دهد که ۷۷ درصد از کسب وکارهای فعال در حوزه تجارت الکترونیکی از سرویس‌های شرکت پست برای ارسال کالای خود استفاده می‌کنند و ۳۰ درصد از آنها از شرکت‌های بابری بین‌شهر استفاده می‌کنند و ۲۸ درصد از شرکت‌ها با هدف بهتر خدمات اقدام به ایجاد سیستم توزیع در زیر مجموعه خود کرده‌اند و البته در این میان ۲۶ درصد از کسب و کارها نیز از سرویس شرکت‌های پست خصوصی برای عرضه کالای خود استفاده می‌کنند.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در نظر دارد در گزارش‌های آتی بخش خاصی را به موضوع لجستیک اختصاص دهد و به بخش توزیع به عنوان یکی از زیرساخت‌های تجارت الکترونیکی توجه کند.

او در این خصوص تاکید کرد که در نظر دارند برای جمع‌آوری این داده‌ها با وزارت راه و شهرسازی و همچنین وزارت کشور تعامل کنند.

علی رهبری در این زمینه گفت: «باید بتوانیم مشخص کنیم که چه تعداد شرکت در زمینه توزیع کالا فعال هستند و هر کدام از شرکت‌ها در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کنند. اگر بتوانیم زیرساخت‌های ارسال و تحویل کالا را به صورت کامل مشخص کنیم، می‌توانیم داده‌هایی در زمینه عودت کالاهای خریداری شده به روش‌های تجارت الکترونیکی را نیز جمع‌آوری کنیم. در این صورت می‌توان دید کامل‌تری نسبت به تجارت الکترونیکی کشور داشت.»

در گزارش تجارت الکترونیکی تعداد واحدهای تجارت‌الکترونیکی ۳۵۰ هزار وب‌سایت برآورد شده که از این تعداد تقریبا ۲۵ درصد آنها نماد اعتماد الکترونیکی دریافت کرده‌اند. هم‌اکنون نزدیک به ۸۹ هزار کسب وکار اینترنتی نماد اعتماد دریافت کرده‌اند. تعداد کل اینمادهای اعطا شده در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ حدود ۲ برابر شده است.

یکی از تفاوت‌های گزارش‌ تجارت الکترونیکی سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ رشد زنان فعال در این حوزه است. این گزارش نشان می‌دهد که تعداد زنان فعال در حوزه کسب و کارهای اینترنتی ۸ درصد رشد کرده است، بر این اساس ۱۴ درصد از صاحبان کسب و کارهای مجازی را زنان تشکیل می‌دهند.

همچنین طبق این گزارش هنوز هم تمرکز اصلی کسب و کارهای اینترنتی در تهران است. براین اساس ۴۳ درصد از کسب و کارهای اینترنتی و کسب و کارهای فعال در حوزه تجارت الکترونیکی در تهران فعال هستند و پس از تهران، اصفهان و شیراز با فاصله زیاد در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی یکی از اقدامات اصلی این مرکز را رتبه‌بندی کسب و کارهای تجارت الکترونیکی عنوان کرد و گفت: «هم‌اکنون بیش از ۲۰۰ کسب وکار تقاضای رتبه‌بندی خود را به مرکز ارائه کرده‌اند و از این میان کار رتبه‌بندی تقریبا ۱۰۴ کسب و کار نهایی شده و ستاره‌های خود را دریافت کرده‌اند.»

طبق گزارش تجارت الکترونیکی از میان کسب و کارهای متقاضی ستاره‌های نماد اعتماد الکترونیکی ۳ کسب و کار موفق به دریافت ۵ ستاره نماد اعتماد و ۲۲ کسب وکار موفق به دریافت ۴ ستاره شده‌اند. در این میان ۳ کسب و کاری که تقاضای دریافت ستاره را به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی داده بودند موفق به دریافت ستاره‌ها نشدند و همان تک ستاره باقی ماندند.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی یکی از راهکارهای جلوگیری از تخلف میان کسب و کارهای تجارت الکترونیکی را همکاری خریداران در این بخش عنوان کرد. طبق گفته او اگر متقاضیان استفاده از خدمات کسب و کارهای اینترنتی پیش از خرید کالا یا خدمت پروفایل نماد این کسب و کارها را چک کنند بسیاری از شکایت‌ها مطرح نمی‌شود.

او گفت: «در پروفایل کسب و کارها میزان شکایت‌های بدون پاسخ کسب و کارها به صورت دقیق آورده شده است. همچنین میزان نارضایتی مشتریان و کاربران آنها و دوره فعالیت هر کسب و کار به صورت دقیق ثبت شده است در این صورت کاربران و مشتریان این کسب و کارها می‌توانند ریسک خرید خود را کنترل کنند.»

گزارش تجارت الکترونیکی نشان می‌دهد که ۶۳ درصد از خریداران تجارت الکترونیکی را مردان و ۳۷ درصد را زنان تشکیل می‌دهند.

همچنین جوانان بیش از نیمی‌ از خریداران واحدهای تجارت الکترونیکی را تشکیل می‌دهند. حدود ۴۱ درصد از خریداران را میانسالان تشکیل می‌دهند و ۵۵ درصد از خریداران را جوانان.

گزارش کامل تجارت الکترونیکی سال ۱۳۹۹

اینفوگرافیک کامل وضعیت تجارت الکترونیکی سال ۱۳۹۹