توسعه خدمات ابری با مشارکت دولت و بخش خصوصی کلید خورد

به گزارش پیوست، امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه پروژه مشارکت عمومی- خصوصی که امروز (۲۴دی) به امضا می‌رسد از دو جنبه یک محتوایی و دیگری حوزه فرایند مشارکت عمومی- خصوصی اهمیت دارد گفت: «خیلی از اوقات دولت‌ها در ایران وارد فعالیتی می‌شوند که خودشان را رقیب بخش خصوصی می‌کنند و به نوعی بخش خصوصی را دچار مشکل می‌کنند و از طرفی سرویسی که ارائه می‌دهند سرویس مناسبی نیست. بنابراین این موضوع حائز اهمیت است که دولت به جای اینکه امکانات خود را صفر رقابت با بخش خصوصی کند صرف کمک به بخش‌خصوصی برای توسعه خودش کند.»

او ادامه داد: «مراکز داده استانی سازمان فناوری اطلاعات یکی از مواردی بود که به شدت پتانسیل این را داشت که در دولت به یکی از ابزارهای رقابتی با بخش خصوصی که در حوزه ابری فعالیت می‌کند، تبدیل شود. شاید زمان‌بر بودن انجام این فرایند که در نهایت امروز به بار نشسته هم ناشی از این واقعیت است که خیلی از نهادهای اداری و سازوکارهایی که برای انجام چنین کاری وجود دارد، همدلانه برخورد نمی‌کنند و خیلی از اوقات نیاز به انرژی‌های زیادی است تا بتوانیم یک دارایی دولت را تبدیل به ابزار مشارکتی با بخش خصوصی کنیم.» به گفته او نزدیک به ۲ سال زمان سپری شد تا در نهایت بعد از گرفتن مجوزهای لازم و برگزاری مناقصه این پروژه امروز به عقد قرارداد برسد.

براساس اظهارات ناظمی یکی از مهمترین اهداف این طرح تمرکزدایی در حیطه خدمات و ترافیک داده کشور است. به گفته او این تمرکززدایی می‌تواند هم منافع اقتصادی به دنبال داشته باشد و از طرفی به منافع امنیتی حفظ اطلاعات در کشور نیز کمک کند. او تاکید کرد که توزیع بار ترافیکی یکی دیگر از اهدافی است که در این پروژه دنبال می‌شود.

آن‌طور که او می‌گوید، توسعه خدمات ابری هدف سوم اجرای این پروژه است که می‌تواند در نهایت به توسعه اقتصاد دیجیتال کشور کمک کند. ناظمی تاکید می‌کند که در این زمینه هیچ گزینه‌ای بهتر از بخش خصوصی برای توسعه این بخش وجود ندارد. او همچنین در این زمینه گفت: «یکی دیگر از موضوعاتی که اهمیت دارد این است که این خدمات ابری می‌تواند به دولت هم ارائه خدمت کند. خیلی از اوقات چالشی که سازمان‌های دولتی با آن برخورد می‌کنند این است که ذخیره‌سازی داده توسط بخش خصوصی را مورد اطمینان نمی‌دانند. بنابراین در اختیار قرار گرفتن مراکز داده در قالب این طرح می‌تواند بخشی از این نگرانی را رفع کند.»

ناظمی ادامه داد: «خیلی از تجهیزاتی که امروز براساس این توافق‌‌نامه و قرار داد در اختیار شرکت‌های برنده مزایده مشارکت عمومی- خصوصی قرار می‌گیرد، نیاز به به‌روزرسانی دارد و در این به‌روزرسانی هم خود بخش خصوصی منتفع خواهد شد و هم دولت چرا که این زیرساخت‌ها به دلیل مشارکت عمومی- خصوصی بعد از ۷ سال به دولت باز می‌گردد.» رئیس سازمان فناوری اطلاعات از دیگر مزیت‌های این پروژه را کمک به شرکت‌های دانش‌بنیانی اعلام می‌کند که در این حوزه وجود دارند.

توسعه خدمات ابری در دو منطقه شمالی و جنوبی

در این طرح دو منطقه برای توسعه مراکز داده دولت توسط بخش خصوصی در نظر گرفته شده که با نام‌های منطقه ابری ۱ یا ابر شمالی و منطقه ابری ۲ یا ابر جنوبی شناخته می‌شود. ناظمی در مورد جزییات این منطقه‌بندی گفت: «منطقه شمالی شامل شهرهای تبریز، مشهد، قم، همدان و استفاده از هم‌مکانی اصفهان می‌‌شود. در مجموع دیتاسنترهایی که در این شهرها قرار دارند در اختیار تیم برنده مناقصه منطقه ۱ قرار می‌گیرد.» براساس توضیحات او از حیث تجهیزات نیز ۲۱۹ سرور به اضافه ۱۱ پتابایت فضای ذخیره‌سازی و ۱۰۰ رک در این منطقه در اختیار برنده مناقصه یعنی ژرف‌نگر، آسیاتک و XAAS که در قالب یک کنسرسیوم با هم همکاری می‌کنند،‌ قرار خواهد گرفت.

آن‌طور که ناظمی در مورد این کنسرسیوم می‌گوید، شرکت‌های حاضر در آن شرکت جدیدی را تاسیس کرده‌اند که در آن سهامدار هستند و قرارداد امضا شده سازمان در این پروژه هم با این شرکت تازه تاسیس است. او در مورد منطقه جنوبی هم اعلام کرد: «این منطقه که توسط گروه دوم برنده در مناقصه پوشش خواهد داده شد شامل شهرهای شیراز، اصفهان، اهواز،‌ کرج و هم‌مکانی تبریز می‌شود. برنده مناقصه در این منقطه هم  کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های فناپ و ابرآروان هستند.» تجهیزاتی هم که در این منطقه از سمت سازمان فناوری اطلاعات در اختیار این کنسرسیوم قرار خواهد گرفت شامل ۲۱۹ سرور به اضافه ۱۳ پتابایت فضای ذخیره‌سازی و ۱۰۴ رک خواهد بود تا امکان ارائه خدمات ابری را داشته باشند

براساس توضیحات ناظمی به غیر از این تجهیزات چند مدل مشوق نیز در اختیار این دو کنسرسیوم قرار خواهد گرفت که بخشی از این مشوق‌ها توسط شرکت ارتباطات زیرساخت تامین خواهد شد. تخفیف ۹۰ درصدی برای پهنای باند تیم‌‌های برنده مناقصه، اتصال سایر دیتاسنترهای تیم‌های برنده به سایت‌های پنجگانه در استان‌های اعلام شده، تخفیف ۹۵ درصدی برای Colocation در مراکز زیرساخت در شهر تبریز و شیراز از جمله این مشوق‌ها خواهد بود. از سوی دیگر تیم‌های برنده در مجموع تا ۱۵۰ میلیارد تومان می‌توانند از تسهیلات ارزان‌قیمت صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده کنند. ناظمی می‌گوید شرکت‌های برنده در این مناقصه شرکت‌های خوشنامی هستند که به صورت عمومی نیز سهم قابل توجهی از ارائه خدمات مراکز داده و ابری را در اختیار دارند.

مهدی کریمی، معاون شبکه ملی اطلاعات در سازمان فناوری اطلاعات نیز در این برنامه با اعلام اینکه با اجرای این پروژه در تلاش هستند تا از حیث خدمات ابری کشور را به خدمات خارجی بی‌نیاز کنند، گفت: «بر اساس برنامه ششم توسعه قرار شد تا پایان سال ۱۴۰۴ سه شرکت ارائه دهنده خدمات ابری در کشور وجود داشته باشد. البته همین الان نیز شرکت‌های بزرگی در کشور وجود دارند و بعضا مشتریانی در خارج از کشور نیز جذب کرده‌اند.» کریمی می‌گوید که با توسعه این پروژه آنها در تلاش‌ هستد تا امکان ارائه خدمات در این زمینه به کشورهای همسایه را نیز فراهم کنند.

آن‌طور که مدیران سازمان فناوری اطلاعات در مراسم امضای توافق‌نامه همکاری خود با دو کنسرسیوم برنده برای به اشتراک‌گذاری مراکز داده خود اعلام کردند در مجموع سرمایه‌گذاری برای این طرح ۲ هزار ۴۰۰ میلیارد تومان خواهد بود که ۵۰۰ میلیارد آن از سمت دولت و مابقی از سمت بخش‌خصوصی تامین می‌شود.