چهار خشت کج

هفدهم فروردین بود که تصویر یک بخشنامه صادرشده از سوی ابوذر مهرمنش، مدیرکل سرویس‌های ارزش افزوده همراه اول، به یکی از نخستین بمب‌های خبری سال در حوزه فناوری اطلاعات تبدیل شد. این مقام مسئول در اپراتور اول کشور در بخشنامه خود آورده بود: «در راستای کیفیت محصولات دیجیتالی و افزایش کاربری سرویس‌ها، از تاریخ ۱۷ فروردین ۱۳۹۸ اعطای هر نوع جایزه در سرویس‌های ارزش افزوده در قالب قرعه‌کشی ممنوع بوده و جوایز باید بر اساس فعالیت کاربران در سرویس اهدا شود.» البته اپراتور دوم کشور یعنی ایرانسل هم از دی‌ماه سال ۹۷ قرعه‌کشی در این بستر را ممنوع کرده و در نتیجه می‌توان به جرات گفت که زنگ پایان عمر خدمات ارزش افزوده به شیوه مرسوم به صدا درآمده است. اصل ماجرا ماجرای خدمات ارزش افزوده مبتنی بر پیامک از ابتدای دهه ۹۰ یعنی حدود هشت سال پیش آغاز شد. داستان این بود که برخی شرکت‌ها تلاش می‌کردند با متقاعد کردن مردم برای عضویت در این سرویس‌ها به آنها محتواهایی عرضه کنند و در مقابل پول بگیرند. کار ارزش افزوده اما وقتی زار شد که پیام‌رسان‌ها به عرصه آمدند و عصر پیامک به پایان رسید. حالا دیگر مردم پیام‌های شخصی را هم در وی‌چت و وایبر و تلگرام و واتس‌اپ به هم می‌دادند و البته که نیازهایی مثل خبر خواندن، گرفتن توصیه‌های سلامت و بهداشت و البته بازی نیز در همین محیط‌ها برطرف می‌شد. این موضوع در کنار سود بالای پیامک‌های ارزش افزوده (هم به خاطر گران‌تر بودن تعرفه هر پیامک و هم به خاطر طول بالای پیام‌ها که عملاً چند پیامک را می‌ساخت) باعث شد شرکت‌ها خشت‌های بعدی این مسیر را کج کنند و به سمت شیوه‌هایی بروند که در آن تخلفاتی از حیث قانونی شکل بگیرد و در نهایت دیوار آن‌قدر کج شود که بالاخره مانع از این شوند که به ثریا برسد و خرابش کنند. اما این...