تجارت عامل‌محور: شاخه نوظهوری در صنعت پرداخت که نقش غول‌های فناوری را در این بخش پررنگ‌تر می‌کند

به گزارش پیوست، از جمله مهم‌ترین تحولات این حوزه می‌توان به همکاری پی‌پل و گوگل اشاره کرد که طبق گزارشی از امریکن بنکر در تلاشند تا تجربه‌ها و استاندارد‌های خرید مبتنی بر هوش مصنوعی را با استفاده از هوش مصنوعی عامل محور توسعه دهند. این دو شرکت امیدوارند که تمام صنعت پرداخت از این استاندارد‌ها و تجربه‌ها استقبال کند.

از پی‌پل و گوگل تا مسترکارت

یکی از مهمترین تحولات، خبر همکاری شرکت پی‌پل و گوگل در حوزه تجارت عامل‌محور است. این همکاری شامل ایجاد استانداردهای مشترک برای استفاده از هوش مصنوعی عامل‌محور در خرید و پرداخت، ادغام فناوری‌های پرداخت پی‌پل در پلتفرم‌های گوگل و همچنین همکاری در زمینه پردازش پرداخت و خدمات ابری است.

گوگل در تلاش است تا با تکیه بر گستره کاربران و زیرساخت پی‌پل، پروتکل پرداخت‌های عامل‌محور (Agent Payments Protocol) خود را به هنجاری در صنعت پرداخت تبدیل کند؛ پروتکلی که از پرداخت‌های کارت‌های اعتباری و بدهی گرفته تا استیبل‌کوین‌ها و تراکنش‌های آنی را پوشش می‌دهد. گفته می‌شود بیش از ۶۰ شرکت بزرگ از جمله مسترکارت، آدین، علی‌پی، امریکن اکسپرس و وورلدپی در تدوین این پروتکل مشارکت داشته‌اند.

در همین زمان، شرکت مسترکارت نیز با همکاری فین‌تک استرایپ، گوگل و آنتوم (زیرمجموعه شرکت چینی Ant International که از شرکت علی‌بابا منشعب شده است) خبر از تلاش‌های خود برای عرضه فناوری پرداخت عامل‌محور در مقیاس وسیع داده است. طبق اعلام این شرکت، تا تاریخ ۲۸ نوامبر (بلک فرایدی) تمامی دارندگان کارت‌های مسترکارت در آمریکا به قابلیت Mastercard Agent Pay دسترسی خواهند داشت و عرضه جهانی نیز به‌زودی آغاز می‌شود.

علاوه بر این، مسترکارت مجموعه‌ای از ابزارها و محصولات جدید مانند Agent Sign-Up (برای شناسایی و مدیریت ایجنت‌ها)، Insight Tokens (ابزاری که امنیت را در جهان تجارت عامل‌محور برقرار می‌سازد) و همچنین خدمات مشاوره‌ای تخصصی در حوزه عامل‌محور را به سبد محصولی خود اضافه کرده است. بانک‌های بزرگ از جمله سیتی (Citi) و U.S. Bank از جمله اولین بازیگران سنتی این طرح محسوب می‌شوند.

بانک‌ها برای هم‌پایی با تحولات تحت فشارند

این تحولات روایت‌گر تحولی از سوی بازیگران بزرگ فناوری و پرداخت است که زیرساخت‌های آینده تجارت را هدف می‌گیرد، در حالی که بانک‌ها هنوز در حال تدوین استراتژی‌های خود برای ورود به این عرصه‌اند. به گفته زکری آرون، مدیرعامل غول مشاوره دیلویت (Deloitte): «تمام بانک‌ها باید ببینند که چطور می‌توانند از این کانال نوظهور پرداخت‌ها پشتیبانی کنند.»

گزارشی از دیلویت، یک روند رشد بسیار سریع را برای تجارت عامل‌محور پیش‌بینی می‌کند که براساس آن تا سال ۲۰۳۰ میلادی، این بخش می‌تواند تا ۱۷.۵ هزار میلیارد دلار از تجارت را به خود اختصاص دهد و به یک نیروی محرک قدرتمند در آینده پرداخت‌ها و تعاملات مالی مشتریان بدل شود. این حجم عظیم از تراکنش‌ها به آن معناست که بانک‌ها اگر به‌موقع به این جریان ملحق نشوند، شاید سهم بزرگی از بازار و همچنین ارتباط روزانه با مشتریان خود را به غول‌های فناوری و شرکت‌های نوآور پرداخت واگذار کنند.

از تهدید و فرصت‌ها تا پیش‌نیاز‌های تجارت‌عامل‌محور

کارشناسان معتقدند تجارت عامل‌محور می‌تواند هزینه‌های عملیاتی بانک‌ها را تا ۲۰ درصد کاهش دهد. به گفته تحلیلگران مک‌کینزی، این فناوری می‌تواند با خودکارسازی فرآیندهایی نظیر افتتاح حساب، جابه‌جایی پول برای یافتن بهترین نرخ سود، یا بهینه‌سازی بدهی کارت‌های اعتباری، کارایی بالایی در صنعت پرداخت و نظام مالی داشته باشد.

اما همین ویژگی‌ها شاید به تهدیدی برای الگوی درآمد بانک‌ها تبدیل شود. برای مثال، اگر عامل‌های هوش مصنوعی بتوانند به‌طور خودکار بهترین پیشنهادهای انتقال بدهی یا سود را شناسایی کنند، حاشیه سود بانک‌ها از کارمزدها و بهره کارت‌های اعتباری کاهش می‌یابد.

اما در کنار مسائل مالی، موضوعات امنیتی و اخلاقی نیز چالش‌های مهمی به شمار می‌روند. آرون مک‌فرسون، کارشناس شرکت مشاوره AFM، توضیح می‌دهد که در حال حاضر تقاضای چندانی برای تجارت عامل‌محور از سوی مصرف‌کننده وجود ندارد اما «مشکلات زیادی را باید برطرف کرد.»

برای مثال باید مشخص شود که اگر عامل‌ها چیز اشتباهی را خریداری کنند، مسئولیت آن با چه کسی است و چطور فروشگاه‌ها می‌توانند بخش‌های مختلف و دسته‌بندی‌های خود را برای عامل‌های هوش مصنوعی قابل خواندن سازند. همچنین احتمال نفوذ به یک عامل هوش مصنوعی توسط یک وبسایت آلوده و استفاده از آن برای نقض حریم خصوصی کاربر نیز از جمله دیگر نگرانی‌ها است.

یکی دیگر از مسائل کلیدی در مسیر توسعه این فناوری، ایجاد استانداردهای فنی و حقوقی است. آرون پرس، مدیر تحقیقات استراتژی‌های پرداخت شرکت IDC، به امیرکن‌ بنکر در این رابطه گفت: «درک داده‌هایی که برای تجارت عامل‌محور لازم است و پیامدهای مدیریت این داده‌ها هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد، البته این امیدوار‌کننده است که مفاهیمی مثل کلاهبرداری و امنیت از همین ابتدا مد نظر قرار گرفته‌اند. اما مکانیزم‌ها و فرایند‌ مدیریت داده این‌ها هنوز در مراحل اولیه قرار دارد.»

او معتقد است که بانک‌ها باید بتوانند تایید کنند که یک عامل هوش مصنوعی تحت مالکیت و کنترل مالک حساب باشد و مالک حساب واقعا قصد انجام تراکنش مورد نظر را دارد.

پیچیدگی کار زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم انواع مختلف پرداخت (از کارت‌های اعتباری گرفته تا حساب‌های بانکی) نیازمند مدل‌های متفاوتی برای پردازش هستند و تنوع بسیار زیاد سیستم‌های محلی و منطقه‌ای پرداخت در سطح جهانی باعث می‌شود تا ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در این بخش دشوارتر شود. به همین دلیل، کارشناسان معتقدند کیف پول‌های دیجیتال و اعتبارنامه‌های توکنیزه‌شده می‌توانند نقشی کلیدی در تضمین امنیت و کارایی این سیستم‌ها ایفا کنند.

نگاه آینده‌نگر به تجارت عامل‌محور

با وجود اینکه در حال حاضر تقاضای مصرف‌کنندگان برای تجارت عامل‌محور محدود است، کارشناسان معتقدند که این فناوری آینده پرداخت‌ها و خرید آنلاین را متحول می‌کند و نقش کلیدی در این صنعت دارد. همان‌طور که اینترنت و موبایل در ابتدای خود با تردید بسیاری مواجه بودند و سپس به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شدند، تجارت عامل‌محور نیز می‌تواند مسیر مشابهی را طی کند.

برای بانک‌ها، این فناوری هم تهدید و هم فرصت است: تهدید به دلیل احتمال از دست دادن بخشی از درآمدها و نقش سنتی در تعامل با مشتری، و فرصت به دلیل امکان ایجاد تجربه‌های جدید، کاهش هزینه‌ها و ارتقای خدمات شخصی‌سازی‌شده.

نیکو کاپلون، مدیر ارشد اجرایی Financial Services Studio در شرکت گلوبانت، در این رابطه به امریکن بنکر می‌گوید: «بخش تجارت بهترین نمونه‌ای است که نشان می‌دهد یک بانک چطور از طریق پرداخت‌های تعبیه‌شده (Embedded Payments) در زندگی روزمره مشتریان خود حضور دارد. همانند هر فناوری تازه‌ای که بر مشتری تاثیر‌گذار است، بانک‌ها باید یک نقشه راه روشن برای هم‌پایی با تجارت عامل‌محور تهیه کنند.»

ورود گوگل، پی‌پل و مسترکارت به تجارت عامل‌محور را می‌توان آغازگر مسیری طولانی به بخشی مهم و در حال رشد از صنعت پرداخت دانست که به گفته دلویت ۱۷.۵ هزار میلیارد دلاری خواهد شد. این اقدام نه‌تنها رقابت بین شرکت‌های فناوری و پرداخت را تشدید می‌کند، بلکه بانک‌ها را نیز ناگزیر به تهیه راهبردی جامع در این باره می‌سازد.