عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: آیین‌نامه قبلی برای پهپاد‌های غیرنظامی کارایی نداشت

روح‌الله نجابت عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه درباره لزوم تصویب این لایحه در مجلس با قید دو فوریت به پیوست گفت: از اواسط دهه ۹۰ ساماندهی و تعیین متولی برای ساماندهی ریزپرنده‌ها مطرح بود. در همین دوره آیین‌نامه‌ای در شورای امنیت کشور تصویب می‌شود که تا کنون ملاک عمل قرار گرفته است و سازمان هواپیمایی و گروه فوق سبک آن مسئولیت‌هایی در این حوزه بر عهده داشتند ولی بازخوردهای مناسبی از عملکردها وجود نداشت. چون دولت این لایحه را به مجلس ارسال کرده به نظر می‌رسد برداشت دستگاه اجرایی این است که به قانون تخصصی در این حوزه نیاز است. البته برخی از کشورهای دنیا نیز قوانین مشابهی برای این دسته از ریزپرندها‌ دارند.

او افزود: این لایحه در زمان دولت سیزدهم و مجلس یازدهم ارائه شد و از همان زمان رفت و برگشت‌های زیادی بین مرکز پژوهش‌ها و دستگاه‌های متولی وجود داشت. ابعاد مختلف و ملاحکهظات متعدد و البته ضروری‌‌ در این حوزه برای کشور وجود داشت و باید بررسی می‌شد. بنابراین می‌توان گفت بخشی از این زمان تا تصویب لایحه ساماندهی پرنده های هدایت پذیر از راه دور (پهپاد) غیرنظامی با توجه به حساسیت موضوع و فرآیندهای متداول مجلس طبیعی و شاید لازم بود. در اسفند و فروردین‌ سال گذشته لایحه در کمیسیون بررسی و مصوب شد. با توجه به شرایط کشور و خلاءهایی که در این حوزه وجود داشت؛ بررسی در صحن احتمالا جلو افتاده است.

او درباره انتقاداتی که به این لایحه دارد گفت: این موضوع تخصصی و گسترده است و البته بین کارشناسان نیز نظر واحدی وجود ندارد. اما بسیار مهم است قانون دقیق باشد و امکان تفسیرهای فردی به حداقل برسد. علاوه بر این باید شرایط تحقیق و توسعه و استفاده از تجهیزات روز دنیا و ارائه خدمات مناسب وجود داشته باشد. در عین حال باید ملاحظات ایمنی و امنیتی رعایت شود و امکان نظارت و کنترل دقیق وجود داشته باشد تا از خطرات و چالش‌ها برای مردم و جامعه تا حد ممکن پیشگیری شود.

نجابت اضافه کرد: ریزپردازنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور، کاربردهای بسیار گسترده و متنوعی دارند و جامعه مخاطبان و ذینفعان آن بسیار وسیع است. گستره وسیع کاربرد ریزپرنده‌ها سبب می‌شود به صورت معمول عده زیادی به سمت ساخت و استفاده ازآن بروند. ساخت، خرید و تملک این نوع از پهپادها بسیار ساده است. این ریزپرنده‌ها در حالت غیرنظامی کاربردهای تفریحی، کشاورزی، نقشه برداری، امدادرسانی، نظارتی و… دارند. با توجه به دامنه گسترده و تنوع ذی‌نفعان و کاربردهای مختلفِ فناورانه، لازم بود جوانب مختلف در آن دیده شود. من هم طی یک فراخوان عمومی، جلسات کارشناسی متعددی با فعالین این حوزه به ویژه در بخش خصوصی و مجموعه‌های دانش‌بنیان برگزار کردم و نظرات آنها  تا حدودی در قانون گنجاده شد.

او ادامه داد: به صورت کلی می‌توان گفت با توجه به تجربیات آیین‌نامه قبلی باید بیش از پیش نظرات بهره‌برداران در لایحه استفاد می‌شد و از جوانب مختلف به آن پرداخته می‌شد. با توجه به مطرح کردن لایحه در یک فضای اضطراری، موفق نشدم سایر نمایندگان را برای مشارکت مردم و نهادهای صنفی در تنظیم‌گری در این حوزه مانند سایر اصناف اقناع کنم و معتقدم مهم‌ترین ضعف مصوبه کنونی هم همین خواهد بود. از نظر کارشناسان ضرورت دارد که بهره برداران و فعالان حوزه ریزپرنده‌ها در قالب تشکیلات صنفی در تنظیم‌گری‌ها مشارکت داشته باشند در غیر این صورت در این حوزه دچار انسداد خواهیم شد. امیدوارم پیش از اینکه آسیب به وقع بپیوندد راه‌حلی اندیشیده شود.