مدیرعامل پستکس: فشارها مالیات و بیمه، بقای کسبوکارها را دشوارتر می‌کند
بقای کسبوکارها در شرایط بحرانی در گرو تنفس چندماهه برای بازپرداخت وامها، بدهیهای سازمان تامین…
۱۶ تیر ۱۴۰۴
افزایش نرخ سفر در روزهای جنگ: روایت دوگانه تاکسی‌های اینترنتی و واکنش افکار عمومی
۱۳ تیر ۱۴۰۴
زمان مطالعه : ۵ دقیقه
افزایش قیمت تاکسی‌های اینترنتی در جریان جنگ ۱۲روزه، موجب اعتراض کاربران شد. اسنپ و تپسی با اشاره به عواملی چون اختلال در GPS، کمبود سوخت، کاهش فعالیت رانندگان، نگرانی‌های امنیتی و ترافیک سنگین ناشی از خروج مردم از تهران، و هم‌زمان رشد تقاضای سفر به علت این افزایش قیمت پاسخ دادند.
به گزارش پیوست، در جریان بحران ۱۲روزه ناشی از تجاوز نظامی به خاک ایران، بخش‌هایی از زیرساخت شهری از جمله حمل‌ونقل عمومی و اینترنتی در تهران و برخی دیگر از شهرها دچار اختلال شد. بر اساس پاسخ اسنپ و تپسی اختلال در جی‌پی‌اس، محدودیت دسترسی به سوخت، کاهش فعالیت رانندگان، نگرانی‌های امنیتی و ترافیک ناشی از مهاجرت داخلی، در کنار رشد هم‌زمان تقاضای سفر، باعث افزایش محسوس نرخ سفر در پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی شد. هم‌زمان با این نوسان قیمتی، موجی از انتقاد کاربران نسبت به عملکرد اسنپ و تپسی، در فضای عمومی و رسانه‌ای شکل گرفت.
بحران ترافیک و کمبود راننده؛ روایت اسنپ از اختلال در تعادل عرضه و تقاضا
اسنپ در پاسخ به علت افزایش قیمت سفر در روزهای نخست حملات، مجموعه‌ای از عوامل را مؤثر می‌داند. فرید شهابی، معاون توسعه تجاری اسنپ، به کاهش حضور رانندگان در سطح شهر اشاره می‌کند «میزان پذیرش سفرها در اسنپ به دلیل عدم تمایل کاربران راننده به فعالیت کاهش یافت. کاربران راننده زیادی شهر محل زندگی خود را ترک کرده بودند یا نگران آسیب‌دیدگی حین فعالیت بودند.»
شهابی با اشاره به تأثیر اختلالات زیرساختی بر خدمات اسنپ می‌گوید: «اختلال در جی‌پی‌اس و ناممکن بودن فعالیت مؤثر و دریافت درخواست‌ها بر اساس موقعیت مکانی کاربران، فعالیت در تاکسی‌های اینترنتی را دشوار کرده بود.»
معاون توسعه تجاری اسنپ با اشاره به محدودیت در سوخت می‌گوید: «درخواست سفر در تاکسی‌های اینترنتی از سوی کاربران مسافر به دلایلی از جمله محدودیت دسترسی به سوخت برای استفاده از خودروی شخصی یا عدم تمایل به استفاده از خودروی شخصی در زمان جنگ افزایش یافت.»
او درباره اختلال در عرضه و تقاضا سفر می‌گوید: «در نهایت این عوامل باعث بر هم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا و نوسان قیمتی شد، با این حال اسنپ به عنوان بازوی کمکی حمل‌ونقل عمومی سعی کرد در خدمت مردم باشد. به همین منظور، اسنپ برای گروهی از کاربران راننده‌ی فعال در تهران و مناطقی از کرج طرح‌های تشویقی در قالب معافیت از کمیسیون در نظر گرفت.»
شهابی به طرح‌های حمایتی اسنپ اشاره می‌کند: «همچنین کمک‌هزینه بلاعوض برای حمایت از دو هزار و ۵۰۰ کاربر راننده‌ای که تا پیش از شروع شرایط بحرانی به صورت تمام‌وقت در ناوگان اسنپ فعال بودند در نظر گرفته شد. این کاربران در شهرهای مختلف مستقر بودند و فعالیت و درآمدزایی برخی از آن‌ها ممکن بود به دلیل شرایط پیش‌آمده تحت‌الشعاع قرار گرفته باشد.»
معاون توسعه تجاری اسنپ درباره راهکار این تاکسی اینترنتی برای رفع اختلال در جی‌پی‌اس می‌گوید: «علاوه بر این اقدامات، اسنپ امکان جدیدی را به اپلیکیشن رانندگان خود اضافه کرده که به کاربران راننده اجازه می‌دهد در صورت بروز اختلال در GPS موقعیت مکانی‌شان را به‌صورت دستی روی نقشه تنظیم کنند. این قابلیت می‌تواند از بروز اختلال در دریافت سفر جلوگیری و به تسهیل فعالیت کاربران راننده و انجام سفر کمک کند.»
دفاع از الگوریتم و شرح رفتار بازار؛ روایت تپسی از افزایش قیمت
در مقابل، تپسی با تأکید بر الگوریتم‌های هوشمند قیمت‌گذاری خود، افزایش نرخ‌ها را نتیجه مکانیزم خودکار تطبیق با شرایط بازار می‌داند.
نگار عرب، معاون ارتباطات سازمانی تپسی در این باره توضیح می‌دهد: «قیمت‌گذاری در تاکسی‌های اینترنتی بر اساس الگوریتم‌های هوشمند، به صورت پویا و داینامیک انجام می‌شود. هدف این الگوریتم، تعیین قیمتی است که برای هر دو طرف راننده و مسافر قابل قبول بوده، منجر به انجام سفر شده و عرضه و تقاضا را به تعادل برساند.»
او ادامه می‌دهد: «طی روزهای ابتدایی حمله رژیم صهیونیستی به کشورمان، به دلیل کاهش شدید رانندگان فعال در تهران، صف‌های طولانی بنزین، افزایش ترافیک شهر به دلیل خروج هم‌وطنان از تهران و همچنین شرایط ویژه حاکم بر پایتخت، نرخ پذیرش سفرهای درخواستی کاهش قابل توجهی داشت.»
عرب با اشاره به کاهش شدید رانندگان فعال در تهران در روزهای ابتدایی بحران، به دلایلی چون صف‌های طولانی بنزین، ترافیک ناشی از خروج از شهر و کاهش احساس امنیت در شهر، اضافه می‌کند: «الگوریتم قیمت‌گذاری برای اینکه بتواند نرخ قبول سفر را افزایش بدهد، قیمت را به‌صورت خودکار افزایش داد تا رانندگان اندکی که در شهر فعال هستند، حاضر به انجام سفر شوند.»
معاون ارتباطات سازمانی تپسی معتقد است در صورت دخالت در قیمت‌گذاری عرضه سفر افزایش پیدا نمی‌کند. او توضیح می‌دهد: «رانندگان تاکسی‌های آنلاین در پذیرش سفرها مختارند و در شرایط ویژه‌ای که در تهران داشتیم، حتی اگر ما با دخالت در الگوریتم قیمت‌گذاری، قیمت‌ها را پایین نگه می‌داشتیم، منجر به پذیرفته نشدن سفرها می‌شد. کما اینکه حتی با وجود افزایش قیمت در روزهای ابتدایی آغاز حمله، باز هم نرخ پذیرش درخواست‌ها به طور محسوسی پایین‌تر از حد نرمال بوده و بخش قابل توجهی از درخواست‌ها حتی با قیمت‌های به مراتب بالاتر از قبل، توسط رانندگان پذیرش نمی‌شد.»
معاون ارتباطات سازمانی تپسی تأکید می‌کند که این افزایش قیمت محدود به تهران بوده و در سایر شهرها، متوسط قیمت سفر بدون تغییر باقی مانده است. به گفته عرب، در هفته دوم، با بازگشت رانندگان به فعالیت، قیمت‌ها به تدریج کاهش پیدا کرده: «در هفته دوم، با توجه به افزایش تعداد رانندگان فعال در تهران و همچنین عادی شدن شرایط پمپ بنزین‌ها، قیمت سفرها نیز نسبت به هفته اول، کاهش ملموسی داشت و متعادل‌تر شد.»
آیا مکانیزم بازار کافی است؟
با عبور تدریجی از بحران جنگی اخیر، و بازگشت تدریجی زیرساخت‌ها به حالت عادی، نرخ سفر نیز در حال تعدیل است. آنچه از مقایسه پاسخ‌های اسنپ و تپسی به‌دست می‌آید، پذیرش بحران و تلاش برای تطبیق با آن از مسیرهای متفاوت است. یکی با ارائه مشوق‌های مستقیم، دیگری با وفاداری به الگوریتم. اما هر دو در نقطه‌ای مشترک‌اند: قیمت‌ها بالا رفت، سفرها کمتر انجام شد، و تعادل به‌سختی حفظ شد. حال باید دید این پاسخ اسنپ و تپسی می‌تواند کاربران منتقد این پلتفرم‌ها را قانع کند؟
ارسال دیدگاه