رقابت و قیمت‌گذاری آزاد به تاب‌آوری برخی کسب‌وکارها کمک کرد

محمد مهدی جعفریان مدیر و بنیانگذار مرکز مطالعات توسعه و رقابت بانا در گفتگو با پیوست ضمن دسته‌بندی کسب‌وکارهای اقتصادی دیجیتال برای تشریح تاب‌آوری آنها گفت: سرویس‌ تاکسی‌های آنلاین نشان‌ داد که قیمت‌گذاری آزاد موجب تاب‌آوری این کسب‌وکارها شد. باتوجه به کاهش تعداد سفر و رانندگان، کسب‌وکارهای مربوط به تاکسی آنلاین برای ادامه دادن کسب‌وکار خود توانستند قیمت را متعادل نگه دارند و این قیمت گذاری باعث شد تاب‌آوری آنها حفظ شود.

در دوره جنگ برخی رگولاتوری‌ها به سمت قیمت‌گذاری دستوری رفتند و اگر این اتفاق می‌افتاد برخی کسب و کار ها ضربه می‌خورند. نکته جالب کسب و کارها این است که نقاطی که ارائه سرویس رقابتی‌تر است و چند شرکت با هم رقابت می کنند، تاب آوری از نظر مصرف کننده بیشتر است. بدیهی است که در صورت کند شدن یک سرویس، سرویس دیگری مورد استفاده قرار گرفت. همچنین تجربه‌ای که در این دوره ۱۲ روزه داشتیم نشان می‌دهد سرویس آنلاین برخی از کسب و کارها که به تازگی فعالیت خود را شروع کرده بودند، با چالش مواجه شدند.

بنیانگذار بانا با اشاره به دریافت سیگنال‌های مختلف از جنگ و بلاتکلیفی شرکت‌ها گفت: هنوز برخی ریسک‌های بلند مدت به دلیل آتش‌بس بلاتکلیف مانده‌اند و سیگنال‌های مختلفی نیز به گوش می‌رسد. به صورت کلی شرکت‌ها در وضعیت ابهام قرار دارند و امکان دارد بخش توسعه‌ای کسب و کار ایده‌های نوآورانه کسب‌وکار خود را متوقف کرده باشند. اما برخی نکات در این دوران کشف شد و آسبیب‌هایی دیده شده است که دولت و شرکت‌ها باید روی آن سرمایه گذاری کنند.

ضعف امنیت سایبری در کشور یک مشکل جدی است

جعفریان با اعتقاد بر ضعف امنیت سایبری در کشور گفت: یکی از آسیب‌هایی که در دوران جنگ بیشتر نمود پیدا کرد، ضعف امنیت سایبری است و این ضعف امنیت سایبری برای برخی از بانک‌ها و نوبیتکس مشکل ساز شد؛ بنابراین باید به امنیت سایبری بسیار جدی‌تر توجه شود. ما در کشوری زندگی‌ می‌کنیم که منابع مالی محدودی دارد و به جای اینکه این منابع را روی امنیت سایبری سرمایه‌گذاری کنند به سمت توسعه سیستم‌های فیلترینگ که بیشتر روی سرویس ها سوار می‌شود، برده‌‌اند. معتقدم حتی این سیتسم‌ها نیز موفق عمل نکرد و از طرف دیگر موجب شد فیلترشکن‌های رایگان که به بدافزارها و جاسوس‌افزارها آلوده هستند به سیستم ضربه بزند.

اکنون باید نظام امنیت سایبری از جهت فنی و استاندارد گذاری‌ها تقویت شود. نظام رگولاتوری نیز باید با قوانین حوزه امنیت سایبری و قوانین حفاظت از داده‌ها تقویت شود و شرکت‌ها هم بخشی از توانایی خود را باید به این سمت ببرند. زمانی که هک داده‌های تپسی و اسنپ‌فود رخ‌ داد، لزوم پرداختن به امنیت سایبری نشان داده شد اما وقتی اتفاقی در ابعاد رخدادی که برای نوبیتکس رخ می‌دهد، مردم اعتمادشان را به کل اکوسیستم رمزارز از دست می‌دهند و از دست رفتن اعتماد فقط محدود به یک شرکت نیست. این موارد برای تاب‌آوری اکوسیستم بسیار اهمیت دارد و هرچه زودتر باید روی آن کار شود.

مشکل اینترنت داخلی، کندی شبکه یا ظرفیت محدود میزبانی است

او درباره کسب‌و‌کارهایی که زنجیره ارزش آنها روی فضای آنلاین شکل گرفته است گفت: به صورت کلی به نظر می‌رسد اگر اکوسیستم اقتصاد دیجیتال را تقسیم‌بندی کنیم، زنجبره ارزش برخی کسب و کارها مانند آپارات، فیلیمو و پیام رسان‌ها روی فضای آنلاین و اینترنت پیش می‌رود. برای بررسی تاب‌‌آوری باید ابتدا کانال‌هایی که از آنها در این ۱۲روز آسیب وارد شده است را بررسی کنیم. این دسته از کسب‌وکارها در دوره ۱۲ روزه جنگ متضرر شده‌اند اما گاهی نفع هم برده‌اند. وقتی اینترنت داخلی می‌شود و مردم مجبور هستند فضای بیشتری در منزل باشند، فرصت بیشتری دارند تا از این بستر استفاده کنند.

مشکل اصلی این کسب و کارها کندی شبکه داخلی یا ظرفیت محدود میزبانی است. بخش دیگری از اکوسیستم اقتصاد دیجیتال مربوط به کسب‌وکارهایی است که بخشی از زنجیره ارزش آنها هنوز فضای فیزیکی دارد و باید خدمت غیرآنلاین ارائه بدهند. به عنوان مثال کسب‌وکارهایی مانند دیجی کالا، باید کار لجستیک نیز انجام دهند. این دسته از کسب و کارها نیز در زمان جنگ به دلیل ضربه به محیط آنلاین آنها، آسیب می‌بینند. همچنین سرویس‌های دیگری مانند تاکسی های آنلاین نیز زنجیره ارزش آنها فیزیکی است و آنها در این دوره ۱۲ روزه شاهد کاهش تعداد سفارش نیز بودند.