مروری بر عملکرد پلتفرم‌های خدمات آنلاین در سال ۱۴۰۳؛ تورم چگونه سبد خدمات آنلاین را تغییر داد؟

به گزارش پیوست، بهمن امام مدیرعامل آچاره در رابطه با بازار خدمات آنلاین در ایران در سال ۱۴۰۳ توضیح می‌دهد: بازار خدمات آنلاین به شدت به عوامل محیطی حساس است و مسائل مختلفی می‌توانند روی این بازار تاثیرگذار باشند. مضاف بر اینکه به علت تنوع خدمات آچاره، بخش‌های مختلف سرویس‌های ما هر یک تاثیرات متفاوتی را از شرایط تجربه می‌کنند. شرایط بد اقتصادی و تعطیلی‌های مکرر در سال گذشته باعث شد چرخ اقتصادی در بسیاری از کسب و کارها با چالش مواجه شود و وقتی کاربران در فشار مالی باشند بدیهی است که تقاضا کمتری برای استفاده از برخی خدمات وجود داشته باشد.

افزایش ۷۰ درصدی تعمیرات لوازم خانگی

امام ادامه می‌دهد: به طور کل ما در آچاره با افزایش استفاده از خدمات آنلاین روبه‌رو بودیم و ضریب نفوذ بازار آنلاین بیشتر شده است. اما اگر بخواهم به طور دقیق‌تر از این تاثیرات بگویم، در بحث نظافت که کمی لوکس‌ و تشریفاتی‌تر محسوب شده و قابل حذف هستند رشد کمتری را تجربه کرده‌ایم. اما در بخش‌هایی مثل تعمیرات لوازم خانگی یا بازسازی با افزایش و رشد روبه‌رو شده‌ایم.

او می‌گوید: ما در نظافت حدود ۳۰ درصد افزایش سفارش داشتیم. در حالی که در تعمیر لوازم خانگی بیش از ۷۰ درصد سفارش‌هایمان رشد کرده است. سال گذشته بیشتر از ۵۰ درصد سفارشات نظافت ویژه و لوکس بود، اما امسال سهم نظافت عادی بیشتر شده است و این سهم از ۴۷ درصد به ۵۱ درصد رسیده است.

امام توضیح می‌دهد: رشد در شهرهای بزرگ یعنی در کلان شهرهایی مثل اصفهان، رشت، مشهد یا شیراز بیشتر و محسوس‌تر بود، اما در شهرهای کوچک هنوز تغییرات خاصی اتفاق نیفتاده است.

تورم سهم سرویس‌های غیر اضطراری را کاهش داده است

مدیرعامل آچاره همچنین در مورد تاثیر افزایش قیمت‌ها و تاثیرات آن بر آچاره می‌گوید: افزایش قیمت‌ها روی کاهش استفاده از خدماتی که ضروری نیستند تاثیر بیشتری می‌گذارند و در شرایط تورمی مردم تنها از خدماتی استفاده می‌کنند که ناچار به استفاده از آن هستند. از این رو ما هم سعی کرده‌ایم خدمات خود را در چند بخش ارائه دهیم. مثلا نظافت را به کلاس‌های قیمتی مختلف مثل لوکس و اقتصادی تقسیم کرده‌ایم. نظافت لوکس را برای اقشار خاصی از جامعه در نظر گرفته‌ایم و سرویس اقتصادی را برای کاربرانی که به سرویس‌های عادی‌تری نیاز دارند، در نظر گرفته‌ایم.

او همچنین جدی‌‌ترین چالش‌های حوزه خدمات آنلاین را هم‌زمان با توسعه خدمات از آفلاین به آنلاین، توسعه این بازار می‌داند و توضیح می‌دهد: تلاش پلتفرم‌ها این است که با بالا بردن گردش اطلاعات و کارآمد کردن خدمات، روش‌های تعامل بین دو گروه خدمت دهنده و خدمت گیرنده را بالا برده و افزایش دهند. اما از آنجا که بازار سنتی خدمات از گذشته وجود داشته، ما در بازار آنلاین می‌خواهیم با استفاده از فناوری اطلاعات و بسترهای تکنولوژی بتوانیم متخصصان مناسب را به سفارش‌های مورد نیاز کاربران در هر نقطه‌ متصل کنیم.

امام ادامه می‌دهد: حالا اگر در بازار آفلاین این خدمات به شکل مطلوب وجود نداشته باشد ما مجبور هستیم این خدمات را خودمان توسعه داده و ایجاد کنیم. یعنی افرادی را آموزش داده و برای ورود به بازار آماده کنیم. حالا ما بیش از ۲۰۰ هزار متخصص در آچاره داریم و این متخصصان در آچاره آموزش دیده‌اند. حالا دغدغه اصلی ما اینجاست که چطور با کیفیت بهتری بتوانیم در این مقیاس خدمات را از بازار آفلاین به بازار آنلاین تبدیل کنیم.

بازار خدمات آنلاین هم از آفت‌های اقتصادی در امان نیست

طبق گفته امام، تحریم، تورم و نوسانات اقتصادی برای تمام کسب و کارها به مثابه سم هستند و در این رابطه می‌گوید: این‌ آفت‌های اقتصادی هستند که باعث می‌شوند هزینه تمام شده برای کسب و کارها بالا برود و به تبع هزینه تمام شده مصرف کننده را هم افزایش دهند.

مدیرعامل آچاره تحولات بازار خدمات آنلاین در سال‌های آینده را وابسته به آینده اقتصاد کلان کشور می‌داند و اضافه می‌کند: وقتی اقتصاد تغییرات مثبتی را تجربه کند، تقاضا در تمام بخش‌ها بیشتر خواهد شد. همین روزها که صحبت مذاکرات مطرح شده، شاهد ریزش نرخ ارز بوده‌ایم. طبیعی است که اگر شرایط بهتر شود توسعه بازار و جذب سرمایه برای کسب و کارها راحت‌تر می‌شود و در شرایط فشار اقتصادی یک سری از خدمات احتمالاً از سبد خانوارها حذف می‌شود.

امام همچنین در مورد فرهنگ استفاده از خدمات آنلاین هم می‌گوید: در مورد استفاده از خدمات آنلاین بیش از اینکه پای فرهنگ استفاده در میان باشد، پای مسیر توسعه در میان است. تکنولوژی کارها را برای مردم راحت‌تر می‌کند و به مرور جای خود را در میان مردم باز می‌کند. پیش بینی ما در آچاره این است که در پنج سال آینده ۱۰ درصد بازار خدمات را آنلاین خواهیم کرد. برای اثبات این موضوع هم می‌توانم به عملکرد آچاره در سال گذشته استناد کنم.ما در سال گذشته توانسته بودیم یک درصد کل بازار آفلاین را آنلاین کنیم و هر سال هم یک هدف‌گذاری دو برابری را داریم، یعنی اگر این مسیر به این شکل پیش برود در چهار سال آینده بیشتر از ۱۰ درصد این بازار آنلاین خواهد شد.

مسیر پر پیچ و خم تعیین استاندارد برای خدمات

فرید آیت مدیرعامل سنجاق هم درباره روند کلی بازار خدمات آنلاین در سال ۱۴۰۳ می‌گوید: بازار خدمات آنلاین هم مانند بسیاری از بازارهای دیگر در سال ۱۴۰۳ نوسانات زیادی را تجربه کرد. گرچه در شهرهای بزرگ استقبال از خدمات آنلاین بیشتر شده است، اما معتقدم هنوز پلتفرم‌های خدمات آنلاین نتوانسته‌اند سهم قابل‌توجهی از بازار سنتی خدمات را به خود اختصاص دهند و مسیر پیچیده‌ای را پیش رو دارند. در واقع خدمات مثل کالا نیستند که بتوان آن‌ برای آن استاندارد خاصی تعریف کرد.

او ادامه می‌‌دهد: در این شرایط است که باید محصولی طراحی کنیم که با شناخت نیازهای طرفین، مشتریان و متخصصان مطابق باشد و بتواند آنها را به هم مرتبط کند تا بیشترین احتمال همکاری موفق فراهم شود.

او همچنین در مورد حساسیت‌های بازار خدمات آنلاین می‌گوید: بازار خدمات به شرایط اقتصادی و محیطی حساس است. در واقع در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی یا سیاسی، مردم تمایل دارند که خدمات غیرضروری را به تعویق بیندازند یا از آن صرف‌نظر کنند. در سال گذشته بارها دیدیم که حتی یک خبر یا اتفاق سیاسی، می‌تواند برای چند روز بر حجم درخواست خدمات تاثیر بگذارد. استفاده از خدمات آنلاین در سال‌های اخیر روندی صعودی داشته، اما در سال گذشته این رشد چندان چشمگیر نبوده است.

آیت ادامه می‌دهد: افزایش قیمت‌ها باعث کاهش تقاضا شده است و برای مدیریت این موضوع، تمرکز سنجاق بر شفاف‌سازی قیمت‌ها، امکان مقایسه هزینه‌ها و نمایش بازه‌ قیمتی قبل از درخواست خدمات بوده است. از آنجایی که مدل کسب‌وکار سنجاق مقیاس‌پذیر است، امروز در بیش از ۳۰۰ شهر فعال هستیم و تلاش می‌کنیم تا تنوع خدمات در این شهرها را افزایش دهیم. البته سرعت این رشد به ثبات اقتصادی بستگی دارد. در صورت پایداری شرایط اقتصادی، پلتفرم‌های خدماتی می‌توانند سرمایه‌گذاری بیشتری برای دستیابی به سهم بازار سنتی انجام دهند.

مدیرعامل سنجاق تاثیرات فناوری‌ها بر پلتفرم‌های خدمات آنلاین را قابل توجه می‌داند و می‌گوید: بعضی از خدمات اساساً نیاز به حضور فیزیکی دارند، اما می‌توان مراحل اولیه‌ ارتباط با متخصص یا خدمات جانبی را به‌صورت آنلاین انجام داد و هوش مصنوعی می‌تواند فرآیند اتصال بین مشتری و متخصص را با در نظر گرفتن عوامل مختلف، دقیق‌تر و هوشمندتر کند، فرآیندی که ما پلتفرم‌های خدمات آنلاین هر یک به سهم خود آن را دنبال می‌کنیم.