سونات پاییزی*

فقط یک ماه از آغاز به کار دولت چهاردهم گذشته است و وقوع حوادث سرعت باورنکردنی پیدا کرده، با وجود این، بیشترین اظهارنظر وزیر ارتباطات و حتی سخنگوی دولت در این دوره زمانی مربوط به برنامه رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات برای رفع فیلترینگ اپلیکیشن‌های پرمخاطب است؛ سوالی که وزیر در هر دوره برگزاری جلسات هیات دولت، مجبور به پاسخگویی به آن می‌شد و بارها اعلام کرده بود رفع فیلتر موضوعی است که در نهایت بخش‌های مختلف حاکمیت باید بر سر آن به نتیجه برسند اما در صحبت‌های خود دائم به ضرری که استفاده از فیلترشکن‌ها به زیرساخت‌های کشور می‌زد اشاره می‌کرد و گستردگی استفاده از فیلترشکن‌ها را عامل ناکارآمدی فیلترینگ به شمار می‌آورد. با وجود اینکه دولت تمام‌قد از رفع فیلتر حمایت می‌کرد اما به نظر می‌رسید سایر بخش‌ها چندان با این نظر موافق نیستند و به‌جای رفع فیلتر بیشتر بر شناسایی فیلترشکن‌فروش‌ها و ساماندهی این بازار تاکید می‌کردند که چندان برای کاربران اینترنت خوشایند نبود.

در این دوره تمامی موضوعات ‌دیگر حوزه فناوری اطلاعات تقریباً فراموش شده یا به حاشیه رفته بود. اما آنچه یک بار دیگر توجه‌ها را به وزیر ارتباطات جلب کرد موضوع رفع ممنوعیت واردات آیفون بود. واردات آیفون تقریباً دو سال با محدودیت مواجه بود و امکان وارد کردن این مدل گوشی به صورت رسمی وجود نداشت، همین امر موجب شده بود طرفداران گوشی‌های اپل به تهیه این محصول به روش قاچاق روی بیاورند و با وجود اینکه این مدل گوشی‌ها به طور رسمی در شبکه رجیستر نمی‌شد و امکان صحبت کردن با آن به‌سادگی فراهم نبود، با راهکارهایی هرچند موقت همچنان از گوشی آیفون استفاده کنند. اما در نهایت ۹ آبان‌ماه این ممنوعیت برداشته شد؛ گرچه اعلام خبر رفع ممنوعیت تا آزادسازی واردات تجاری آن چند ماهی طول کشید اما دیگر وارد‌کنندگان موبایل و طرفداران گوشی‌های آیفون مطمئن بودند که می‌توانند گوشی دلخواه خود را به روش‌های قانونی وارد و خریداری کنند.

اما فصل پاییز را به‌نوعی باید فصل بانکداری الکترونیکی قلمداد کرد؛ معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی تغییر کرد، مصوبه بانک مرکزی در خصوص رمزارز منتشر شد و از سویی بالاخره پس از سال‌ها انتظار، شتاب ایران به میر روسیه متصل شد. اقدامات اولیه برای اتصال شتاب ایران به میر روسیه به اوایل دهه ۹۰ بازمی‌گردد، پروژه‌ای که هر بار به دلایلی متوقف شد و در نهایت آبان ۱۴۰۳ به نتیجه رسید.

این اتصال طبق گفته مجریان آن، کار چندان ساده‌ای نبود چنان‌که اگر از مذاکرات سیاسی آن بگذریم، زمان زیادی را به خود اختصاص داده است و به دلیل گسستگی شبکه بانکی ایران از شبکه بانکی جهان و تحریم‌های طولانی‌مدتی که بر شبکه بانکی ایران اعمال شده است استانداردهای پیاده‌شده در ایران با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد و برای اینکه دو شبکه بانکی به یکدیگر متصل شوند اول باید زبان آ‌نها را یکسان و شتاب را به استانداردهای بین‌المللی نزدیک می‌کردند که به نظر می‌رسد این اقدام صورت گرفت؛ اکنون ایرانیانی که به روسیه سفر می‌کنند می‌توانند از خودپردازهای روسیه استفاده و با کارت‌های بانک‌های ایرانی روبل دریافت کنند. البته قرار بود فازهای بعدی اجرای این پروژه یعنی استفاده از کارت‌های بانکی روسیه روی شبکه پرداخت و پذیرندگان طی سال ‌جاری برقرار شود ولی به نظر می‌رسد این پروژه تا حدودی کندتر از چیزی که پیش‌بینی شده بود در حال اجرایی شدن است.

از سویی رویکرد بانک مرکزی در قبال پرداخت‌یارهایی که به طور خاص به رمزارزها سرویس می‌دادند در پاییز سال ۱۴۰۳ تا حدودی اعتراض اکوسیستم رمزارز را برانگیخت اما این اعتراض‌ها تقریباً با تا پایان سال ادامه پیدا کرد زیرا هیچ‌کدام از دو طرف نتوانستند یکدیگر را قانع کنند.

اما اینها تنها اتفاقاتی نبود که سرتیتر اخبار این فصل قرار گرفتند، شکایت تپسی از اسنپ‌فود نیز از دیگر مواردی بود که توجه کاربران هر دو پلتفرم را به خود جلب کرد، به‌ویژه که هنوز خاطره پرونده انحصار اسنپ از ذهن‌ها پاک نشده بود که موضوع انحصار در اسنپ‌فود دوباره روی میز قرار گرفت. در واقع تپسی برای ورود به اکوسیستم توزیع ‌آنلاین غذا با سد اسنپ و قراردادهای انحصاری این شرکت با رستوران‌ها مواجه شد، موضوعی که چندان برای تپسی جدید نبود و این پلتفرم مانند دوره قبل، مسیر شکایت از اسنپ در شورای رقابت را پیش گرفت؛ حالا هرچند نتیجه مشخص نشده است اما همه منتظرند تا ببینند این بار برنده میدان چه کسی خواهد بود.

*نام فیلمی به کارگردانی اینگمار برگمان