مدیرعامل تپسی‌فود: هزینه حضور در بازار سفارش آنلاین غذا از سمت رقبا بالا رفته است

حجم بازار سفارش آنلاین غذا، در نسبت با حجم کل بازار غذا چقدر است؟

حجم بازار غذا، سه و نیم میلیارد دلار، با توجه به نرخ میانگین دلار این بازار ارزشی بیش از ۱۷۷ هزار میلیارد تومان دارد. در حال حاضر حجم سفارش آنلاین غذا، ۲۲ درصد از کل بازار است که ارزشی بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. اگر بخواهیم دقیق‌تر صحبت کنیم، از ۲۲ درصد بازار سفارش آنلاین غذا، ۱۵ درصد سهم پلتفرم‌های محلی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای غذاست. با این همه، ۸۵ درصد از کل بازار آنلاین نیز برای بازیگر اصلی این بازار است.

درباره علت انتخاب شهر مشهد به عنوان اولین شهری که تپسی‌فود در آن آغاز به کار کرد توضیح دهید.

ابتدا بر اساس داده‌ها و آمارهای جمع‌آوری‌شده و نتایج تحقیقات بازار به میزان حجم سفارش آنلاین غذا در شهرها و استان‌های مختلف کشور دست پیدا کردیم. در تهران کاملاً وضعیت مشخص است و پیش‌بینی ما این است که حداقل ۴۰ تا ۴۵ درصد ثبت سفارش آنلاین غذا در تهران انجام می‌شود. بعد از تهران ما با کلانشهرهای مشهد، اصفهان و شیراز روبه‌رو هستیم که مجموعاً نزدیک به ۲۲ درصد از سهم بازار را در اختیار دارند.

با این آمار چرا با تهران شروع نکردید؟

معتقدیم زمین بازی در تهران است و آمارها نیز بر این نکته تاکید دارند. اما به یک فرصت نیاز داشتیم تا سیستمی را که ساخته و پرداخته‌ایم در زمینی مناسب مانند شهر مشهد با الگوهای عملیاتی بسنجیم. در واقع برای ما مساله‌ کارکرد سیستم و ساختار تپسی‌فود از منظر سیاست‌های کسب‌وکار و عملیات بود تا بتوانیم شانس حضور زودتر در تهران را کسب کنیم .

به این ترتیب بازی در زمین تهران، قواعد خاص‌تری دارد.

بله، در تهران به دلیل زمان طولانی حضور مجموعه‌ها و رستوران‌ها در فضای سفارش‌گیری آنلاین، نیازها و انتظارات نیز بسیار بالاتر از دیگر شهرهای کشور است. همچنین گستردگی و پیچیدگی کلانشهر تهران، در تامین و آرایش مناسب زیرساخت‌ها و لجسیتک ملاحظات متعددی برای ما داشت و بافت مناطق تهران وضعیت خاصی را از منظر حضور و پراکندگی پذیرندگان سفارش آنلاین غذا ایجاد می‌کرد. در واقع این مسائل ریسک حضور در تهران را برای ما به همراه می‌آورد. به همین دلیل، دنبال شهری گشتیم که به الگوی تهران از نظر تعداد مجموعه‌ها و علاقه مردم به غذا نزدیک باشد و به این ترتیب، به شهر مشهد رسیدیم. مشهد علاوه بر ویژگی‌های نامبرده، شهری بااهمیت برای رقبای ما به حساب می‌آید و ما می‌خواهیم در این بازار سهم مناسب پیدا کنیم.

از دی‌ماه ۱۴۰۲ که در مشهد آغاز به کار کردید تاکنون توانسته‌اید به اهداف اولیه برسید؟

دقیقاً از دی‌ماه بود که در مشهد شروع به سفارش‌گیری کردیم و در حال حاضر، به اهدافی که مد نظر داشته‌ایم رسیده‌ایم. در واقع، در ۱۵ منطقه‌ عملیاتی که شامل تمام شهر مشهد می‌شود، از نظر گستردگی مجموعه‌ها، آمادگی لجستیکی متناسب با سفارش‌ها و خدمات باکیفیت به مردم به سطحی رسیده‌ایم که در این شهر قبل از ورود پیش‌بینی کرده بودیم. به عبارت بهتر، به پاسخ هر سوالی که درباره کسب‌وکارمان داشتیم در مشهد رسیدیم. ما در برخی لحظات از کار با مشکلاتی مواجه شدیم و در ادامه توانستیم به آنها پاسخ متناسب بدهیم. با این حال، ۹۰ درصد سفارش‌هایمان را در کمتر از ۴۰ دقیقه به دست مشتریان رسانده‌ایم و کمتر از یک درصد از سفارش‌هایمان با تاخیر بالای یک ساعت ارسال شده است.

در حال حاضر، لجستیک تپسی‌فود چگونه تامین می‌شود؟

شرکت «زَپ» یک کارگزاری بین پذیرنده‌ها و تپسی‌فود است که هدایت سفارش‌ها را در «اکالا» و «تپسی‌فود» بر عهده دارد. در حال حاضر، چینش مجموعه‌های لجستیکی در مشهد از طریق «زپ» به «الوپیک» و «زپ اکسپرس» سپرده شده است. در شهر تهران نیز احتمالاً هدایت سفارش‌ها در سطح لجستیکی به «الوپیک»، «موتوپیک تپسی» و «زپ اکسپرس» واگذار شود. ما کلیه سفارش‌ها را به صورت برنامه‌ریزی‌شده و طی یک الگوریتم بهینه و اختصاصی برای هر یک از سرویس‌هایمان به «زپ» ارسال می‌کنیم و این شرکت سفارش‌ها را در میان سایر ارائه‌کنندگان خدمات حمل خود توزیع می‌کند.

تاکنون با چه تعداد مجموعه‌ قرارداد بسته‌اید؟

در مجموع با بیش از سه هزار مجموعه و تامین‌کننده در خطوط مختلف کسب‌وکاری تپسی فود در مشهد و شیراز قرارداد بسته‌ایم. همچنین ما در قراردادهایمان مجموعه‌ای از ارزش‌های پیشنهادی به مجموعه‌ها پیشنهاد و برای تسویه‌حساب بازه زمانی ۷۲ ساعت را تضمین کرده‌ایم. شیوه اخذ کمیسیون در تپسی‌فود به شکل پلکانی در نظر گرفته شده به طوری که هرچه سفارش‌های یک مجموعه در طول ماه بیشتر شود، میزان کمیسیون کمتر خواهد شد. این شکل از اخذ کمیسیون نوعی مزیت است چراکه در حال حاضر، با افزایش سفارش، مجموعه‌ها کمیسیون بیشتری به مجموعه‌های رقیب می‌پردازند. همچنین به تامین مواد اولیه مجموعه‌ها از طریق گروه صنعتی گلرنگ فکر کرده‌ایم و در تلاشیم یک زنجیره تامین برای مجموعه‌های طرف قراردادمان ایجاد کنیم.

به فکر تاسیس دارک‌استورها افتاده‌اید؟

در حال حاضر، برنامه‌ جدی برای تاسیس دارک‌استور نداریم چراکه معتقدیم تقویت مجموعه‌ها از منظر دیتا، بازاریابی و برندسازی ایده‌ی بهتری نسبت به رقابت با شرکای تجاری پلتفرم است و اگر در آینده برنامه‌ی اجرایی مشخصی داشته باشیم قطعاً با همراهی و همکاری مجموعه‌ها خواهد بود. همچنین در مرحله اول برای ما بسیار مهم است ملزومات اساسی این کسب‌وکار را کاملاً اجرا کنیم. امروز پلتفرم‌های رقیب این ملزومات را به‌خوبی انجام می‌دهند، اگرچه درصدی ضریب خطا نیز دارند. در واقع، ما می‌خواهیم سه خط اصلی این کسب‌وکار یعنی پلتفرم، لجستیک و وندورها به‌خوبی کار کنند، و در نهایت سفارش، با سلامت به دست مشتری برسد. تمرکز اصلی ما ارائه سرویس با کیفیت به مشتری است.

به طور میانگین به چه حجمی از سفارش در تپسی‌فود رسیده‌اید؟

با توجه به عوامل موثر در افزایش یا کاهش سفارش‌ها درصد میانگین نمی‌تواند راهنمای مناسبی برای سنجش ما باشد. با این حال، ما در مشهد بیش از ۶ ماه فعالیت داشته‌ایم و هنوز فعالیت بازاریابی خود را به طور جدی شروع نکرده‌ایم و عمده سفارش‌ها بر اساس بازاریابی عمل‌گرا و مبتنی بر اهداف خاص بوده است. درحال حاضر نیز دو هفته از زمان پیوستن ما به سوپراپ تپسی‌ می‌گذرد و قواعد بازی‌مان تغییر کرده است. ما هم‌اکنون تنها ۳۵ درصد از ترافیک سوپراپ تپسی‌ را در شهر مشهد برای شهروندان در سرویس غذا باز کرده‌ایم و احتمالاً تا انتهای مردادماه ۱۰۰ درصد ترافیک و ظرفیت ترافیک سوپراپ تپسی برای سرویس غذا آزاد خواهد شد.

با وجود ری‌برندینگ به تپسی‌فود همچنان احتیاط می‌کنید؟

در حال حاضر عجله‌ای برای کسب سهم بازار نداریم. اولین ملاحظه ما در پلتفرم‌های ارسال آنلاین غذا، کیفیت سرویس است و این مساله مهم‌ترین شرط ما برای باز کردن ترافیک کل پلتفرم است.

جای رقیب تازه‌ای در بازار با توجه توزیع سهم بازار فعلی وجود دارد؟

به نظرم توزیع سهم بازار فعلی، ما را گمراه می‌کند، پس باید به توسعه این بازار نگاه کنیم. امروز بیش از ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار سفارش آنلاین در کشور داریم که یک بازار به ارزش روزانه ۱۱۰ میلیارد تومانی را شامل می‌شود و با توجه به سهم حدوداً ۱۰  درصدی مشهد از این بازار، این عدد در بین رقبا تقسیم می‌شود. این بازار قبل از کرونا رشدهای بیش از ۱۰۰ درصد را تجربه کرده و با شروع کرونا ابتدا وارد روند نزولی شده است اما مجدداً وارد روند رشد شده که رشدهای ۱۰۰ درصدی را دوباره تکرار کرده است. در سه سال اخیر، رشد بازار بین ۴۰ تا ۵۰ درصد در نوسان بوده که در سال جاری، طبق رصدهای ما با رشدی ۲۰ درصدی بازار به سمت جلو در حال پیشروی است.

درست است که رشد بازار در سال‌های اخیر در خط تجاری رستوران کمتر شده اما در سایر خطوط رشد همچنان قابل توجه است و با سرعت بالایی رو به افزایش است. اگر بخواهیم رشد بازار در سال‌های پیش رو را پیش‌بینی کنیم، این رشد بسیار وابسته است به توانایی و اراده بازیگران بازار در ارائه محصول جدید که بتواند بخشی از سهم بازار آفلاین را به بازار آنلاین منتقل کند و همچنین توسعه و گسترش خطوط جدید و افزایش سرویس‌های ارائه‌‌شده است. اگر بازیگران این بازار این مسیر را پیش بگیرند احتمالاً دوباره شاهد رشدهایی بیش از ۵۰ درصد در سال‌های پیش رو خواهیم بود و در غیر این صورت بازار با سرعت کمتری رشد خواهد کرد که پیش‌بینی ما کمتر از ۲۰ درصد است و بیشتر تابع مواردی همچون توسعه شهرنشینی و افزایش ضریب نفوذ اینترنت خواهد بود.

این آمارها نشان از نوعی اشباع در رشد دارد.

رشد در این سال‌ها در نوسان بوده است و به نظرم رشدهای بالا وابسته به توسعه خطوط جدید در پلتفرم‌هاست. در واقع، رستوران‌ها به رشد متوسطی رسیده‌اند و گشایش خطوط جدید احتمالاً افزایشی در حجم سفارش‌ها رقم بزند. افزایش خطوط جدید همزمان با افزایش سهم شهرها، فرصت جدیدی برای پلتفرم‌ها برای حضور در این بازار ایجاد کرده است. معتقدم ما اگر خودمان را در این زمینه با ترکیه مقایسه کنیم، رشد بالایی در سال‌های آینده خواهیم داشت.

به نظرم بازی در این بازار خیلی گران‌ تمام می‌شود.

در این سال‌ها هزینه حضور در این بازار از سمت رقبا بالا رفته است و این مانعی بسیار جدی‌ بر سر راه حضور بازیگران جدید است. در واقع، سرمایه‌گذاری برای ورود به این بازار باید دوچندان باشد و برای گرفتن سهم بازار بیشتر، کسب‌وکارها باید طاقت بیاورند. ما برای ماندن در این بازار آماده هستیم.

برنامه‌ای برای همکاری یا خرید دیگر پلتفرم‌های این حوزه دارید؟

با دو پلتفرم این حوزه مذاکراتی داشته‌‌ایم و اگر احساس کنیم این پلتفرم‌ها می‌توانند ارزش افزوده‌ای بیش از آنچه ما ارائه می‌دهیم برای تپسی‌فود داشته باشند، صددرصد با آنها مذاکره خواهیم کرد. اما تاکنون چنین استنباطی نداشته‌ایم.