صدور، انتقال و پیگیری چکهای کاغذی با وجود اینکه یکی از ابزارهای رایج برای انجام تراکنشهای مالی است، اما همیشه با خود دردسرهای فراوانی به همراه دارد. گم شدن، جعل شدن، توقیف چک و مشکلات مربوط به انتقال فیزیکی چک، تنها بخشی از این معضلات هستند. سامانه چکاد (سامانه چک امن دیجیتال) راهکاری برای رفع این مشکلات است که با هدف تسهیل و ایمنسازی مبادلات با چک الکترونیکی راهاندازی شده است.
سامانه چکاد چیست؟
سامانه چکاد، یک بستر آنلاین و امن است که امکان صدور، انتقال و دریافت چکهای الکترونیکی را برای مشتریان بانکهای عضو این سامانه فراهم میکند. در واقع، چکاد جایگزینی امن، مطمئن و کارآمد برای چکهای کاغذی سنتی به شمار میرود و در این سامانه چکها به صورت کاملاً الکترونیکی صادر، انتقال و نقد میشوند. به عبارت دیگر، سامانه چکاد برای پردازش الکترونیکی و متمرکز چکها و کاهش زمان تسویه آنها توسط بانک مرکزی ایجاد شده است.
از مهمترین مزیتهای این سامانه میتوان به پردازش الکترونیکی و سریع چکها، کاهش تقلب، جعل چکها و کاهش هزینه در فرآیند نقل و انتقال چک در سطح کلان اشاره کرد.
کارکرد اصلی چکاد
فرآیند کلی استفاده از سامانه چکاد به این صورت است که صادرکننده چک، اطلاعات مربوط به چک، از جمله گیرنده، مبلغ و تاریخ سررسید را به صورت الکترونیکی در سامانه ثبت میکند. گیرنده چک نیز پس از دریافت الکترونیکی چک، آن را تأیید کرده و در نهایت امکان انتقال یا وصول وجه آن را در موعد مقرر دارد.
عملکرد سامانه چکاد
صدور چک: صادرکننده چک با مراجعه به سامانه چکاد و احراز هویت، میتواند اقدام به صدور چک الکترونیکی کند. در این مرحله، اطلاعات چک مانند مبلغ، تاریخ، نام گیرنده و مشخصات صادرکننده به صورت الکترونیکی ثبت میشود.
انتقال چک: دارنده چک میتواند با مراجعه به سامانه چکاد یا استفاده از خدمات بانک، چک را به حساب فرد دیگری منتقل کند. در این مرحله، اصالت و سلامت چک توسط سامانه چکاد بررسی میشود و در صورت مطابقت، انتقال وجه انجام میشود.
نقد چک: گیرنده چک میتواند با مراجعه به حساب خود در بانک و یا استفاده از خدمات نقد چک الکترونیکی، وجه چک را به حساب خود واریز کند. در این مرحله، موجودی حساب صادرکننده چک توسط سامانه چکاد کنترل میشود و در صورت کافی بودن موجودی، وجه چک به حساب گیرنده واریز میشود.
۵ مزیت استفاده از چک الکترونیکی
استفاده از سامانه چکاد، مزایای متعددی برای افراد و کسبوکارها به همراه دارد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
افزایش امنیت: چکهای الکترونیکی در معرض بسیاری از خطرات چکهای کاغذی مانند جعل، مفقود شدن و یا خرابی فیزیکی قرار نمیگیرند.
کاهش هزینهها: صدور، انتقال و نقد چکهای الکترونیکی به مراتب کمهزینهتر از چکهای کاغذی است.
افزایش سرعت: مبادلات چک الکترونیکی با سرعت و سهولت بیشتری انجام میشوند.
کاهش اطاله دادرسی: با توجه به ثبت الکترونیکی اطلاعات چک در سامانه چکاد، در صورت بروز اختلاف، به راحتی میتوان به اطلاعات چک دسترسی داشت و از اطاله دادرسی جلوگیری کرد.
سازگاری با محیط زیست: استفاده از چکهای الکترونیکی بهجای چکهای کاغذی، به حفظ محیط زیست کمک میکند.
در میان آنها، یکی از مهمترین مزایای چک الکترونیکی، امنیت بالای آن است. در سامانه چکاد، از امضای الکترونیکی برای تأیید صحت صدور چک استفاده میشود. این امضا، همانند اثر انگشت عمل کرده و امکان جعل یا سوء استفاده از چک را به حداقل میرساند. همچنین، با حذف شدن فرآیند انتقال فیزیکی چک، ریسک گم شدن یا سرقت آن نیز از بین میرود و خیلی راحت و سریع قابلیت مسدودسازی و ابطال چکهای الکترونیکی وجود دارد.
برای استفاده از سامانه چکاد، نیاز به ثبتنام در سامانه و احراز هویت است. پس از ثبتنام، میتوانید با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود، به خدمات سامانه چکاد دسترسی داشته باشید.
امکانات و خدمات چکهای الکترونیکی
علاوه بر مزایای ذکر شده، سامانه چکاد دارای امکانات و خدمات دیگری نیز میباشد، از جمله:
امکان صدور چک رمزدار: برای افزایش امنیت چکهای الکترونیکی، میتوان از چکهای رمزدار استفاده کرد. در این نوع چکها، برای نقد چک، علاوه بر امضای دیجیتال، باید رمز چک نیز توسط دارنده چک وارد شود.
امکان صدور چک به تاریخ آینده: میتوان چک را با تاریخ آینده صادر کرد تا در تاریخ مقرر قابل نقد باشد.
امکان استعلام وضعیت چک: میتوان از طریق سامانه چکاد، از وضعیت یک چک الکترونیکی، مانند اینکه آیا صادر شده، منتقل شده یا نقد شده است، اطلاع یافت.
امکان گزارشگیری: میتوان از طریق سامانه چکاد، گزارشهای مختلفی از تراکنشهای چک الکترونیکی خود دریافت کرد.
سامانه چکاد یک نوآوری بزرگ در نظام بانکی ایران است که میتواند به افزایش امنیت، کارایی و شفافیت در مبادلات چک کمک کند.
بازیگران اصلی سامانه چکاد
در فرآیند استفاده از چک الکترونیکی، سه بازیگر اصلی نقش دارند:
صادرکننده چک: فرد یا کسبوکاری که قصد صدور چک را دارد.
گیرنده چک: فرد یا کسبوکاری که چک را دریافت میکند.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران: نهاد ناظر بر عملکرد سامانه چکاد و بانکهای عضو است.
مراحل استفاده از سامانه چکاد
ثبتنام و احراز هویت در سامانه چکاد
صدور چک الکترونیکی
تأیید دریافت چک الکترونیکی
انتقال و وصول وجه چک الکترونیکی
مقایسه چک کاغذی با چک الکترونیکی
امنیت
سرعت
سهولت استفاده
قابلیت پیگیری
خوشبختانه، با پیشرفت تکنولوژی و روی آوردن به دنیای دیجیتال، راهحلهای نوآورانهای برای رفع این مشکلات پدید آمده است. سامانه چکاد (سامانه چک امن دیجیتال) یکی از این راهکارهاست که با هدف تسهیل و ایمنسازی مبادلات با چک الکترونیکی راهاندازی شده است.
سوالات متداول مربوط به سامانه چکاد:
ثبت نام و صدور چک الکترونیکی:
۱. چگونه میتوان در سامانه چکاد ثبت نام کرد؟
برای ثبت نام در سامانه چکاد، ابتدا باید به وب سایت یا اپلیکیشن بانک خود مراجعه کنید.
در آنجا، گزینه “ثبت نام در سامانه چکاد” را پیدا کرده و روی آن کلیک کنید.
سپس، مراحل ثبت نام را با دقت طی کرده و اطلاعات مورد نیاز را به درستی وارد نمایید.
مدارک مورد نیاز برای ثبت نام شامل کارت ملی، شماره حساب و کد شعبه می باشد.
پس از اتمام مراحل ثبت نام، نام کاربری و رمز عبور برای شما ارسال خواهد شد.
۲. مدارک لازم برای ثبت نام در سامانه چکاد چیست؟
برای ثبت نام در سامانه چکاد به مدارک زیر نیاز دارید:
کارت ملی
شماره حساب
کد شعبه
۳. هزینه ثبت نام در سامانه چکاد چقدر است؟
در حال حاضر ثبت نام در سامانه چکاد رایگان است.
۴. چگونه میتوان در سامانه چکاد چک الکترونیکی صادر کرد؟
پس از ثبت نام در سامانه چکاد، می توانید برای صدور چک الکترونیکی اقدام کنید.
برای این کار، به وب سایت یا اپلیکیشن بانک خود رفته و گزینه “صدور چک الکترونیکی” را انتخاب نمایید.
در مرحله بعد، اطلاعات چک مانند تاریخ، مبلغ، نام گیرنده و شرح را وارد کنید.
سپس، چک را به امضای دیجیتال خود برسانید.
در نهایت، چک را برای گیرنده ارسال کنید.
۵. چه اطلاعاتی باید برای صدور چک الکترونیکی در سامانه چکاد وارد کرد؟
برای صدور چک الکترونیکی در سامانه چکاد باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
تاریخ صدور چک
مبلغ چک
نام گیرنده چک
شرح چک
شماره صیاد چک
۶. محدودیت صدور چک الکترونیکی در سامانه چکاد چقدر است؟
سقف صدور چک الکترونیکی در هر شبانه روز 500 میلیون تومان و در ماه 2 میلیارد تومان است.
حواله چک:
۷. چگونه میتوان در سامانه چکاد حواله چک صادر کرد؟
صدور حواله چک نیز مانند صدور چک الکترونیکی از طریق وب سایت یا اپلیکیشن بانک شما انجام می شود.
برای صدور حواله چک، باید اطلاعات گیرنده مانند نام، شماره حساب و کد شعبه را وارد نمایید.
همچنین، باید مبلغ حواله و شرح آن را نیز ذکر کنید.
پس از تایید اطلاعات، حواله برای گیرنده ارسال خواهد شد.
۸. مدارک لازم برای صدور حواله چک در سامانه چکاد چیست؟
برای صدور حواله چک در سامانه چکاد به مدارک زیر نیاز دارید:
مدارک مورد نیاز برای صدور چک الکترونیکی (کارت ملی، شماره حساب، کد شعبه)
اطلاعات گیرنده حواله (نام، شماره حساب، کد شعبه)
۹. هزینه صدور حواله چک در سامانه چکاد چقدر است؟
هزینه صدور حواله چک توسط هر بانک تعیین می شود. برای اطلاع از هزینه دقیق، به تعرفه های بانک خود مراجعه کنید.
۱۰. نحوه وصول حواله چک در سامانه چکاد چگونه است؟
حواله چک به حساب گیرنده واریز می شود.
استعلام و گزارش گیری:
۱۱. چگونه میتوان در سامانه چکاد استعلام چک صادر شده را گرفت؟
برای استعلام وضعیت چک های صادر شده یا دریافت شده، می توانید به وب سایت چکاد یا اپلیکیشن بانک خود مراجعه کنید.
در این بخش، با وارد کردن شماره صیاد چک می توانید از وضعیت آن (اعم از صادر شده، وصول شده، برگشتی و …) مطلع شوید.
۱۲. چگونه میتوان در سامانه چکاد گزارش گیری از چک های صادر شده و یا دریافتی را انجام داد؟
برای گزارش گیری از تراکنش های چک خود، می توانید به وب سایت چکاد یا اپلیکیشن بانک خود مراجعه کنید.
در این بخش، می توانید با انتخاب بازه زمانی مورد نظر، گزارش های مختلفی از چک های صادر شده و یا دریافتی خود را دریافت نمایید.
امنیت:
۱۳. آیا استفاده از سامانه چکاد امن است؟
بله، سامانه چکاد از سطوح بالای امنیتی برخوردار است و از اطلاعات شما به طور کامل محافظت می کند.