استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی با واقعیت تلخ اقتصاد روبرو می‌شوند

به گزارش پیوست، از اواسط ماه مارس فشار اقتصادی روی چندین استارت‌آپ مهم هوش مصنوعی به اوج خود رسیده است. شرکت Inflection AI پس از جذب ۱.۵ میلیارد دلار سرمایه تقریبا هیچ سود‌دهی نداشته و کسب‌وکار اصلی خود را کنار گذاشته است. شرکت Staibility AI هم بسیاری از کارکنان اخراج کرده و مسیرش از مدیرعامل سابق جدا شد. آنتروپیک، دیگر فعال بزرگ هوش مصنوعی، با یک شکاف ۱.۸ میلیارد دلاری بین هزینه‌ها و فروش روبرو است.

اتفاقات یک سال اخیر به سیلیکون‌ولی فهماند که انقلاب هوش مصنوعی با هزینه سنگینی همراه است و شرکت‌هایی که آینده خود را به آن گره زده‌اند با کوهی از هزینه و سود محدود مواجه هستند.

این مشکل به ویژه در استارت‌آپ‌های شناخته‌ شده‌ای به چشم می‌خورد که ده‌ها میلیارد دلار برای توسعه هوش مصنوعی مولد سرمایه‌ جذب کرده‌اند. فعالان نوپای این عرصه با واقعیتی تلخ روبرو هستند و آن اینکه رقابت با غول‌هایی مثل گوگل، مایکروسافت و متا نیازمند میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری و حتی چنین مبلغی هم ممکن است به شکست منجر شود.

علی قدوسی، مدیرعامل شرکت Databricks، شرکت تجزیه‌تحلیل و ذخیره داده که با استارات‌آپ‌های هوش مصنوعی همکاری دارد، می‌گوید: «همین حالا هم می‌توان نوشته روی دیوار را دید. مهم نیست کاری که انجام می‌دهد چقدر جذاب است-آیا از لحاظ تجاری شدنی است؟»

در حالی که در دیگر انفجار‌های فناوری هم پول زیادی پیش از موفقیت هزینه شده است اما هزینه ساخت سیستم‌های هوش مصنوعی حتی کهنه‌کاران فناوری را هم شوکه کرد. آیفون به عنوان آخرین آغازگر یک تحول فناورانه تنها با چند صد میلیون دلار کار خود را آغاز کرد و این در حالی است که ساخت و نگهداری هوش مصنوعی مولد میلیارد‌ها دلار هزینه دارد. چیپ‌های پیشرفته بسیار گران‌قیمت و کم‌یاب هستند و حتی جستجوی ساده در هوش مصنوعی هم پرهزینه‌تر از جستجو در گوگل است.

داده‌های شرکت‌ اطلاعاتی PitchBook نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران تا در سه سال گذشته ۳۳۰ میلیارد دلار روی ۲۶ هزار استارت‌آپ هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این مبلغ دو سوم بیشتر از آن چیزی است که از سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ روی ۲۰ هزار و ۳۵۰ شرکت هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری شده بود.

چالش‌هایی که ییش روی شرکت‌های هوش مصنوعی با نتایج اولیه اوپن‌ای‌آی،‌ که از حمایت ۱۳ میلیارد دلاری مایکروسافت برخوردار است، مغایرت دارد. جلب توجهی که چت‌بات ChatGPT برای این شرکت داشت باعث شد تا اوپن‌ای‌آی بتواند یک اشتراک ۲۰ دلاری برای نسخه پولی چت‌بات خود در نظر بگیرد و راهکاری پیش روی کسب‌وکار‌ها بگذارد تا از مدل بزرگ زبانی این شرکت استفاده کنند. اوپن‌ای‌آی طی یک سال گذشته ورودی پول ۱.۶ میلیارد دلاری داشته اما به گفته افراد مطلع مشخص نیست که هزینه‌های این شرکت چقدر است.

اما حتی اوپن‌ای‌آی هم در افزایش فروش با موانعی روبرو است. کسب‌وکارها نگران پاسخ اشتباهی هستند که سیستم‌های هوش مصنوعی ممکن است تولید کنند. این فناوری همچنین در حوزه حق نشر و دقت اطلاعات با مشکلاتی روبرو است.

بسیاری از سرمایه‌گذاران به موفقیت مایکروسافت در بخش فروش به عنوان نشانه‌ای از پتانسیل بالای هوش مصنوعی اشاره می‌کنند. مایکروسافت در تازه‌ترین گزارش سه ماهه خود از یک فروش یک میلیارد دلاری برای خدمات هوش مصنوعی در رایانش ابری خبر داده است و این در حالی است که سال گذشته ورودی این بخش برابر با صفر بود.

با این حال شرکت متا می‌گوید چند سالی از بخش هوش مصنوعی انتظار درآمد ندارد و با این وجود حاضر است ده‌ها میلیارد دلار روی این فناوری هزینه کند.

استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی اما برای پر کردن شکاف هزینه و فروش خود با مشکلات جدی مواجه هستند و از سرمایه عظیم غول‌های فناوری محرومند. آنتروپیک که بیش از ۷ میلیارد دلار از شرکت‌هایی مثل گوگل و آمازون جذب خود کرده است سالانه حدود ۲ میلیارد دلار هزینه دارد اما تنها ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار ورودی پول.

آنتروپیک هم همانند اوپن‌ای‌آی به همکاری با غول‌های فناوری روی آورده است. داریو آمودی، مدیرعامل این شرکت، به دنبال جلب توجه سرمایه‌گذاران وال‌استریت و مجاب کردن شرکت‌ها و دولت‌ها برای استفاده از فناوری این شرکت است.

سالی الدوس، سخنگوی آنتروپیک، می‌گوید هزاران کسب‌وکار از فناوری این شرکت استفاده می‌کنند و میلیون‌ها کاربر هم روزانه با چت‌بات Claude تعامل دارند.

شرکت Stability AI، که در حوزه تولید تصویر فعال است، ماه گذشته از کناره‌گیری عماد موستاگ، مدیرعامل خود خبر داد. تنها یک هفته پیش از این جدایی سه محقق مهمی از تیم پنج نفره بنیان‌گذاران این شرکت از هم آن جدا شدند.

این شرکت در مسیر رسیدن به حدود ۶۰ میلیون دلار فروش در سال جاری است اما هزینه‌های سیستم مولد تصویر چیزی بالغ بر ۹۶ میلیون دلار است.

وضعیت اقتصادی Stability AI بهتر از سازندگان مدل بزرگ زبانی همچون آنتروپیک است زیرا توسعه سیستم‌های مولد تصویر هزینه کمتری دارد. اما افراد کمتری هم مایلند برای تولید تصویر هزینه‌کنند و درنتیجه چشم انداز فروش محدود‌تر است.

شرکت Stability AI بدون حمایت غول‌های فناوری به فعالیت خود ادامه می‌دهد. افراد مطلع می‌گویند این شرکت پس از جذب ۱۰۱ میلیون دلار سرمایه در سال ۲۰۲۲ از صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در پاییز سال گذشته نیازمند جذب سرمایه بیشتر بود اما نتوانست سرمایه‌گذاران را درمورد بازدهی کسب‌وکارهای خود متقاعد کند. به گفته آنها این شرکت سال گذشته ۵۰ میلیون دلار از شرکت اینتل جذب کرد اما همچنان با فشار اقتصادی روبرو است.

به گفته این افراد، پس از رشد استارت‌آپ، استراتژی فروش آن هم تغییر کرد. در عین حال شرکت هر ماه میلیون‌ها دلار روی منابع رایانشی هزینه می کند. طبق اعلام یکی از سرمایه‌گذاران، فشار سرمایه گذاران شرکت باعث کناره‌گیری موستاگ شد. این ماه و پس از کناره‌گیری مدیرعامل، Stability AI به تعدیل نیرو و ساختاربدنی مجدد کسب‌وکار خود مشغول بود.

استارت‌آپ Inflection AI که توسط سه کهنه‌کار هوش مصنوعی بنیان‌گذاری شد هم ۱.۵ میلیارد دلار از بزرگترین نام‌های فناوری جذب خود کرده است. با این حال یکی از سرمایه‌گذاران می‌گوید که یک سال پس از عرضه دستیار هوش مصنوعی، تقریبا هیچ درآمدی نصیب شرکت نشده است.

این شرکت در اواخر ماه مارس کسب‌وکار اصلی خود را کنار گذاشت و در مایکروسافت، بزرگترین شرکت عمومی جهان، محو شد.

مایکروسافت به تامین سرمایه Inflection AI کمک کرده است. مصطفی سلیمان، مدیرعامل این استارت‌آپ، به عنوان یکی از بنیان‌گذاران دیپ‌مایند، که حالا تحت مالکیت گوگل قرار دارد شناخته می‌شود. سلیمان به همراه کارن سیمونیان، یکی از محققان مهم دیپ‌مایند، و رید هافمن، یکی از فعالان مهم سرمایه گذاری جسورانه که به بنیان‌گذاری اوپن‌ای آی کمک کرده بود و در هیات مدیره مایکروسافت حضور دارد، شرکت Inflection AI را بنیان‌گذاری کرد.

اما این شرکت در جذب استعداد‌هایی که بیشتر به سراغ گوگل و اوپن‌ای‌آی می‌رفتند با مشکل مواجه شد.

حدود یک سال پس از عرضه دستیار شخصی هوش مصنوعی، درآمد این شرکت به گفته یکی از سرمایه‌گذاران در کمترین مقدار و اساسا صفر است. شرکت مگر در صورت جذب مقدار زیادی سرمایه دیگر قادر به بهبود فناوری‌های خود و همپایی با غول‌هایی مثل گوگل و اوپن‌ای‌آی نیست.

سلیمان و سیمونیان می‌گویند در حال حاضر مایکروسافت بسیاری از کارکنان این شرکت را بلعیده است.

همین اقدام برای مایکروسافت بیش از ۶۵۰ میلیون دلار هزینه دارد اما برخلاف Inflection AI، این شرکت توان تامین هزینه در بلند مدت را دارد. این شرکت از برنامه‌های خود برای ساخت یک آزمایشگاه‌ هوش مصنوعی در لندن برای کار روی سیستم‌هایی خبر داده است که استارت‌آپ‌ها به موفقیت آن امیدوارند.