هوش مصنوعی و داده چگونه به کمک شبکه بانکی می‌آید

به گزارش پیوست، در پنل بازآفرینی کسب‌وکار در بانکداری هوشمند در دهمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت فعالان این حوزه در مورد فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی و کاربرد آن در کسب‌وکارهای بانکی صحبت کردند.

عباس معمارنژاد رئیس هیئت مدیر شرکت ملی انفورماتیک با توجه به مبانی فناوری‌های نوین گفت: در انقلاب صنعتی پنجم سه محور اصلی انسان محوری، پایداری و تاب‌آوری داریم. یعنی اگر فناوری در بانک مورد استفاده قرار می‌گیرد باید کار را برای مدیر راحت‌تر کندو امکان شناسایی ریسک را راحت کند. علاوه بر موضوع محیط زیست در بحث پایداری باید در برابر شوک‌ها تاب‌آور باشیم و کوید یکی از همین شوک‌ها بود.

او با اشاره به اینکه قبل از کرونا ۸۳.۲ درصد تراکنش‌ها الکترونیکی بود و اکنون به ۹۲درصد رسیده است گفت: دو وظیفه مهم برای بانک‌ها تعریف شده است یکی تامین نقدینگی و جذب سپرده‌گذاری است و دیگری موضوع پرداخت‌ها و تبادلات. پایه این دو وظیفه پردازش اطلاعات سخت و نرم است. داده‌های سخت اطلاعاتی است که در بانک موجود است و داده‌های نرم از بیرون بانک تامین می‌شود. وقتی بانک‌ها دیجیتالی می‌شوند سهم داده‌های سخت افزایش پیدا می‌کند.

معمار نژاد ادامه داد: کسب‌وکار‌های بانکی در این تغییر با اختلال در طرف عرضه و تقاضا روبه‌رو می‌شوند. در طرف عرضه فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و خدمات ابری و دفتر توزیع شده هستند که افزایش رقابت‌پذیری را برعهده دارند. عوامل طرف تقاضای این تغییر، انتظارات مشتری است. انتظارات مشتری باعث ایجاد تقاضا‌هایی می‌شوند که پاسخ به آنها در توان بانک‌ها نیست به همین دلیل فینتک‌هایی ایجاد می‌شود تا خدماتی که بانک‌ها نمی‌توانند ارائه دهند را آنها پاسخ می‌دهند.

طبق گفته او، برای ارئه خدمات بهتر چون همه اطلاعات مشتری را نداریم نیازمند یک بستر هستیم که بستر ما هم عملا یک پلتفرم است که امکان تعامل اجزای اکوسیستم را فراهم می‌کند.

معمارنژاد در ادامه گفت: پول سه وظیفه دارد. واحد شمارش، وسیله مبادله و ذخیره ارزش است که در بانک‌ها به جنبه وسیله مبادله توجه می‌شود. پول دیجیتال می‌تواند ابزار مبادله را تغییر دهد. نکته دیگر اینکه استاندارد تبادل داده‌ها در کشور ما هنوز شکل نگرفته است. گاهی در سطح ملی نیاز به تبادل اطلاعات دارید ولی زمانی که بحث ارزهای دیجیتال مطرح می‌شود موضوع ارتباط در سطح بین‌المللی است.

اثرات هوش مصنوعی در بانکداری

پیام حنفی‌زاده عضو هیئت علمی دانشگاه علامه در مورد تاثیر هوش مصنوعی بر مدل‌های کسب‌وکار بانکی گفت: سفارشی کردن خدمات، ارائه خدمات در ستاد و سفر مشتری در کانال‌های مختلف و از همه مهمتر اهمیت کارکردی بانک برای ورود به صنایع همکار از مهمترین اثرات هوش مصنوعی است.

او افزود: هوش مصنوعی می‌تواند در دو بخش تاثیر خود را نشان دهد. اول در بخش فعالیت‌های ستادی بانک یا بک‌آفیس و دوم در بخش تعامل با مشتری و تجربه‌ای که مشتری پیدا می‌کند. مثلا سرویسی ایجاد شده است که بر اساس تشخیص چهره احراز هویت را انجام می‌دهد. یا چت‌بات‌هایی که با مشتری مکالمه می‌کنند. می‌توانیم از هوش مصنوعی در بخش‌های بک‌آفیس استفاده کنیم مثلا اسکن کردن اسناد مالی واسنادی مثل چک را ارزیابی کنند. حوزه‌های تشخیص تقلب و مدیریت ریسک، امتیاز اعتباری نمونه‌هایی است که هوش مصنوعی اثرگذاری خود را نشان می‌دهد.

او ادامه داد: سیستم‌های هوشمند کمک می‌کنند که افراد در سبک زندگی خود از سیستم‌های بانکی بهره‌مند شوند. مثلا پرداختی که برای سفارش قهوه انجام می‌شود. یا به عنوان مثال شما در طی سال فعالیت بدنی‌اتان مناسب بود و خواب خوبی داشتید می‌توانیم به شما پیشنهاد بیمه با تخفیف بدهیم. وهوش مصنوعی می‌تواند وارد حوزه مدیریت نقدینگی شود و در سبد سهام مواردی را برای سرمایه‌گذاری پیشنهاد کند. فرد و سازمان‌های مالی می‌توانند از این سرویس‌ها استفاده کنند. اما زمانی که بانک می‌خواهد این سرویس‌ها را ارائه دهد باید وارد صنایع همکار دیگر شود.

او افزود: یک کسب و کار در هند سرویسی را بر اساس تشخیص صدا توسعه داده است. این کسب‌وکار ۱۰۰ کاراکتر از فرد می‌گیرد و هویت فرد را تشخیص می‌دهد. این باعث کاهش ۶۰ درصدی زمان پاسخگویی به مشتری شده است. سرویس را آمازون‌گو توسعه داده که بر اساس سابقه خرید فرد محصولاتی را به محل او ارسال می‌کند و فرد اگر مایل بود می‌تواند از آن‌ها استفاده کند یا آن‌ها را بازگرداند.

هوش مصنوعی برای تجربه مشتری

محمدمهدی تقی‌پور مدیرعامل شرکت به‌پرداخت ملت درباره سفر مشتری و اهمیت داده‌ها گفت: اگر داده‌های کافی در اختیارمان باشد می‌توانیم پیشنهاد‌های بهتری به مشتری ارئه دهیم. در بانکداری هوشمند به سمت تجربه‌محوری می‌رویم که می‌تواند برای هر یک از افراد متفاوت باشد. حتی در حوزه ولث‌تک هوش مصنوعی یکی از قوی‌ترین ابزار‌هایی است که می‌تواند مدیریت ثروت را باتوجه به درآمد و هزینه فرد انجام دهد.

او افزود: پایه تمام ابزار‌های فعلی ما احرازهویت با کارت ملی است و می‌توانیم با صدا و چهره از روش‌های فعلی فاصله بگیریم. به نظر من کسب‌وکار بانکی نیازمند یک اتفاق است. در آینده خیلی از قسمت‌های بانک به دلیل هوش مصنوعی وجود نخواهد داشت. مثلا قسمت اعتبارات دیگر وجود نخواهد داشت. باجه از بین می‌رود. قسمت کشف تقلب و مدیریت ریسک از بین می‌رود. در مقابل یک سری واحد‌های جدید ایجاد می‌شود و به سمت تعریف سرویس می‌رویم.

بانک باید مشتری را انتخاب کند

عبدالرضا شریفی حسینی مشاور بانکداری الکترونیکی با اشاره به کاربرد فناوری‌های نوین گفت: در گذشته بانک‌ها منتظر می‌ماندند تا مشتری به آنها مراجعه کند و سپس در مورد ارائه خدمات تصمیم‌گیری کنند. اما سیستمی را در نظر بگیرید که به هر مشتری می‌توانیم یک امتیازی بدهیم و حالا این بانک است که می‌تواند مشتری را انتخاب کند.

او ادامه داد: زمانی که این پشتوانه داده را ایجاد کنیم امکان شناسایی مشتری را داریم. داده‌های زیادی از مشتری نیز در دسترس است از قبض‌هایی که پرداخت کرده تا حقوقی که گرفته است. موارد بسیار دیگری نیز می‌توان نام برد. مثلا در شناخت ناهنجاری تراکنش‌ها به خوبی می‌توان از این تکنیک‌ها استفاده کرد. زیرا حجم بزرگی از دیتا در سیستم‌های تحلیلی داریم. تراکنش‌های ناهنجار قابل گروه‌بندی هستند. ممکن است تراکنش سالم باشد ولی رفتار ناهنجار باشد یا اینکه تراکنش نادرست باشد که مجمع این موضوعات تبدیل به یک سیستم کشف نقلب می‌شود که جای آن در سیستم بانکی فعلی خالی است.