این رابطه، سیاسی نیست

وزرای ارتباطات معمولاً یک برنامه اصلی و هدف مشخص برای خود تعریف می‌کنند و می‌کوشند در چهار سال دوره وزارت خود به این هدف دست یابند و با اتکا به آن، کارنامه‌ای قابل دفاع از خود به جا بگذارند. وزیر فعلی نیز مانند اسلافش به همین راه رفته و می‌خواهد با توسعه شبکه فیبر نوری، یادگاری خوش از خود به جا بگذارد. طرحی که با توجه به شرایط، کمتر مخالفی دارد. برای ارزیابی نسبی موفقیت یا شکست این طرح باید حداقل تا پایان سال آینده صبر کرد و در صورت موفقیت، آثار آن در دوره بعد نمایان خواهد شد.

با این حال «طرح ملی فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها» تا همین‌جای کار هم برخی نکات پنهان این حوزه را آشکار کرده که یکی از آنها رابطه شرکت مخابرات ایران با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم است.

شاید بتوان گفت آخرین وزیری که از رابطه با شرکت مخابرات کامیاب شد، محمد سلیمانی بود. گفته می‌شود شرط او برای پذیرش وزارت، حضور وفا غفاریان در شرکت مخابرات بود. مخابراتی که آن زمان هنوز در زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بود و رئیس هیات مدیره آن نیز معاون وزیر محسوب می‌شد. با حضور غفاریان و همکارانش در مخابرات و همراه اول، سلیمانی توانست به آنچه می‌خواست دست پیدا کند. اما او در همان سال‌ها مخابرات را از بدنه وزارتخانه جدا کرد و در سال‌های بعد هیچ‌وقت رابطه‌ای مناسب میان این دو شکل نگرفت. دوره تقی‌پور به بهت این جدایی گذشت، واعظی از همان ابتدا شمشیر را از رو بست و زمانی به تفاهمی شکننده رسید که خیلی دیر شده بود و آذری جهرمی نیز گرچه از همان ابتدا مدیر معتمد خود را در رأس هرم اجرایی مخابرات منصوب کرد، اما در پایان چهار سال وزارتش آشکارا گفت که اگر به عقب بازگردد، دیگر سه سال را صرف تعامل با مخابرات نمی‌کند (نقل به مضمون از مصاحبه‌اش با پیوست).

در تمامی هشت سال ریاست‌جمهوری حسن روحانی، گروهی تصور می‌کردند رابطه نامناسب میان وزارت ارتباطات و شرکت مخابرات به دلیل دیدگاه‌های سیاسی متفاوت و رقابت‌های حزبی است و با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی انتظار داشتند مشکلات این دو به حداقل برسد. به خصوص که رئیس ستاد اجرایی فرمان امام حالا معاون اول رئیس‌جمهوری است. سخنان عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم، در یک سال اول وزارت نیز این امید را پررنگ‌تر کرده بود؛ اما آسمان دوباره کم‌کم تیره شد.

زمانی که این نوشته را می‌خوانید، نیمی از سال ۱۴۰۲ گذشته و شرکت مخابرات ایران (و مهم‌ترین زیرمجموعه‌اش یعنی همراه اول) پروانه فعالیت ندارد. این پروانه باید سال گذشته تمدید می‌شد؛ اما به دلیل اختلافات میان وزارت ارتباطات و شرکت مخابرات، تمدید نشده است. در همین حال به‌رغم انتظارات، هنوز نامی از شرکت مخابرات و همراه اول در «طرح ملی فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها» به چشم نمی‌خورد. هرچند در برخی آمارهای منتشرشده در سایت رگولاتوری نام مبین‌نت دیده می‌شود؛ اما این اپراتور (که عمده سهام آن متعلق به همراه اول است) هنوز پروانه UNSP (پروانه یکپارچه شبکه و خدمات ارتباطی) را دریافت نکرده است.

روشن است که در غیبت مخابرات، برنامه زارع‌پور برای رسیدن به ۲۰ میلیون پوشش فیبر نوری در سال ۱۴۰۴ محقق نخواهد شد و از این منظر می‌توان درک کرد که چرا او انتظار همراهی بیشتری از مخابرات دارد. آن هم زمانی که با پیگیری‌های وزیر، ماهانه چند صد میلیارد تومان به درآمدهای مخابرات افزوده شده است.

شاید زراع‌پور نیز در پایان دوره وزارت خود از تعامل با مخابرات پشیمان شود؛ اما تا همین‌جای کار، وضع موجود نشان می‌دهد مشکل میان مخابرات و وزارت ارتباطات، از زمین سیاست آغاز نشده و در آن زمین هم به انجام نمی رسد.