۱۰ آذر ۱۴۰۳
پارکهای علم و فناوری، دو دهه پس از تاسیس چه مشکلاتی را حل کردهاند
سرزمین هیچکس
حدود نیم قرن از تاسیس اولین پارکهای علم و فناوری در جهان میگذرد و مانند بسیاری از پدیدههای وارداتی، این مراکز در ایران عمری کمتر از مراکز دیگر نقاط دنیا دارند. با این وجود، افزایش تعداد این پارکها در همین زمان اندک، چشمگیر بوده است. اکنون که نزدیک به دو دهه از ارائه طرح اولیه ایجاد چنین مراکزی میگذرد، شاید زمان خوبی باشد برای پرسیدن این سوال که پارکهای علم و فناوری،مشکلات چه کسانی را حل کردهاند یا به بیان دیگر،چه مشکلاتی را حل کردهاند. آیا رابطه صنعت و دانشگاه را تقویت کردهاند یا بر تولیدات دانشبنیان کشور افزودهاند؟ مشکل بیکاری تحصیلکردهها را حل کردهاند یا آزمایشگاهی مطمئن برای آزمون و خطای جوانان بودهاند؟
اولینها قانونی شدند اسناد نشان میدهند برای اولین بار در ایران، شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان ایده تشکیل یک شهرك علمی و تحقیقاتی را مطرح کرد. سال ۷۱ پیشنهاد تاسیس چنین مرکزی داده شد و پیگیری كلیت كار به معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان واگذار و در همین سال موضوع در شورای پژوهشهای علمی كشور تصویب شد. در سال 1372 با تشكیل هیات امنا، عملیات اجرایی شهرك آغاز و در سال 1375 اساسنامه آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد. در سال 1378، عملیات اجرایی ساخت مركز رشد انجام و در سال 1379 مركز رشد غدیر با استقرار 17 واحد فناوری و تحقیقاتی راهاندازی شد. این مرکز هماکنون با نام شهرک علمی، تحقیقاتی اصفهان فعالیت میکند و میتوان گفت در ردیفهای بودجه، بیشترین رقم را به خود اختصاص داده است. در همان سال که اصفهان صاحب اولین پارک فناوری ایران شد، تهرانیها نیز دست به کار شدند و مطالعات مکانیابی مرکزی، که امروزه به نام پارک علم و فناوری پردیس میشناسیم، آغاز شد. در سال ۸۰ محل کنونی این پارک انتخاب و عملیات اجرایی ساخت آن آغاز شد. این پارك از همان ابتدا وابسته به نهاد ریاست جمهوری (معاونت علم و فناوری) بود و از این نظر با سایر همردههای خود متفاوت است. پارک فناوری پردیس چه از نظر بودجه و چه علمکرد، تفاوتهای جدیای با دیگر پارکهای کشور دارد. پس از آن بود که با انحلال سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی استانها، پاركهای علم و فناوری استانهای آذربایجانشرقی، سمنان، خراسان، فارس، گیلان، مركزی و یزد، در سال 1381، ایجاد شدند. ایجاد پارکهای علم و فناوری و توسعه آنها در سالهای بعد، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت و سرانجام تبدیل به یکی از بندهای تکلیفی برنامه پنجم توسعه شد (بند د ماده 16). این پارکها در بودجههای سنواتی رقمهای متعددی را به خود اختصاص میدهند، گاه در...