چرا اپراتورهای تلفن همراه ارسال پیامک‌های اپراتورهای مجازی را مختل می‌کنند: جنگ قیمت بر سر پیامک‌ها

به گزارش پیوست، اپراتورهای مجازی همراه نوع اول، آن دسته از اپراتورهایی هستند که می‌توانند خدمات شبکه تلفن همراه را از اپراتور میزبان خریداری یا اجاره کنند. قرارداد با اپراتور میزبان به صورت عمده‌فروشی است و پس از آن اپراتورهای مجازی می‌توانند به صورت خرده‌فروشی، خدماتی را که دریافت کرده‌اند به مشترکان نهایی خود عرضه کنند. از مدت‌ها پیش، میان اپراتورهای دارای شبکه ارتباطات سیار و اپراتورهای مجازی بر سر ارائه این خدمات اختلاف‌هایی وجود داشت.

مرداد سال جاری بود که سامان‌تل به دلیل محدودیتی که ایرانسل بر ترافیک ورودی پیامک انبوه این شرکت اعمال کرده بود، به سازمان تنظیم مقررات شکایت برد و این سازمان نیز ایرانسل را به پرداخت ۵۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان جریمه کرد. این در حالی است که اپراتورهای تلفن همراه همچنان اپراتورهای مجازی و ثابت را در زمینه ارسال پیامک‌های انبوه محدود یا با اختلال مواجه کرده‌اند و از آنها خواسته‌اند قراردادهایی جدید نه مبتنی بر مفاد پروانه اپراتورهای جدید بلکه در قالب اگریگیتوری با موضوع ارسال پیامک انبوه با این شرکت‌ها منعقد کنند.

حمیدرضا ابوطالبی، مدیرعامل لوتوس‌تل، در گفت‌وگو با پیوست با بیان اینکه همراه اول به عنوان اپراتور میزبان شرکت لوتوس‌تل خدماتی را در برقراری اتصال متقابل در حوزه مکالمه و دیتا طی یک پروسه چهارساله ارائه داده است گفت: موضوع ارسال پیامک‌های انبوه بین اپراتوری، با وجود مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات، توسط اپراتورهای MNO با چالش جدی مواجه است. اپراتورهای مجازی نوع اول به لحاظ حقوقی و تجاری در طرح‌های اولیه توجیهی برای اخذ پروانه از رگولاتوری، قابلیت‌ها و شرایط اپراتور کامل را از جمله ملاحظات اتصال متقابل در همه سرویس‌های پایه مد نظر قرار داده بودند. در حالی که در عمل این موضوع مغفول مانده است.

او ادامه داد: با توجه به نیازهای خاص و اهمیت مدیریت تبادل پیام توسط مشتریان و استهلاک مدت‌زمان پروانه صادره، لوتوس‌تل مجبور شد نسبت به عقد قرارداد مجازی خارج از چارچوب اپراتوری با همراه اول و ایرانسل اقدام کند که این موضوع علاوه بر محدودیت‌های مربوط به برچسب پیامک (مسک)، باعث شد تعرفه دریافتی سه برابر تعرفه بین اپراتوری شود.

مدیرعامل لوتوس‌تل درباره نقش سازمان تنظیم مقررات در میان این اختلاف‌ها گفت: عدم ایفای نقش حمایتی سازمان تنظیم مقررات از پروانه‌های صادره خود و تمرکز بیشتر بر نقش نظارتی نسبت به نقش حمایتی خود از جمله عواملی است که اپراتورهای مجازی از سوی اپراتورهای غالب به رسمیت شناخته نشده‌اند.

به گفته مدیرعامل لوتوس‌تل، ماهیت اپراتورهای مجازی در دنیا فعالیت روی بازارهای گوشه‌ای اصطلاحاً نیش‌مارکت‌هاست که برای تحقق این هدف، الزامات فنی، تساوی در شرایط بهره‌برداری از سرویس‌های پایه و تعرفه دریافت خدمات بدون تبعیض باید به گونه‌ای از طرف اپراتورهای میزبان تامین شود که امکان رقابت و نوآوری برای اپراتورهای مجازی امکان‌پذیر باشد.

ابوطالبی معتقد است مهم‌ترین چالش لوتوس‌تل تلاش برای کسب حداقل‌هاست و بیشتر انرژی این شرکت به جای اینکه صرف تمرکز بر نوآوری‌، خلاقیت و خلق ارزش شود، برای به دست آوردن حقوق قانونی خود خرج می‌شود.

اپراتورهای تلفن همراه به دنبال قرارداد تجمیعی (Aggregatory)

آرین‌تل نیز یکی دیگر از اپراتورهای مجازی‌ است که حالا تحت فشار برای انعقاد قراردادی جدید با همراه اول قرار گرفته تا بتواند بدون محدودیت، سرویس ارسال پیامک انبوه را داشته باشد. فرشید جوادی، معاون تجاری آرین‌تل، گفت: ماجرا از دو هفته پیش آغاز شد. زمانی که همراه اول TPS را که بیانگر تعداد تراکنش در هر ثانیه است محدود کرد.

جوادی در گفت‌وگو با پیوست توضیح داد: مدتی بعد از ایجاد محدودیت، به طور کلی سرویس پیامک انبوه را بست؛ یعنی از سوی ما هیچ پیامی به همراه اول ارسال نمی‌شد. ما چندین بار به سازمان تنظیم مقررات و خود همراه اول در این باره نامه ارسال کردیم. در نهایت، نشستی با آنها برگزار شد. بعد از این نشست اتفاق ویژه‌ای رخ نداد. بعضی روزها باز است و بعضی روزها بسته و این اتفاق فقط برای ما نیفتاده بلکه همه mvnoها در حال تجربه آن هستند زیرا همراه اول می‌خواهد با mvnoها به عنوان پیمانکار ارسال‌کننده پیامک انبوه قرارداد تجمیعی Aggregatory منعقد کند.

معاون تجاری آرین‌تل در توضیح این نوع قرارداد گفت: Aggregator شرکتی است که چندین contest provider را زیرمجموعه خود جمع می‌کند و در نهایت در اتصال خود به هر اپراتوری آنها را تجمیع می‌کند. طبیعتاً آرین‌تل به عنوان یک اپراتور نمی‌تواند این قرارداد را بپذیرد؛ یعنی نه تنها مجوز این کار را نداریم بلکه از لحاظ اقتصادی نیز به‌صرفه نیست چون ما زیرساخت و هسته مرکزی خود را داریم. همراه اول ادعا می‌کند که شما از من بازار می‌گیرید. این اپراتور کاملاً رقابت را نادیده می‌گیرد و می‌خواهد انحصار ایجاد کند.

او با بیان اینکه اپراتور میزبان‌شان رایتل است و از طریق این شرکت، پیشتر موضوع را پیگیری کرده‌اند گفت: رایتل هم همان حرف همراه اول را زد؛ یعنی گفت باید قرارداد پذیرفته شود.

جوادی در پاسخ به پرسشی درباره پیگیری این موضوع از سازمان تنظیم مقررات گفت: مدارک و مستندات را برای سازمان تنظیم مقررات ارسال کردیم و یکشنبه یازدهم دی‌ماه هم در جلسه‌ای برای مسئولان این سازمان ارائه کردیم و حالا موضوع به کارگروه ویژه این مساله منتقل شده است.

به گفته معاون تجاری آرین‌تل، فعلاً ایرانسل برای این شرکت محدودیتی ایجاد نکرده است.

جوادی در پایان درباره نتایج انعقاد قرارداد مدنظر همراه اول گفت: اگر قرارداد Aggregatory را با همراه اول ببندیم، تعرفه‌های ما تقریباً دو برابر می‌شود و از آنجا که زیرساخت‌های همراه اول متعلق به خودش است، چنین قراردادی برای آنها بسیار منفعت دارد. در واقع با انعقاد قرارداد Aggregatory، ما از دایره رقابت خارج می‌شویم.

پروانه اپراتورهای مجازی و ثابت چه می‌گوید؟

بر اساس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات، شرکتی که پروانه اپراتوری مجازی تلفن همراه را دریافت می‌کند مجاز به استفاده از خدمات پروانه است و خدمات این پروانه عبارت‌اند از: ارتباط و انتقال داده از قبیل خدمات دسترسی به اینترنت، دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و خدمات مبتنی بر آن، خدمات شبکه‌های اختصاصی، خدمات صوتی، تصویری، متنی و داده‌­ای و انواع خدمات محتوایی و ارزش افزوده در شبکه‌­های تلفن همراه در چارچوب مقررات جاری کشور. بر اساس قرارداد عمده‌فروشی، اپراتورهای مجازی می‌توانند خدماتی را که ذکرشان رفت از اپراتورهای میزبان دریافت کنند.

طبق الزامات این قرارداد، هرگونه توافق در مفاد قرارداد عمده‌فروشی که منجر به رفتار ضد رقابتی شود ممنوع است.

تشخیص اینکه اقدام اپراتورهای همراه اول و ایرانسل ضدرقابتی محسوب می‌شود یا نه با سازمان تنظیم مقررات است اما با توجه به موضع این سازمان در قبال جریمه ایرانسل به نظر می‌رسد این نهاد بر رعایت مفاد پروانه اپراتورهای مصوب کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات تاکید دارد. تاکنون مسئولان هیچ یک از اپراتورهای تلفن همراه اظهارنظر رسمی‌ای در این زمینه نداشته‌اند. حال باید دید با وجود احتمال جریمه اپراتورهای تلفن همراه و نیز ارجاع این اختلاف به شورای رقابت، موضع اپراتورهای دارای شبکه ارتباطات سیار در این ماجرا چه خواهد بود؛ آیا مفاد پروانه اپراتورهای مجازی و ثابت را به رسمیت خواهند شناخت یا همچنان بر انعقاد قرارداد جدید با هر یک از اپراتورهای درخواست‌کننده خدمات تاکید خواهند کرد.