واشنگتن یک شرکت تکنولوژی را به دلیل فروش تکنولوژی نظارتی به ایران زیر ذره‌بین قرار داد

به گزارش پیوست، اطلاعات وب‌سایت شرکت تیاندی تکنولوژی (Tiandy Technologies) نشان می‌دهد این شرکت دوربین‌های نظارتی خود را به ایران فروخته است. این در حالی است که تیاندی یکی از مشتریان اینتل، شرکت آمریکایی تولیدکننده نیمه‌رسانا، محسوب می‌شود و پردازنده‌های ساخت اینتل در تجهیزات ضبط ویدیو تیاندی به کار رفته‌اند.

به گفته متخصصان و حامیان حقوق بشر، تیاندی یکی از چندین شرکت اصلی شبکه نظارتی گسترده چین در داخل این کشور محسوب می‌شود. تیاندی می‌گوید نرم‌افزار تشخیص چهره‌‌ای برای شناسایی اویغورها و دیگر اقلیت‌ها و میزهای بازجویی «هوشمند» را تولید و در اختیار مقامات چینی می‌گذارد.

حال فعالیت‌های تیاندی در داخل چین و ایران زیر ذره‌بین واشنگتن قرار گرفته است.

در نامه‌ای که برای دولت بایدن ارسال شده و به دست شبکه خبری NBC رسیده است، سناتور مارکو روبیو، نماینده جمهوری‌خواه ایالت فلوریدا،  در نامه خود به وزارت کشور، خزانه‌داری و بازرگانی خواستار بررسی نقض احتمالی قوانین آمریکا در رابطه با تحریم شرکت‌های ناقض حقوق بشر یا همدستی با آنها شده است.

روبیو در نامه خود می‌گوید: «از شما می‌خواهم  تا احتمال مشارکت تیاندی در فعالیت‌هایی که براساس شروط کنگره مبنایی برای قرار گرفتن در لیست تحریم باشد را بررسی و به کنگره گزارش دهید.»

سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در پاسخ به سوالی در مورد تیاندی گفت: «ما تحریم‌ها را بررسی نمی‌کنیم. اما همانند قبل افراد و نهاد‌ها را به دلیل حمایت از نقض حقوق بشر در چین و ایران مجازات خواهیم کرد.»

سخنگوی وزارت کشور نیز بیانیه مشابهی ارائه کرده است.

تیاندی و نماینده ایران در سازمان ملل فعلا به درخواست اظهارنظر در این باره پاسخی نداده‌اند.

لیو پنگیو، یکی از سخنگویان سفارت چین در واشنگتن، گفت این سفارت به نمایندگی از شرکت‌های خصوصی صحبتی نمی‌کند اما معتقد است که ترسیم تکنولوژی چینی به عنوان یک خطر امنیتی «مضحک» است.

پنگیو گفت: «همانطور که همه ما می‌دانیم، بهره‌برداری از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی همچون استفاده از بزرگ داده و دوربین نظارتی، برای بهبود حاکمیت اجتماعی یک اقدام عرف در جامعه بین‌المللی است و ایالات متحده هم از این موضوع مستثنا نیست.»

IPVM، یکی از شرکت‌های تحقیقاتی و انتشارات بازرگانی حوزه امنیت در ایالت متحده، اولین بار در سال ۲۰۲۱ و براساس پست‌های شبکه اجتماعی و وبسایت تیاندی، از همکاری این شرکت با ایران و قراردادی پنج ساله با دولت ایران خبر داد.

کریگ سینگلتون، از اساتید ارشد اتاق فکر بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD) و از حامیان مقابله جدی با چین، می‌گوید: «تیاندی خطرناک‌ترین شرکت چینی است که بسیاری حتی نامش را هم نشنیده‌اند.»

سینگلتون می‌گوید: «شرکت‌هایی همچون تیاندی که به طور مستقیم امکان جنایات حقوق‌بشری را فراهم می‌کنند باید از کار بیکار شوند.»

گزارش جدیدی FDD به نوشته سینگلتون نیز می‌گوید دولت بایدن باید تحریم‌ حقوق‌بشری تیاندی را در ارتباط با چین و ایران تحت بررسی قرار دهد و دیگر دولت‌ها از جمله انگلستان که قوانین مشابهی دارند هم باید تحریم‌ را در دستور کار قرار دهند.

ایالات متحده پیش از این چند شرکت‌ تکنولوژی چینی را تحریم کرده است و هواوی، غول تلکام چینی، و چند شرکت دیگر را به صادرات تکنولوژی‌هایی با توان نظارتی به ایران و دیگر کشور‌ها متهم کرده است.

دولت بایدن هفته گذشته عملا فروش یا واردات تجهیزات چندین شرکت چینی را ممنوع کرد اما نامی از تیاندی در این لیست دیده نمی‌شود. در حال حاضر تحریم‌ها یا محدودیت‌های صادراتی آمریکا هم شرکت تیاندی را شامل نمی‌شود.

مایا وانگ، محقق ارشد دیده‌بان حقوق بشر که ملیت چینی دارد، می‌گوید تکنولوژی نظارتی چین ارزان‌تر است و درنتیجه گزینه جذابی برای برخی دولت‌های استبدادی است.

به گفته وانگ: «مشکل اینجاست که در کشورهای استبدادی هیچ قانون روشنی [در این رابطه] وجود ندارد و این تکنولوژی تنها برای اهداف نظارتی خریداری می‌شود.»

وانگ با فعالیت تیاندی در ایران آشنایی دارد. او می‌گوید: «ما مدت‌ها است می‌گوییم این شرکت‌های نظارت خیلی سریع و پیش از اینکه سیستم‌هایشان به این مکان‌ها برسد باید تحریم جهانی شوند.»

تیاندی یک شرکت خصوصی در شمال شهر تیانجین است و از جمله شرکت‌های بزرگ نظارت ویدیویی در چین و جهان محسوب می‌شود. براساس یک تحقیق صنعتی، این شرکت در سال ۲۰۲۱ بیش از ۸۰۰ میلیون دلار از فروش محصولات خود درآمد کسب کرده است. تیاندی می‌گوید در بیش از ۶۰ کشور جهان شعبه دارد.

دای لین، مدیرعامل تیاندی، به عنوان دبیر حزب کمونیست چین نیز فعالیت دارد و براساس اطلاعات شبکه اجتماعی که اولین بار توسط IPVM گزارش شده است، او در یکی از تصاویر با بنری مردم را به «پیروی از حزب» تشویق می‌کند.

داده‌های وب‌سایت شرکت اینتل نیز نشان می‌دهد این شرکت آمریکایی پردازنده‌های Celeron، Core و Xeon سیستم‌های شبکه ضبط ویدیو تیاندی را تامین می‌کند. این سیستم‌ به  کاربران اجازه می‌دهد تا هزاران دوربین مداربسته را به هم متصل کنند.

طبق داده‌های وب‌سایت تیاندی، اینتل در سال ۲۰۱۸ جایزه شریک برتر استراتژیک صنعت امنیت و در سال ۲۰۱۹ نیز جایزه نوآوری اپلیکیشن اینتل را به این شرکت اعطا کرده است.

پنی بروس، سخنگوی اینتل در پاسخ به سوالات شبکه خبری NBC گفت، اینتل «از تمامی قوانین لازم‌الاجرا، از جمله مقررات کنترل صادرات، پیروی می‌کند.»

بروس گفت: «اگر محصولات اینتل مجددا توسط شخص ثالثی صادر یا جابه‌جا شود و یا در کالای جدیدی استفاده شود، مسئولیت پیروی از مقررات صادرات بر عهده شخص ثالث است.»

او در رابطه با احتمال ارتباط اینتل با چین و ایران گفت: «ما این اتهامات را جدی گرفته و در حال بررسی هستیم.»

در طول دو سال گذشته، اینتل و دیگر شرکت‌های تکنولوژی به لابی قوانینی در کنگره پرداخته‌اند که میلیاردها دلار بودجه را به حمایت از تولید نیمه‌رسانا اختصاص می‌دهد. این قانون که با نام CHIPS and Science شناخته می‌شود در ماه آگوست امسال تصویب شد.

سینگلتون می‌گوید با توجه به همکاری اینتل با تیاندی، وزارت بازرگانی و دیگر آژانس‌های دولتی آمریکا «باید تا بررسی کافی و مستقل در رابطه با فعالیت‌های اینتل و حمایت احتمالی آن از دیگر شرکت‌های چینی که به جنایات حقوق بشری منتهی شده است، درمورد روابط خود با اینتل تجدید نظر کنند.»

دوربین‌های فرودگاه هیثرو

ایالات متحده در رابطه با شرکت‌های تکنولوژی چینی مرتبط با سرکوب داخلی یا خطر امنیتی آنها به شرکت‌های آمریکایی و متحدان خود هشدار داده است.

با این حال وب‌سایت تیاندی نشان می‌دهد که این شرکت دوربین‌هایی را برای فرودگاه هیثرو بریتانیا طراحی و نصب کرده است. سخنگوی این فرودگاه به NBC گفت: «ما رابطه‌ای با این شرکت نداریم» اما از توضیح بیشتر در این باره خودداری کرد.

یکی از مقامات دولتی انگلستان نیز در پاسخ به سوالی درمورد رابطه تیاندی با فرودگاه هیثرو گفت دولت بریتانیا «از کسب‌وکارهایی حمایت می‌کند که مبتنی بر ارزش‌های انگلستان با شرکت‌های تکنولوژی همکاری کنند. ما عمیقا نگران استفاده چین از سیستم‌های پیشرفته نظارتی برای هدف‌گیری تبعیض‌آمیز اویغورها و دیگر اقلیت‌های شین‌جیانگ هستیم.»

این مقام افزود، دولت بریتانیا دستورالعملی‌ را برای «مذاکره درمورد سوالات اخلاقی، قانونی و تجاری احتمالی [شرکت‌های بریتانیایی] در چین یا حین همکاری با کسب‌وکارهای چینی» منتشر کرده است.

صندلی‌های تایگر و میزهای بازجویی

طبق داده‌های وب‌سایت تیاندی، اکثر ۲هزار کارمند این شرکت خارج از دفتر مرکزی تیانجین فعالیت دارند. این شرکت دفتر کوچکی هم در اورومگی، مرکز شین‌جیانگ دارد که به گفته گروه‌های حقوق بشری و دولت‌های غربی محل سرکوب شدید اویغورها است.

دولت بایدن رفتار چین با مسلمانان اویغور را نسل‌کشی خوانده و پکن را به زندان جمعی و عقیم‌سازی گروه‌های عقلیتی منطقه شین‌جیانگ متهم کرده است. گروه‌های حقوق بشری نیز بیانات مشابهی دارند که البته چین تمام این اتهامات را رد کرده است.

وب‌سایت تیاندی در شین‌جیانگ می‌گوید پلیس و قوه‌قضاییه چین از «راهکار بازجویی» این شرکت استفاده می‌کنند. تیاندی در ماه مه سال ۲۰۲۱ «میز بازجویی هوشمندی» را معرفی کرد که امکان «بازجویی با یک کلیک» را فراهم می‌کند و با «تصحیح» رونوشت «بازدهی بازجویی را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.»

تیاندی تصاویری از میز بازجویی را در مقابل «صندلی‌های تایگر»، یا همان صندلی‌های آهنی مجهز به دست‌بند، منتشر کرده است. دیده‌بان حقوق‌بشر با استناد به حساب زندانیان سابق، پلیس چین را به ساعت‌ها و حتی روزها بستن اویغورها به این صندلی‌ها متهم کرده است. چین این اتهامات را رد کرده است.

همانند دیگر شرکت‌های چینی، نرم‌افزار شرکت تیاندی نیز شامل یک ابزار ردیابی قومیتی است که نژاد فرد را به صورت دیجیتالی شناسایی می‌کند. نسخه جولای ۲۰۲۰ از دولوپر کیت نرم‌افزار تیاندی که در دسترس عموم قرار دارد، قابلیت‌های تحلیل «نژادی» را در خود جای داده است و نتایجی مثل «زردپوست»، «سیاه‌پوست» و «اویغور» ارائه می‌کند.

منبع: NBC