پرونده‌ای درباره وب۳؛ بادی که ما را با خود می‌برد؟

عبارت وب۳ را این ‌روزها بارها شنیده‌ایم. خیلی‌ها وب۳ را آینده اینترنت تلقی می‌کنند که قرار است قدرت را به کاربر برگرداند؛ ایده‌ای که به مردم امکان می‌دهد تا خویشتن دیجیتالی‌شان را بهتر کنترل کنند، از هویت‌شان گرفته تا دارایی‌‌ها و دسترسی‌شان به داده‌های خود. وب۳ در واقع مساله قدرت را نشانه می‌گیرد. طرفداران می‌گویند قدرت غول‌های تک با شروع عصر وب۳ ممکن است به چالش کشیده شود. اما در واقعیت می‌بینیم که همین غول‌ها از جمله مایکروسافت و توییتر نیز در زمینه وب۳ سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا از مسابقه متاورس و وب۳ جا نمانند. از سوی دیگر به نظر می‌رسد این به‌اصطلاح تمرکززدایی قدرت تبدیل به نوعی تمرکز مجدد قدرت در دست عده‌ای محدودتر شده است؛ بدتر اینکه رشد بازار، پروژه‌های ارز دیجیتالی را متمرکزتر می‌سازد. وقتی هفت سال پیش اتریوم را راه‌اندازی کردند، خودی‌ها فقط ۱۵ درصد را کنترل می‌کردند. اما اخیراً با راه‌اندازی پروژه‌های وب3، سهم مالکیت‌شان به ۳۰ تا ۴۰ درصد رسیده است. پیش‌بینی می‌شود سرمایه‌گذاری‌های جهانی روی وب۳ به‌راحتی می‌تواند از ۱۰۰ میلیارد دلار عبور کند و اقتصاد دیجیتالی‌ای را بسازد که از نظر درآمد و پول‌سازی تا هشت هزار میلیارد دلار سود کسب کند، از صنعت گیمینگ گرفته تا امور مالی، سرگرمی و هنر همه‌وهمه در وب۳ متحول می‌شوند و وعده‌ای را تحقق می‌بخشند که قرن‌هاست داستان‌های آرمان‌شهری برایمان حکایتش می‌کنند: آزادی و برابری. در این میان برخی منتقدان مسیر پیش روی وب۳ را نوعی تغییر تکاملی و نه یک انقلاب جدی قلمداد می‌کنند؛ مسیری که هنوز راه درازی تا پایان آن مانده است. حالا در ابتدای این راه، وب ۳ تا همین لحظه تعداد اپلیکیشن‌های موجود خود را به پنج ‌برابر رشد نسبت به سال ۲۰۲۱ رسانده است.