یادگیرنده واقعی کیست

  سال 1370 وقتی دوره لیسانسم در رشته برق رو به اتمام بود و می‌خواستم برای ادامه تحصیل در رشته کامپیوتر اقدام کنم، سه گرایش پیش رو داشتم: معماری کامپیوتر یا همان سخت‌افزار، نرم‌افزار و هوش مصنوعی (که آن زمان هوش مصنوعی و روباتیک نام داشت). نزد یکی از بهترین و دوست‌داشتنی‌ترین استادان آن زمان پلی‌تکنیک یعنی دکتر راعی رفتم. او گفت انتخاب سوم یعنی هوش مصنوعی آینده روشن‌تری خواهد داشت و من هم به توصیه او گوش کردم. شاید سال‌ها گذشت تا به درستی پیش‌بینی دکتر راعی رسیدم. امروز دشوار است که به یکی از کاربردهای فناوری نگاه کنیم و دست‌کم جای پایی از یکی از تکنیک‌ها یا کاربردهای هوش مصنوعی را در آن نبینیم. از دوربین‌های کنترل ترافیک در خیابان‌ها گرفته تا پیشگویی کلیدواژه در حال تایپ در گوگل هر کدام به نوعی روش فکر کردن آدمی را شبیه‌سازی می‌کنند. یکی از کاربردهای مهم هوش مصنوعی یادگیری ماشین (Machine Learning) است. در این کاربرد روش‌های فراگیری در مغز انسان شناسایی و به صورت نرم‌افزاری شبیه‌سازی می‌شود. اینکه روش‌های یادگیری انسان چگونه است به راستی هنوز دقیقا مشخص نیست اما دانشمندان با تحقیق بر نحوه تفکر و فرآیندهای شناخت در ذهن انسان (علم شناختی یا Cognitive Science) سعی می‌کنند بر مبنای مدل ذهن انسان روندهایی را برای یادگیری پیاده‌سازی کنند. در نتیجه کامپیوترها هم قادر خواهند بود مانند ذهن یک کودک شروع به فراگیری کنند و البته در یک محدوده خاص دامنه دانسته‌ها و مهارت خود را گسترش دهند؛ مثلا اگر روباتی خانگی قرار است در کارهای خانه کمک کند، با آغاز حرکت در خانه به اسباب و اثاثیه برخورد خواهد کرد ولی به مرور نه‌تنها می‌تواند مسیر خود را بیابد بلکه بهترین و کوتاه‌ترین مسیر خود را نیز پیدا می‌کند. می‌گویند یادگیری ماشین نسبت به سایر کاربردهای هوش مصنوعی هنوز راه بسیاری در پیش دارد. انسان هنوز به...