بال‌های نامتوازن کارت ملی هوشمند

وعده صدور کارت ملی هوشمند پس از تقریباً هفت سال محقق شد. هم‌اکنون برای بیش از دو میلیون نفر کارت ملی هوشمند صادر و سازمان ثبت احوال در نظر دارد تا پایان سال تقریباً این تعداد کارت را به ۱۰ میلیون برساند. اما در این میان یک حلقه مفقوده وجود دارد. کارت ملی هوشمند قرار است چه کارایی‌ایی داشته باشد و به کدام بخش خدمت‌رسانی کند؟ با وجود اینکه در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به صدور کارت ملی هوشمند اشاره مستقیم شده و سازمان ثبت احوال را در این زمینه مسئول معرفی کرده بود اما برای بخش‌ها و وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دیگر وظیفه‌ای در خصوص به‌کارگیری یا بهره‌گیری از کارت ملی هوشمند در نظر گرفته نشده بود. از همین رو کارت ملی هوشمند تنها برنامه سازمان ثبت احوال بود و با فشار این سازمان به سرانجام رسید. شاید اگر در این دوره زمانی اطلاع‌رسانی دقیقی در خصوص کارکرد کارت ملی هوشمند و همچنین کمکی که این کارت به ذی‌نفعان خواهد کرد، صورت می‌گرفت اجرای این پروژه سریع‌تر به نتیجه می‌‌رسید. هر چند مجریان این طرح مدت‌زمان مفید اجرایی شدن این طرح را حدود دو سال و نیم عنوان می‌کنند، تغییر دولت و همچنین تغییر مدیران در لایه‌های مختلف سازمان ثبت احوال و مدیران مسئول در اجرایی شدن این طرح را از دلایل اصلی طولانی شدن آن می‌دانند. یکی از تفاوت‌های پروژه کارت ملی هوشمند با سایر پروژه‌های مشابهش از جمله کارت هوشمند سوخت، تفاوت در نوع کاربرد آن است. کارت‌هایی مانند کارت سوخت در یک اکوسیستم بسته فعالیت می‌کنند. صادرکننده، صاحب پروژه و بهره‌بردار یکی است؛ در حالی که کارت ملی هوشمند از سوی سازمان ثبت احوال صادر می‌شود اما بهره‌برداران آن سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دیگر هستند. در اصل قرار است کارت ملی هوشمند صادر شود تا بخش‌های مختلف دولت بر بستر آن سرویس دهند. شاید تا زمانی ‌که...