بازی‌های ویدئویی بر رشد شناختی و تنظیم هیجان بزرگسالان تاثیر مثبت می‌گذارد

بازی‌های ویدئویی در ۴۰ سال اخیر نحوه بازی کردن و لذت بردن را دگرگون کرده‌اند و بر دیگر ابعاد زندگی مردم نیز تاثیر گذاشته‌اند. برخلاف باوری رایج که می‌گوید کودکان یا نوجوانان مذکر هدف اصلی صنعت بازی را تشکیل می‌دهند، تحقیقات نشان می‌دهد گیمرها به‌ طور متوسط ۳۰ سال دارند و کل جمعیت گیمرها تقریباً به‌ طور برابر بین زنان و مردان تقسیم شده است.

همچنین بازی ویدئویی فعالیتی روزمره برای درصد ثابتی از جمعیت بزرگسال تلقی می‌شود. بازی‌های ویدئویی به دلیل دسترس‌پذیری گسترده در بازار، هزینه معقول و محبوبیت فراگیر همین حالا هم منبع اساسی سرگرمی به شمار می‌روند اما انتظار می‌رود چنین بازی‌هایی در سایر رشته‌ها مانند رشته سلامت روانی نیز اهمیت پیدا کنند.

پژوهش‌ها چه می‌گویند

تحقیقات اولیه در حوزه بازی‌های کامپیوتری به‌ طور عمده بر آثار منفی بازی‌های دیجیتالی تمرکز می‌کردند؛ به‌ ویژه تاثیر بازی‌ها بر خشونت و اعتیاد. اما تحقیقات علمی به‌ تدریج تاثیر مثبت بازی‌های ویدئویی بر سلامت مردم را نشان دادند.

تحقیقی در سال ۱۹۸۷ برای اولین بار درباره بازی دانکی کونگ (Donkey Kong) و پک‌من (Pac-Man) انجام گرفت که نشان می‌داد این بازی‌ها تاثیر مثبتی بر مهارت‌های شناختی می‌گذارند و زمان واکنش در بزرگسال‌های مسن‌تر را بهبود می‌دهند. علاوه‌ بر این، بازی اسپیس فورترس در سال ۱۹۸۹ برای اولین بار به‌ عنوان بازی کامپیوتری غیرتجاری از سوی روانشناس‌ها در حکم ابزار آموزش و تحقیق توسعه پیدا کرد. این بازی به‌ اندازه‌ای موفقیت‌آمیز بود که نیروی هوایی اسرائیل از آن به‌ عنوان برنامه آموزشی استفاده کرد. بعد از آن بود که بازی‌های ویدئویی متعددی برای تغییر الگوهای رفتاری ساخته شدند و به «بازی‌های جدی» شهرت پیدا کردند.

بازی‌ها افزون بر اینکه ابزار مفیدی برای آموزش فرایندهای شناختی محسوب می‌شوند، نقش موثری در تقویت مهارت‌های شناختی و هیجانی مانند عادت‌های خودتنظیمی ایفا می‌کنند. مرورها و فراتحلیل‌های عالی درباره تاثیر بازی‌های ویدئویی بر بهبود رفاه مردم–به‌ویژه بهبود شناختی و هیجانی– ارائه شده‌اند اما اکثر این تحقیق‌ها به‌ طور خاص روی تاثیر بازی‌های دیجیتالی بر انعطاف‌پذیری مغز یا زوال شناختی در کودکان و سالمندان تمرکز کرده‌اند.

برای رسیدگی به این خلاء تحقیقاتی، تحقیقات آزمایشی طی سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷ در این گزارش مرور می‌شوند تا شواهد تجربی درباره تاثیر بازی‌های ویدئویی آموزشی روی مهارت‌های شناختی و هیجانی در میان جمعیت بزرگسال به دست آید.

بازی‌ها کسی را دیوانه نمی‌کنند

فرانتیرز در فرایند پژوهش خود با انبوه مقاله‌ها (۱۴۲۳ مورد) مواجه بود و به این نتیجه رسید که علاقه به استفاده از بازی‌های ویدئویی بین جمعیت مد نظرمان گسترش پیدا کرده است. بعد از اعمال معیارهای گزینش، ۳۵ مقاله انتخاب شد. طبق یافته‌های مقاله‌های منتخب، کامپیوتر شخصی پلتفرم منتخب بیش از نیمی از افراد شرکت‌کننده در تحقیق‌ها بوده است. کنسول‌های بازی در رده دوم و موبایل در رده سوم قرار می‌گیرند.

تحقیق‌ها نشان می‌دهد سرعت پردازش و زمان واکنش به‌ عنوان مهارت‌های شناختی بیشترین تاثیر را از بازی‌های کامپیوتری می‌گیرند. بازی‌های اکشن، تیراندازی اول‌شخص (FPS)، ماجراجویی و معمایی می‌توانند مهارت‌های مذکور را در افراد بزرگسال سالم تقویت کنند.

محققان همچنین به تاثیر مثبت بازی‌های کامپیوتری روی حافظه اشاره کرده‌اند. حافظه کاری دیداری و فضایی بعد از انجام بازی اکشن، ماجراجویی و غیرتجاری بهبود پیدا می‌کند. بازی‌های ماجراجویانه می‌توانند مهارت‌های مرتبط با حفظ کردن را بهبود دهند و حافظه کوتاه‌مدت را هم تقویت کنند. با وجود این، بازی‌های معمایی تأاثیری روی حافظه و مهارت‌های حفظ کردن نمی‌گذارند. محققان بر اساس این شواهد توصیه می‌کنند که از بازی‌های کامپیوتری برای بهبود مهارت‌های مربوط به حافظه در میان جمعیت‌های جوان و مسن‌تر استفاده شود.

تاثیر بازی‌های کامپیوتری بر قابلیت چرخش فضایی ذهنی (mental spatial rotation) یا همان توانایی چرخاندن نمایش‌های ذهنی از اجسام دوبعدی و سه‌بعدی، بسیار زیاد است اما صرفاً دو تحقیق به این موضوع رسیدگی کرده‌اند. بر اساس این یافته‌های محدود، به نظر می‌رسد توانایی چرخش فضایی ذهنی بعد از انجام بازی‌‌ورزش (exergames) و بازی‌های رانندگی بهبود پیدا می‌کند؛ به‌ ویژه در زنان. اما چنین بهبودی بعد از انجام بازی‌های تجاری مشاهده نشد.

موضوع دیگری که در تحقیق‌ها به چشم می‌خورد توانایی تغییر وظیفه یا مالتی‌تسکینگ است. یافته‌ها نشان می‌دهد انجام بازی‌های معمایی تجاری و همچنین بازی‌های ویدئویی شخصی‌سازی‌شده، پیچیدگی انجام همزمان دو وظیفه و تغییر وظیفه را کاهش می‌دهد. این نوع بازی‌ها به برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی پیچیده نیاز دارند و بنابراین به نظر می‌رسد تاثیرشان بر مهارت‌های شناختی زیاد باشد.

سرانجام، عملکرد بازی‌های کامپیوتری در زمینه مهارت‌های هیجانی مورد توجه قرار می‌گیرد. یافته‌ها حاکی از آن است که بازی‌های کامپیوتری غیرتجاری و تجاری (به‌ ویژه بازی‌ورزش‌ها و بازی‌های ترسناک) می‌توانند به تلقین هیجان‌های مثبت و کاهش سطوح استرس در میان بزرگسال‌های سالم کمک کنند. خصوصیات ذاتی بازی‌ها آنها را به فعالیتی الهام‌بخش، درگیرکننده و دسترس‌پذیر تبدیل می‌کند و می‌توان از آنها برای تنظیم هیجان افراد استفاده کرد. محققان تلاش می‌کنند تا تاثیر ژانرهای مختلف را بر تنظیم هیجان‌ها بررسی کنند اما این فرایند تازه شروع شده است.

بازی‌های کامپیوتری تاثیر مثبتی روی مهارت‌های شناختی و هیجانی بزرگسال‌های سالم، به‌ ویژه بزرگسال‌های جوان، می‌گذارند. کارآمدی بازی‌های کامپیوتری صرفاً به بازی‌های غیرتجاری محدود نمی‌شود و بازی‌های تجاری نیز موثر واقع می‌شوند. به‌ طور خلاصه، شواهد تجربی این مرور نشان می‌دهد بازی‌های کامپیوتری تاثیر مثبتی بر مهارت‌های شناختی (سرعت پردازش و زمان واکنش، حافظه، تغییر وظیفه یا مالتی‌تسکینگ، چرخش فضایی ذهنی) و مهارت‌های هیجانی می‌گذارند.

پی‌نوشت: این گزارش خلاصه شده است.

منبع: frontiersin