تک‌کرانچ: ایران برق ماینر‌ها را قطع می‌کند؛ انجمن بلاک‌چین: قطعی برق سراسری نیست

به گزارش پیوست، تابستان سال گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت ایران، پیرو تشدید کمبود برق و قطعی‌های مکرر، در تصمیمی ناگهانی اعلام کرد تمامی مزارع مجاز استخراج رمزارز باید تا پایان تابستان خاموش شوند. تصمیمی که اعتراضات بسیاری را برانگیخت. حالا سایت تک‌کرانچ به نقل از بلومبرگ مدعی شده است مجتبی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق ایران، در مصاحبه با صداوسیما اعلام کرده در روز ۲۲ ژوئن (۱ تیر)، برق تمامی ۱۱۸ پایگاه استخراج مجاز دولتی ایران قطع می‌شود؛ اما مدیرعامل انجمن فناوران زنجیره بلوکی می‌گوید قطعی‌های احتمالی به صورت سراسری نخواهد بود.

قطعی سراسری نیست

عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن فناوران زنجیره بلوکی، در گفت‌وگو با پیوست می‌گوید مانند سال گذشته که به‌ واسطه دستور ناگهانی حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت، تمام مزارع استخراج ملزم به تعطیلی شدند، امسال چنین ابلاغ سراسری‌ای دریافت نکرده‌اند.

آشتیانی توضیح می‌دهد: «امسال امیدواریم با توجه به حجم مصرف این صنعت که عدد ناچیزی است و ظرفیت‌های محبوس خطوط انتقال‌مان، جدولی منطقی برای این خاموشی‌ها در نظر گرفته شود.»

او ادامه می‌دهد: «همه این مزارع قانونی در یک‌جا متمرکز نیستند و در نقاطی هستند که در بعضی از آنها بخه اطر ظرفیت محبوس احتیاجی به خاموش شدن نیست. تا امروز این اعلام آمادگی به برخی از مزارع استخراج رمزارز ابلاغ شده ولی تابه‌‌حال ما شاهد ابلاغ خاص به کل یک صنعت بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، ظرفیت توزیع شبکه و به ایام بحران نبوده‌ایم و امیدوارم سوءمدیریت سال گذشته را هم شاهد نباشیم.»

در ماه‌های گذشته مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی منتشر کرد که در آن قید شده بود در بدبینانه‌ترین حالت تنها ۱۰ درصد از کسری برق کشور به حوزه استخراج مرتبط است. این مرکز وضع ممنوعیت استخراج رمزارز در تابستان گذشته را سیاستی شکست‌خورده دانسته بود.

مدیرعامل انجمن فناوران زنجیره بلوکی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «این همان نکته‌ای بود که انجمن سه سال تمام درباره آن توضیح می‌داد که عقب ماندن از برنامه توسعه، عدم افزایش ظرفیت نیروگاهی، کمبود ظرفیت و ناترازی در میزان تولید و مصرف در ایام پیک همه نتیجه توسعه نیافتن صنعت نیروگاهی کشور ماست.»

آشتیانی در پایان می‌گوید‌:‌ «امسال با توجه به پژوهش‌های ما و گزارش مجلس امیدواریم با رویکرد مدیریتی و بدون تبعیض یا جوسازی رسانه‌ای با این حوزه برخورد شود. طبیعی است که کشور در مکان‌ها و زمان‌های خاصی دچار کمبود انرژی خواهد شد و همه صنایع دچار پیامد‌های این موضوع خواهند شد.»

استخراج رمزارز تا پیش از ممنوعیت‌ها در ایران روند رو به رشدی داشت. تحلیلگران بلاک‌چینی شرکت الیپتیک برآورد کرده‌اند که ایران در ماه مه سال گذشته ۴.۵ درصد از تمام بیت‌کوین استخراج‌شده در جهان را به خود اختصاص داده است. اما بر اساس داده‌های مرکز امورمالی جایگزین (CCAF) در دانشگاه کمبریج، سهم ایران در ماه ژانویه امسال به ۰.۱۲ درصد از استخراج جهانی تقلیل یافته است.

جدال جهانی با رگولاتور

ماینرها در بسیاری از کشور‌ها با رگولاتوری‌ها در جدال هستند. هش‌ریت کریپتو، که میزان قدرت محاسباتی موجود در شبکه رمزارزهای مبتنی بر اثبات کار مثل بیت‌کوین را نشان می‌دهد، از جولای تا آگوست سال گذشته، همزمان با ممنوعیت استخراج در چین، در این کشور به صفر کاهش یافت.

اما روند بهبودی سریع ادامه دارد. داده‌های CCAF نشان می‌دهد در ماه سپتامبر ۲۰۲۱، چین بار دیگر حدود ۳۰ درصد از هش‌ریت کریپتو جهان را به خود اختصاص داد و در ماه ژانویه ۲۰۲۲، این نسبت به حدود ۴۰ درصد رسید و با این حساب چین در رده دوم پس از ایالات متحده، بزرگ‌ترین استخراج‌کننده رمزارز محسوب می‌شود.

روند بهبود حاکی از اوضاع مطلوب استخراج زیرزمینی در چین است و این در حالی است که پکن معاملات رمزارزی را هم ممنوع کرده است. CCAF در تحلیلی اشاره کرده است: «دسترسی به برق خارج از مدار و پروژه‌های کوچک و پراکنده از جمله ابزارهای اصلی استخراج زیرزمینی است که به ماینرها اجازه می‌دهد فعالیت‌های خود را از چشم مقامات مخفی کنند و ممنوعیت‌ها را دور بزنند.»

سقوط و صعود ناگهانی هش‌ریت چین نشان می‌دهد ماینرها احتمالاً در همان ابتدای ممنوعیت هم با استفاده از خدماتی مثل پروکسی به فعالیت مخفیانه ادامه داده‌اند. گذشت زمان و جا افتادن مقررات باعث شده این فعالان دیگر اهمیت چندانی برای مخفی کردن مکان خود قائل نباشند.