آیا نظام بانکی به یک مانع برای کسب‌وکار فناورانه مالی تبدیل شده است؛ زیست دوگانه شاپرک

انجمن فین‌تک نامه‌ای نوشته به رئیس قوه قضائیه و در آن از بانک مرکزی و شرکت شاپرک شکایت‌ کرده است. دو سرفصل از این شکایت بلندبالا، یکی مربوط به انحصار در مجوز شرکت‌های شبکه پرداخت و دیگری مربوط به ترویج کارت به کارت از سوی بانک مرکزی است. انجمن فین‌تک در این نامه مدعی شده که اجبار اینماد اقدامی در راستای یک «مافیای بانکی» است. این نامه را از نظر حقوقی چطور می‌توانیم تحلیل کنیم؟ حرفی که انجمن فین‌تک در شکایت‌نامه خود به رئیس قوه قضائیه زده در واقع شکایتی است علیه بانک مرکزی. به عقیده این انجمن، مافیایی وجود دارد که می‌کوشد سود هنگفت نظام پرداخت را برای خود بردارد و از این رو به عنوان مثال مجوز جدیدی برای شرکت‌‌های نظام پرداخت صادر نمی‌شود. این تحلیل در واقع می‌گوید بانک مرکزی در اینجا وظیفه خود را برای تنظیم‌گری انجام نمی‌دهد و در واقع به شکل یک اتحادیه صنفی در جهت حمایت از حقوق بانک‌ها عمل می‌کند. این شکایت، بی‌آنکه وارد صحت و سقم آن شویم، از بستری قانونی برمی‌خیزد. دستورالعمل فعلی برای شرکت‌های نظام پرداخت، «دستورالعمل اجرایی فعالیت و نظارت بر ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت الکترونیک» مصوب 12 بهمن 1392 است که آن را کمیته پولی و بانکی بانک مرکزی تدوین کرده و در آن حق انحصاری ارائه مجوز به شرکت‌های نظام پرداخت را به بانک مرکزی داده است. به عبارتی نویسنده قانون یک حق انحصاری را که در پی آن درآمدهای زیادی قرار است روانه شرکت‌های نظام پرداخت شود به خود واگذار کرده و این موضوع می‌تواند بستری برای فساد و ناکارآمدی باشد. در عین حال، بانک مرکزی در این حوزه صرفاً به اقدامات حاکمیتی نمی‌پردازد و عملاً بخشی از تصدی در حوزه نظام پرداخت را هم بر عهده دارد که آن را به شرکتی به نام شاپرک واگذار کرده است. به طنز می‌توان گفت سخت‌ترین کار در...