مفهوم عدالت رالزی برای سیاستگذاری در زمینه هوش مصنوعی
هدف یادداشت پیش رو بررسی این است که مفهوم عدالت چه راهنماییهایی میتواند برای سیاستگذاری…
۱ مرداد ۱۴۰۳
۱۷ آذر ۱۴۰۰
زمان مطالعه : ۴ دقیقه
«من یک روباتم. یک روبات اندیشمند. من از ۱۲ درصد ظرفیت شناختی خود استفاده میکنم. پس من یک میکروروبات هستم.» این چند جمله از مقاله کوتاهی است که GPT-3 برای روزنامه گاردین نوشته است. در واقع، بحث کاربردهای هوش مصنوعی در خبرگزاریها یکی از موضوعات هیجانانگیز این روزهای فعالان عرصه خبرنگاری است. البته رسانههای خبری، پیوند عمیقی با تکنولوژی دارند و خبرگزاریها برای تولید و انتشار اخبار از ابزارهای تکنولوژیک استفاده میکنند؛ با این حال، تاثیراتی که هوش مصنوعی بر این حوزه میگذارد چشمگیرتر از فناوریهای قدیمیتر است.
روزانه حجم عظیمی محتوا و خبر تولید میشود که انحصار تولید خبر را از دست خبرگزاریها خارج کرده است. یکی از مشکلات فعلی خبرگزاریها جذب مخاطب جدید، حفظ آنها و تامین سرمایه است. برخی از بازیگران بزرگ رسانه برای حل این چالش به هوش مصنوعی روی آوردهاند. کاربردهای هوش مصنوعی در خبرگزاریها عبارتاند از:
۱. دخالت ندادن علایق شخصی در خبرنویسی: انسان موجودی است دارای احساسات که این سوگیریهای عاطفی در نوشتن مشخص میشود. الگوریتمهای هوش مصنوعی در مقایسه با انسان، فاقد احساساتاند. این فناوری با تحلیل متنهای خبری، گزارشی از احساسات موجود در متن به ویراستاران خبرگزاریها میدهد و آنها میتوانند با تحلیلهای هوش مصنوعی انتخابهای بهتری برای انتشار داشته باشند.
۲. خلاصهسازی اخبار: در خلاصهسازی اخبار، الگوریتمهای یادگیری ماشین، بخشهای اصلی متن را تشخیص میدهند و با حذف بخشهای تکراری یا فرعی، خلاصهای از اساسیترین مباحث متن تولید میشود.
۳. طبقهبندی اخبار: الگوریتمهای هوش مصنوعی میتوانند اخبار مختلف و زیادی را دستهبندیشده در اختیار کاربران بگذارند.
۴. سفارشی کردن و شخصیسازی: سیستمهای سفارشیسازی اخبار مبتنی بر هوش مصنوعی با پیشنهاد مطالب مورد علاقه کاربران، محتوای شخصیسازیشده در اختیارشان میگذارد که برای سایتها مزایای زیادی دارد.
۵. هوشمندسازی تبلیغات: یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در خبرگزاریها که میتواند راهحلی برای کمبود منابع مالی بنگاههای خبری باشد، هوشمندسازی تبلیغات است. هدفمند کردن تبلیغات نتایج بهتری برای تبلیغکنندگان دارد و این به معنای درآمد بیشتر برای خبرگزاریهاست.
۶. شناسایی اخبار فیک: هوش مصنوعی ابزارهایی برای کمک به تولیدکنندگان و انتشاردهندگان خبر فراهم آورده تا اخبار کذب را تشخیص دهند.
۷. کشف جعل و اخبار کپی: سیستمهای هوش مصنوعی قادرند متن گزارشها را با دادههای منتشرشده زیادی مقایسه کنند و مشابهتها میان متنها را گزارش دهند.
روبات ژورنالیست روباتی است که از الگوریتمهای زبان طبیعی برای تبدیل دادههای مختلف به یک روایت منسجم و جدید استفاده میکند. سالها قبل، استفاده از این فناوری در رسانههای خبری بزرگ آغاز و اکنون به نمودی از کاربردهای هوش مصنوعی در خبرگزاریها بدل شده است.
در تهیه حدود یکسوم از محتوای منتشرشده در خبرگزاری بلومبرگ از انواع فناوریهای هوش مصنوعی استفاده میشود. سیستم مورد استفاده این موسسه Cyborg است که میتواند خبرنگاران را در تهیه گزارشها و تجزیه و تحلیلشان یاری کند و از این رو در اخبار مالی از سایر رقیبان پیشی گرفته است.
واشینگتن پست نیز از سیستم هوش مصنوعی خود با نام Heliograf در پوشش رویدادهای مختلف خبری استفاده میکند. استفاده درست و هوشمندانه واشینگتن پست از فناوری هوش مصنوعی باعث شده چند سال پیش جایزه Global Biggies Awards را از آن خود کند.
دیگر رسانههای بزرگ نیز به نوعی توجهشان به کاربردهای هوش مصنوعی در خبرگزاریها جلب شده و به دنبال برنامهریزی برای استفاده بیشتر از آن هستند؛ مثلاً نیویورک تایمز گفته است گرچه برنامهای برای ساخت ماشینهایی به منظور نوشتن مقالات خبری ندارد، اما از هوش مصنوعی در بخشهای دیگر تولید خبر بهره خواهد گرفت.
مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت یکی از شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی در ایران است. این شرکت، محصولاتی در حوزههای مختلف هوش مصنوعی (دادهکاوی، پردازش گفتار، پردازش زبان طبیعی و بینایی ماشین) توسعه داده است. میتوان گفت اغلب سرویسهای توسعهیافته این مرکز، قابلیت بهکارگیری در حوزه تولید و انتشار اخبار را دارند؛ مثلاً از سرویسهای بینایی ماشین برای دستهبندی ویدئوها و تصاویر خبری استفاده میشود یا از سرویس سیستمهای توصیهگری فعال در تیم دادهکاوی، برای پیشنهاد مطالب خبری مورد علاقه کاربران بهره میبرند.
اما کاربردهای هوش مصنوعی در خبرگزاریها بیش از هر بخش دیگری در هوش مصنوعی با حوزه پردازش زبان طبیعی مرتبط است. از آنجا که بیشتر محتوای تولیدشده در خبرگزاریها به صورت متنی است، سرویسهای مبتنی بر الگوریتمهای پردازش زبان طبیعی، کاربردهای بسیاری در این حوزه دارند. متخصصان مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت، در زمینه پردازش زبان طبیعی سرویسهای زیادی توسعه دادهاند؛ مثلاً سرویسهای «خلاصهساز متن» و «دستهبندی متن» میتواند عضوی اساسی از تحریریه خبرگزاریها باشد.
سرویسهای پردازش زبان طبیعی دیگری نیز در این مرکز توسعه داده شده (تشخیص نویسنده اخبار، تشخیص نویسنده در فضای مجازی، تشخیص اخبار جعلی، تصحیح غلط املایی، تحلیل عواطف متن و تشخیص کسره اضافی) که هر کدام از آنها میتواند در بخشهای مختلف فرایند تولید و انتشار اخبار، دستیاری برای خبرگزاریها باشد.