۴ میلیارد نفر در جهان از 4G به دلیل گران بودن استفاده نمی‌کنند

به گزارش پیوست، این گزارش که با عنوان «وضعیت پهن‌باند: رویکردهای مردم‌محور برای پهن‌باند جهانی» در سپتامبر 2021 منتشر شد، قدرت خرید کاربران برخی کشورهای در حال‌ توسعه را پایین برآورد می‌کند، چه در زمینه پهن‌باند چه دستگاه متصل به اینترنت؛ از همین رو هنوز 2G و 3G کاربران زیادی دارند، به‌ ویژه در آفریقا و برخی کشورهای در حال‌ توسعه. از سوی دیگر توسعه 5G روزبه‌روز سرعت بیشتری می‌یابد و همین مساله شکاف را عمیق‌تر می‌سازد.

در این میان دولت و بازیگران صنعت در برخی مناطق که از نظر اقتصادی وضعیت پایداری ندارند، راه‌هایی یافته‌اند تا شمول و دربرگیری دیجیتالی مردم کشورشان ادامه یابد.

اینترنتی که هست، اما نیست

شبکه‌های جهانی در فناوری‌ها و ابعاد مختلف ترکیب می‌شوند تا هر نقطه از جهان را پوشش دهند. در حال حاضر مساله اصلی تضیمن ظرفیت کافی، رقابت و مقرون‌به‌صرفه‌ بودن در عین حفظ جذب سرمایه‌های مداوم روی شبکه‌ها، خدمات، فناوری‌ها و ظرفیت‌هاست.

۱۶۵ کشور در پایان ۲۰۲۰ برنامه‌ای برای پهن‌باند خود داشتند و بسیاری نیز در حال اجرای برنامه‌های خود بودند یا سراغ برنامه‌های راهبردی‌تر بعدی مثل هوش مصنوعی یا اینترنت اشیا رفته بودند. هرچند تعداد کشورها نسبت به ۲۰۱۰ که تعدادشان در آن زمان به ۱۰۲ کشور می‌رسید افزایش یافته، اما ۲۰۲۰ در قیاس با پیش‌پینی‌های پیش از کووید-۱۹  رشد چشمگیری نداشت. از سویی خط‌مشی‌ها تغییر یافت و محدودیت‌های بیشتری اعمال شد و از سوی دیگر در بسیاری از کشورها خط‌مشی‌ یا سیاست از هم‌ گسسته است یا به‌ کل وجود ندارد. جدا از این مسائل، کشورها آن‌قدرها بر توسعه برنامه جدید تمرکز ندارند و به جایش ترجیح می‌دهند استراتژی‌های تحول دیجیتالی‌شان را توسعه بخشند.

میانگین هزینه پهن‌باند در کشورهای با درآمد متوسط و پایین از هفت درصد درآمد ماهانه در ۲۰۱۵ به ۳.۱ درصد در ۲۰۱۹ رسید. حتی برخی کشورها از جمله اکوادور و هند شاهد افت قیمت بیش از ۶۵ درصد بودند. اما هنوز قصه همان است: حداقل یک میلیارد نفر در ۵۷ کشور جهان زندگی می‌کنند که به پهن‌باند مناسب دسترسی ندارند.

 جدید و  گران

اتحادیه بین‌المللی مخابرات می‌گوید بیش از دو میلیارد نفر در کشورهایی زندگی می‌کنند که قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ترین تلفن‌های هوشمند بیش از ۲۵ درصد از متوسط درآمد ماهانه فرد است. در کشورهای با درآمد متوسط و پایین دستگاه‌های خیلی معمولی و سطح‌پایین که فقط قابلیت اتصال به اینترنت دارند، تقریباً قیمتی معادل ۳۴ درصد تا ۸۰ درصد از درآمد ماهانه بسیاری از آفریقایی‌ها را بر خود دارند؛ حال آنکه در این منطقه‌ سالانه میلیون‌ها دستگاه 2G به فروش می‌رسد. هزینه واردات کالا و مالیات، قیمت را افزایش می‌دهد و کالایی که مثلاً پنج تا هشت دلار قیمت دارد در نهایت تا ۲۵ دلار به فروش می‌رسد.

هزینه دستگاه‌ها قصه را پیچیده‌تر کرده، طبعاً دستگاه‌های جدید گران‌تر از قدیمی‌ها هستند و بیشتر کشورها شبکه‌های 4G را راه انداخته‌اند و همان‌طور که در اینفوگرافی مشاهده می‌شود، قدم به سوی 5G برداشته‌اند. گسترش استقرار و توسعه استفاده از 5G به‌ سرعت ادامه دارد، در آوریل ۲۰۲۱، ۱۶۲ اپراتور در ۶۸ کشور جهان خدمات  5G را در قالب پروژه راه‌اندازی کردند. همچنین تعداد اپراتورهایی که عملیات 5G را در برخی از این کشورها راه‌اندازی کرده‌اند روی اینفو در بازه زمانی نیمه اول ۲۰۱۸ تا نیمه دوم ۲۰۲۱  قابل مشاهده است.

در این میان، میراث دستگاه‌های ارزان‌قیمت به همراه خدمات 2G و 3G در معرض حذف و فراموشی هستند.

جامانده در نسل‌های پیش

تنها هفت درصد از جمعیت کل جهان در مناطقی‌ زندگی می‌کنند که نمی‌توانند به خدمات داده حداقل 3G دسترسی یابند. این ۵۷۰ میلیون فردی که خارج از منطقه پوشش 3G هستند، احتمال دارد به خدمات 2G صوتی و متنی ساده دسترسی داشته باشند، اما خدمات 2G و 3G در حال مسدود شدن هستند تا برای 5G و در برخی بازارهای نوظهور برای 4G، مناسب‌سازی شوند. این در حالی است که شمار انواع دستگاه‌های 5G سر به فلک کشیده‌ است. به گزارش ITU، در اوایل سال ۲۰۲۱، حداقل ۷۰۳ مدل دستگاه 5G به بازار عرضه شد که ۴۳۱ مدل آنها در دسترس خواهد بود. ۳۵۱ دستگاه از این تعداد تلفن موبایل خواهد بود که فقط در سه‌ماهه اول ۲۰۲۱ با موبایل‌های هوشمند 5G، نسبت به سال قبل در زمان مشابه ۴۵۸ درصد رشد جهانی پیدا کرد.

چنین تحولاتی باید به‌ دقت مدیریت شوند، زیرا بسیاری از کاربران موبایل در سراسر جهان در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته از دستگاه‌های 2G و 3G استفاده می‌کنند، از جمله دلایل این اتفاق قدرت خرید، مهارت‌های دیجیتالی محدود و آشنایی با دستگاه فعلی و همچنین گزینه‌های معدود برای انتخاب است. مسدود کردن برنامه‌ها باعث خواهد شد بسیاری از این کاربران سراغ گزینه‌های موجود بروند، اما بسیاری نیز احتمالاً آمادگی این کار را به دلایلی که برشمردیم نداشته باشند؛ مثلاً برآورد می‌شود ۱۳ تا ۱۷ درصد از مشترکان موبایل در ایالات متحده آمریکا همچنان از 2G و 3G استفاده می‌کنند. مصداق دیگر نسل‌های قدیمی‌تر شبکه تلفن همراه در آفریقاست که هنوز کاربران زیادی دارد، مثلاً 2G.

در این میان مقررات خنثی در حوزه اسپکتروم امری حیاتی است که به اپراتورهای موبایل امکان می‌دهد کاربران خود را به‌ راحتی وارد شبکه‌های نسل جدید کنند، ظرفیت شبکه را افزایش دهند، اما شبکه‌های قدیمی را تعطیل نکنند، شبکه‌هایی که نبودشان بر افرادی که قدرت خرید دستگاه‌های جدید را ندارند تاثیر می‌گذارد.