نئوبانک جای خود را در اکوسیستم باز می‌کند یا مُد شده است؟

به گزارش پیوست، وحید مافی،‌ مدیر فناوری اطلاعات شرکت دانش‌بنیان پارت در شانزدهمین رویداد فیناپ با موضوع نئوبانک  گفت: «نئوبانک می‌خواهد بانکداری سنتی را به چالش بکشد و شعبات را حذف کند. بعضی از نئوبانک‌ها لایسنس خود را دارند و بعضی از لایسنس یک بانک سنتی استفاده می‌کنند. در ایران در این زمینه همان سرویس‌های قبلی که در کانال‌های دیگر بوده‌اند از این طریق ارائه می‌شوند و شاهد تحول معناداری نبوده‌ایم.»

مافی اضافه کرد: «نئوبانک‌ها باید به یک سری ترندها توجه کنند. ترند اول تغییرات گسترده و سریع است. ترند دیگر بحث تعامل و دسترسی است. انسان‌ها پیش از این کاغذمحور بوده‌اند. امروز اما به سمت صفحه نمایش‌های لمسی و دستیارهای صوتی رفته‌ایم. نئوبانک‌‌ها باید بتوانند با استفاده از هوش مصنوعی دستیارهای هوشمند صوتی را در سرویس‌‌های خود به کار بگیرند.»

او همچنین گفت: «نئوبانک نمی‌تواند نئوبانک یک بانک باشد. نئوبانک برای موفقیت باید به بانک‌های مختلف متصل باشد. برای این منظور پلتفرم‌های مختلف باید در اکوسیستم هم‌افزایی داشته باشند.»

حمیدرضا قاضی مقدم، مدیر مارکتینگ بانکداری نوین داتین به اهمیت مارکتینگ در حوزه بانکداری پرداخت پرداخت و گفت: «به محض اینکه ایده‌ای جدید در صنعت جدید مطرح می‌شود تیم‌ها با تمام قوا مشغول به توسعه محصول می‌شوند. در صنعت بانکداری به لحاظ مالی و دانش فنی محدودیت خاصی نداریم. مشکل در بخش مارکتینگ است. به‌جای حدس زدن رفتار بازار باید به سمت مخاطب‌ها برویم تا عادت‌های مصرفی آنها و ترجیحاتشان را بشناسیم.»

او ادامه داد:«تحقیقات کمی بال کوچکی از تحقیقات بازار است. اگر می‌خواهیم اطلاعات دقیق‌تری داشته باشیم باید به سمت تحقیقات کیفی نیز برویم. یعنی با مخاطب به شکل رو در رو صحبت کنم. حجم زیادی از اطلاعات با رصد و پایش رقبا می‌‌توان کسب کرد. تحقیقات بازاریابی ابزاری بسیار بسیار جدی در شناخت بازار است.»

نئوبانک از پایه دیجیتال است

احمد ابراهیمی، مدیر محصول بلو بانک شخص دیگری بود که در این رویداد صحبت کرد. او گفت: «بانکداری باید مجموعه‌ای از نیازهای ما را پاسخ دهد و بانک روش‌هایی است که به این نیازها پاسخ می‌دهد. چندین و چند قرن است که بانک‌ها به شکل فیزیکی فعالیت می‌کنند. شعب بانک‌ها از آن زمان تغییر آنچنانی نداشته است اما محصولات بانک‌ها اعم از محصولات اعتباری و پرداخت در طول زمان پیشرفت کرده‌اند. بانک‌ها صرفا با استفاده از تکنولوژی، خدمات قبلی را از کانال دیگری ارائه داده‌اند. بانک‌های بدون شعبه از دهه ۸۰ میلادی شروع کرده‌اند اما نتیجه نگرفتند.»

ابراهیمی ادامه داد: «دسترسی اینترنت از طریق گوشی‌های هوشمند موج کسب‌وکاری ایجاد کرد که باعث به وجود آمدن شرکت‌هایی امثال اوبر شد. در شرکت‌های این صنعت، نوآوری یک فرهنگ است که بر نیازهای مشتری توجه دارد. اتفاقی که الان در حوزه بانکداری افتاده است انتقال این تفکر به حوزه بانکداری است. تفکری که از پایه دیجیتال است.»

امید ترابی، عضو هیئت مدیره توسن نیز نئوبانک را بانکی پست‌مدرن دانست و بیان کرد: «نئوبانک هم محصول یا به نوعی ادامه روند جهان پست‌مدرن در حوزه بانکداری و تکنولوژی است. اگر این اصول دلوز را در بانکداری نداشته باشیم دیگر نئوبانک نداریم. در نئوبانک باید به مشتری‌های متفاوت اهمیت بدهیم. ممکن است مشتری نسل Z باشد، نابینا باشد،‌ سن بالایی داشته باشد.»

او ادامه داد: « در نئوبانک نگاه سنتی به رگولاتوری را نداریم. بانکداری قرار است ساده باشد. در نئوبانکینگ باید بسیارگانگی را بپذیریم. در حوزه نئوبانک باید بپذیریم عمر محصولات کوتاه است و در سفری دائمی قرار داریم. بلاک‌چین بهترین مثال تمرکززدایی‌شده اما متصل است. تبادل اکوسیستمی بین اکوسیستم‌های مختلف و بانکداری نیز مثال دیگری است.»

انتظارات خودمان از نئوبانک را پایین بیاوریم

کاوه رعدی، مدیر عامل همراه کارت نیز یکی دیگر از سخنرانان بود. رعدی در سخنرانی خود گفت: «وقتی بانک خدماتش را در قالب کانال‌های دیجیتال ارائه می‌دهد به آن بانکداری دیجیتال گفته‌ می‌شود اما نئوبانک متفاوت است. به جای اینکه بانکداری را قربانی کنند شکل بانکداری را تغییر داده است. نئوبانک اصطلاحی مدشده (Buzz Word) است. این اصطلاحات در مقطعی از زمان مد می‌شوند. صحبت در مورد اینکه نئوبانک از مد می‌افتد یا خیر زود است اما آمارها نشان می‌دهد شعب در حال دگردیسی هستند اما از بین نمی‌روند.»

رعدی در ادامه به آمارهایی در مورد استفاده مردم از خدمات غیرحضوری بانکی اشاره کرد و گفت:‌ «از نئوبانک‌ها خوشبینانه انتظار شیفت پاردایمی مشابه بانک‌های خصوصی در کشور داریم. بانک‌های خصوصی با چند صد شعبه نتوانستند سهم زیادی از بانک‌های قدیمی را در اختیار خود قرار دهند. امروز در کشور تعداد کارت‌های بانکی زیاد است. سهم ابزارهای پرداخت موبایلی تقریبا ده درصد را رد می‌کنند. همچنین هر ایرانی بالای ۱۸ سال در ماه ۵-۶ تراکنش الکترونیکی انجام می‌دهد. به صورت میانگین هر تراکتش موبایلی ۱۱ هزار تومان است.»

مدیرعامل همراه کارت اضافه کرد:‌ «در کشورهای موفق رگولاتور نسبت به این مسئله موضع روشنی داشته است. در پایان می‌گویم با همه اینها باید نئوبانک را جدی بگیریم اما انتظارات خود را از آن کاهش دهیم. در ایران وضعیت اقتصادی و هرم سنی به نظر نمی‌رسد ظرف ۱۰ سال آینده نئوبانک به پارادایم غالب تبدیل شود.»

نئوبانک از صنعت به سمت بانکداری آمده است

نیما امیرشکاری، مدیرعامل رایانمهر سخنران بعدی این رویداد بود. امیرشکاری گفت: «بیل گیتس می‌گوید در آینده ممکن است نیازی به بانک‌ها نباشد اما به بانکداری نیاز داریم. بانکداری باستانی ۲ هزار قبل از میلاد نوعی خزانه‌داری برای افراد مرفه است. به تدریج به سمت چیزی رفته‌ایم که امروز به آن بانکداری سنتی می‌گویند.»

امیرشکاری به تاثیر انقلاب اطلاعات پرداخت و گفت:‌ «زمانی که اینترنت و اطلاعات و انقلاب اطلاعات آمد بانکداری الکترونیکی پدیدار شد. دوباره خدمات بانکی از سمت بانک به سمت مشتری سوق داده شد. یعنی گفتیم با لپ‌تاپ و موبایل خودتان از هر جایی که هستید خدمات را دریافت کنید. اتفاق بعدی بانکداری دیجیتال بود. یعنی هوش مصنوعی به کمک بانک‌ها آمد تا داخل بانک‌ها نیز به کمک هوش مصنوعی تغییر کند.»

امیر شکاری نئوبانک‌ را حرکتی از سوی صنعت به بانکداری عنوان کرد و گفت: «نئوبانک از سمت صنعت به سمت بانکداری آمد. بانکینگ با نئوبانکینگ‌ یکی نیست. نئوبانکینگ یعنی صنعت به علاوه یک خدمت بانکی. نئوبانک وقتی کشف شد که بخش‌های از بانکداری را با نیازهایی از صنعت پیوند داد. بانک قبلا سرویسی را انحصارا ارائه می‌کرده. نئوبانکینگ با این نگاه که مشتریان خودم را از صنعت خودم برمی‌دارم و به آنها خدمات بانکی ارائه می‌دهم به وجود آمد.»

در انتهای سخنرانی‌های این رویداد وحید شامخی، عضو هیئت مدیره شرکت مشاوره ایلیا مدیریت ایلیا صحبت کرد. شامخی گفت: «بازار خدمات مالی در سال ۲۰۲۱، ۲۲/۵ تریلیون دلار ارزش داشت اما نئوبانک‌ها تنها سهمی ۳۴/۷ میلیارد دلاری از این بازار به دست آورده‌اند. با این وجود تعداد بانک‌ها از سال ۲۰۱۴ همواره کاهش یافته‌اند اما هر ساله نئوبانک‌های بیشتری در این بازار به وجود می‌آیند.»

او همچنین گفت: «امروز کمپانی‌های بزرگ تکنولوژی مانند گوگل، آمازون و علی‌بابا وارد حوزه مالی شده‌اند. تعداد مشتریان نئوبانک‌ها در حال افزایش است اما این حوزه هنوز آنچنان که باید سودآور نیست. جهش نئوبانک‌ها در حوزه بانکداری نشان می‌دهد آینده بانکداری شاهد رقابت سختی خواهد بود.»