دیجی‌ کالا جت در مسیر تجارت سریع (Q-commerce) قرار دارد؟

به گزارش پیوست، دیجی‌کالا جت، سرویس جدید دیجی‌کالا، از مرداد ماه امسال شروع به کار کرد. دیجی‌کالا ادعا می‌کند این سرویس، سفارش‌‌های سوپرمارکتی را در کمتر از ۴۵ دقیقه به دست مشتری می‌رساند. البته در پیامک‌های تبلیغاتی ارسالی دیجی‌کالا جت، روی ارسال کالاها زیر ۳۰ دقیقه تاکید شده است. در ضمن هزینه‌ای هم برای ارسال سفارشات دریافت نمی‌شود.

دیجی‌اکسپرس، شرکت هوشمند لجستیکی دیجی‌کالا پاییز ۹۹ با هدف ارائه خدمت به شرکت‌های گروه دیجی‌کالا و سایر کسب‌ و کارها راه‌اندازی شد. در گزارش سال ۱۳۹۹ دیجی‌کالا اولین سرویس دیجی‌اکسپرس را Flex معرفی شده که با همکاری راننده‌های خویش‌فرما به شبکه تحویل سفارشات دیجی‌کالا کمک می‌کند. دومین سرویس دیجی‌اکسپرس Jet نام دارد که  در همان گزارش، آن را مختص ارسال فوری سفارش‌ها (نیم ساعت تا دو ساعت) معرفی کرده بود.

در حال حاضر دیجی‌کالا جت تنها امکان ثبت سفارشات سوپرمارکتی را فراهم کرده و کالاها به دو شیوه تامین می‌شوند:

شیوه اول: سفارش از طریق سوپر مارکت‌هاست. در این روش، پیک خود فروشگاه‌ها کالاهای سفارش‌داده‌شده را به مقصد می‌رسانند.

شیوه دوم: ثبت سفارش از «جت مارت‌»‌های دیجی‌کالا است. جت مارت نامی است که دیجی‌کالا برای انبارهای اختصاصی خود یا همان دارک استورها انتخاب کرده. سفارش‌های مشتریان از جت‌مارت‌ها به وسیله پیک دیجی‌کالا ارسال می‌شوند.

دیجی‌کالا با جت به دنبال چیست؟

بازار خرده‌فروشی آنلاین در ایران پتانسیل بسیار بالایی برای رشد دارد. سهم این بازار از کل بازار خرده‌فروشی در کشور نزدیک به ۳/۲ درصد برآورد می شود. طبق آمار Statista این رقم در سراسر جهان از ۷/۴ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۱۸ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.

پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۴، ۲۱/۸ درصد از کل خرده‌فروشی در دنیا به صورت آنلاین انجام شود. کشور آرژانتین سال گذشته میلادی رشد ۱۰۰ درصدی در بازار خرده‌فروشی آنلاین را به ثبت رساند. پس از آرژانتین، کشورهای کانادا با ۷۵ درصد و سنگاپور با ۷۳ درصد بیشترین رشد در این حوزه را رقم زدند. همچنین رشد خرده‌فروشی آنلاین در سراسر جهان نزدیک به ۲۶ درصد بود.

مدیران دیجی‌کالا با آگاهی از سهم پایین خرده‌فروشی آنلاین و پتانسیل بزرگی که برای رشد این بازار وجود دارد برای توسعه این پلتفرم برنامه‌هایی در ذهن دارند. این شرکت سال ۹۷ با راه‌اندازی سرویس سوپرمارکت خود خیز مهمی برای تسخیر خرده‌فروشی آنلاین سوپرمارکتی برداشت. سوپرمارکت دیجی‌کالا نسبت به دیجی‌کالا جت‌، کالاهای متنوع‌تری پیش روی مشتری می‌گذارد. دیجی‌کالا جت اما با دو برگ برند‌ه‌ای که رو کرده است (ارسال زیر ۴۵ دقیقه و ارسال رایگان) می‌تواند برای کابران بیش از سوپرمارکت جذابیت داشته باشد.

به نظر می‌رسد پلتفرم جدید دیجی‌کالا برای همیشه محدود به سفارش کالاهای سوپرمارکتی نخواهد بود. دیجی‌کالا می‌گوید در مرحله آزمایشی، محصولات سوپرمارکتی عرضه می‌کند و در ادامه تنوع محصولات افزایش خواهد یافت.

Q-commerce، نوپا اما پر شور

دیجی‌کالا جت در امتداد گسترش الگوی تجارت سریع حرکت می‌کند. الگویی که همه‌گیری کرونا به توسعه آن بسیار کمک کرده است. این همه‌گیری در کنار همه مصائبش، بسیاری از کسب و کارها را وادار به تطبیق با شرایط جدید اقتصادی جهان کرد. تطابقی که به رشد بازار کسب و کارهای حوزه تجارت الکترونیک انجامید. طبیعتا در شرایط پاندمی، تمایل مردم به خروج از منزل کاهش پیدا کرد. در نتیجه جهش بزرگی در تقاضای افراد برای استفاده از سرویس‌های آنلاین رخ داد.

یکی از مهم‌ترین این جهش‌ها در بخش خرید اینترنتی صورت گرفت. اکنون شاهد گام جدیدی در تحول تجارت الکترونیک (E-commerce) هستیم. گامی که به تجارت سریع (Q-commerce یا Quick commerce) شهرت پیدا کرده است و سیری صعودی را طی می‌کند. طبق اعلام یک موسسه تحقیقاتی در آمریکا به نام Pew Research Center (PRC)، ۲۱ درصد از مردم آمریکا طی دوران همه‌گیری کرونا از خواربار فروشی‌های آنلاین خرید کرده اند.

در این شیوه کالاها باید در کمتر از یک ساعت به دست مشتری برسند. تجارت سریع در تلاش است با کاهش فاصله مکانی میان فروشنده و متقاضی و همچنین با تکیه بر یک سرویس لجستیکی قدرتمند، زمان میان ثبت سفارش توسط مشتری تا تحویل آن را تا حد امکان کاهش دهد. لازمه این سرعت‌بخشی افزایش تعداد تامین‌کنندگان است. دارک‌استورها نیز در کاهش زمان ارسال سفارش نقش غیرقابل‌انکاری ایفا می‌کنند.

تجارت سریع بیشتر روی کالاهای «تند مصرف» یا FMCG (Fast Moving Consumer Goods) تمرکز دارد. کالاهای تند مصرف، به این دلیل که سریعتر مصرف می‌شوند، به محصولاتی گفته می‌شود که با سرعت بیشتری به فروش می‌روند. مثلا یک گوشی تلفن همراه یا کاناپه عمر بسیار بیشتری از کالاهایی مانند مواد شوینده، شیر، تخم مرغ، دستمال کاغذی و مانند این‌ها دارند. اغلب این کالاها فاسد شدنی هستند و نیاز است به سرعت به دست مشتری برسد. مثلا میوه و سبزیجات تازه نیز در لیست بعضی از تأمین‌کنندگان دیجی‌کالا جت قرار دارد. به طور کلی کالاهای تند مصرف، حاشیه سود کمتری برای تولید کننده به همراه دارند اما تقاضای بیشتری برای آن‌ها وجود دارد.

رشد این بخش از تجارت الکترونیک در جهان چشمگیر بوده است. Delivery Hero یکی از شرکت‌های بزرگ فعال در این زمینه طی سال ۲۰۲۰ رشدی ۴۰۰ درصدی را تجربه کرد. یکی از شرکت‌های دیگر مطرح در زمینه تجارت سریع Gorillas نام دارد تنها پس از گذشت ۹ ماه از آغاز به کارش با سرمایه‌گذاری ۲۹۰ میلیون یورویی به ارزش یک میلیارد دلاری دست پیدا کرد و تبدیل به یک یونیکورن شد. این اعداد روایتگر ظرفیت‌های بسیار بالای رشد این بازار است.

با همه این اوصاف می‌توان ورود دیجی‌کالا به فضای تجارت سریع را نقطه‌عطفی در حوزه تجارت الکترونیک دانست. این ورود از آن جهت اهمیت دارد که آبان ماه ۹۸، در شرایطی که سهم خرده‌فروشی آنلاین در کشور بین یک تا دو درصد بود، دیجی‌کالا ادعا می‌کرد ۹۰ درصد این بازار را در اختیار دارد. در همان زمان حمید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا از هدف‌گذاری دیجی‌کالا برای دستیابی به ۴۰ میلیون مشتری فعال و داشتن بهترین قیمت در مقایسه با بازارهای آفلاین و آنلاین سخن به میان آورده بود. هدفی که با حضور اسنپ مارکت، رقیب جدی دیجی‌کالا در این بازار قرار است در اتمسفری داغ‌تر و رقابتی‌تر از گذشته دنبال شود.