توکن سوزی چیست و چه ارزهایی توکن سوزی دارند؟

به گزارش پیوست، با اینکه ارزهایی مثل بیت‌کوین و اتریوم توکن سوزی ندارند، اما شرکت‌های معروفی مثل بایننس و ریپل برای ارزهای بومی خودی یعنی BNB و XRP ، توکن سوزی انجام می‌دهند.

برای مثال بایننس در شانزدهمین توکن‌ سوزی در جولای 2021، 400 میلیون دلار بایننس کوین (BNB) را نابود کرد؛ همچنین توکن سوزی برای توکن‌های USDT (که از سوی تتر صادر می‌شود) و XRP (از ریپل) نیز یک فرایند رایج است.

توکن سوزی چیست؟

عبارت «توکن سوزی» تصویری از دارایی‌های ملموس و عمل سوزاندن را ذهن سرمایه‌گذار تداعی می‌کند. اما ارزهای دیجیتال و توکن‌ها تنها ماهیتی مجازی دارند و مسلما منظور از توکن سوزی در اینجا عمل سوزاندن نیست. توکن‌ سوزی عملی است که معمولا شرکت‌های صادر کننده توکن برای جلوگیری از افت ارزش و بالا بردن ارزش یک توکن انجام می‌دهند. در این فرایند بخشی از توکن‌های موجود در بازار به روش‌های مختلفی به اصطلاح سوزانده می‌شوند.

توکن‌ سوزی به چندین روش انجام می‌گیرد:

• شرکت‌ها و نهاد‌های صادر کننده توکن، بخشی از توکن‌های موجود را خریداری و به آدرسی متروک ارسال می‌کنند؛ این عمل شبیه به بازخرید سهام توسط شرکت‌هایی مثل اپل یا مایکروسافت در بازار بورس است که براساس آن شرکت از سود و درآمد حاصل خود، سهامی را از بازار خریداری کرده و در واقع ارزش دارایی سهام‌داران را افزایش می‌دهد.
• هزینه‌ای را به عنوان هزینه تراکنش در نظرگرفته و هزینه دریافتی را از گردش خارج می‌کنند
• استفاده از پروتکل اثبات سوخت (Proof-of-Burn) که براساس سوزاندن رمزارز یا توکن به اعضای شبکه حقوق استخراج یا ماینینگ را اعطا می‌کند؛ البته پروژه‌های معدودی از این پروتکل استفاده می‌کنند.

مثالی از توکن سوزی

ما پیش از این تفاوت توکن و کوین را توضیح دادیم و به طور خلاصه می‌توان گفت که کوین‌ها شبکه بلاک‌چین خاص خود را دارند و صاحب خانه هستند، مانند بیت‌کوین که از بلاک‌چین بیت‌کوین استفاده می‌کند. اما توکن‌ها مستاجرانی هستند که از بلاک‌چین اجاره‌ای دیگران استفاده می‌کنند و مثلا توکن‌های ERC-20 از بلاک‌چین اتریوم برای فعالیت استفاده می‌کنند.

بایننس کوین در گذشته از بلاک‌چین اتریوم استفاده می‌کرد که البته در سپتامبر سال 2020 شرایط تغییر کرد و شرکت بایننس، بلاک‌چین «BSC» یا «زنجیره هوشمند بایننس» را راه‌اندازی کرد.

بایننس کوین (BNB)

توکن سوزی یا ارسال توکن به یک آدرس متروکه حجم توکن‌های موجود در بازار را کاهش داده و عمدتا باعث افزایش قیمت توکن مورد نظر می‌شود.

یکی از مثال‌های خوب توکن سوزی، توکن‌سوزی‌های یا سکه سوزی‌های سه ماه یک بار بایننس است (که البته از لحاظ اصولی بایننس کوین از زمان راه‌اندازی بلاک‌چین اختصاصی بایننس دیگر یک توکن محسوب نشده و در دسته کوین‌ها قرار می‌گیرد) که تازه‌ترین آن همانطور که گفتیم در جولای 2021 انجام گرفت و بایننس 400 میلیون دلار BNB یعنی مجموعا 1 میلیون و 296 هزار واحد از این رمزارز را سوزاند.

توکن سوزی ریپل XRP

ریپل یکی دیگر از بازیگران مهم حوزه رمزارزها نیز همین کار را برای توکن اصلی خود یعنی XRP به روش دیگری انجام می‌دهد. ریپل هزینه تراکنش‌های XRP را به جایی پرداخت نکرده و آنرا نابود می‌کند. درنتیجه با گذشت زمان به صورت تدریجی XRPهای در گردش کاهش یافته و قیمت ثبات پیدا می‌کند.

توکن سوزی استلار XLM

استلار نیز شرکت رمزارزی دیگری است که یکی از بزرگترین توکن سوزی‌های تاریخ رمزارزها را در سال 2019 انجام داد. به گزارش کوین‌ تلگراف این شرکت 55 میلیون استلار را برای افزایش قیمت این رمزارز سوزاند. این حجم از توکن استلار در آن زمان ۴/۷ میلیارد دلار ارزش داشت.

بیشتر بخوانید : ارز استلار چیست؟

توکن سوزی ساتوژی Satozhi

ساتوژی که نامش از بنیان‌گذار بیت‌کوین، ساتوشی ناکاموتو، گرفته شده به عنوان اولین پروژه مبتنی بر پروتکل اثبات سوخت (Proof-of-burn) روی بلاک‌چین بایننس راه‌اندازی شد.

ساتوز (Satoz) توکن این پروژه همانند بیت‌کوین به 21 میلیون توکن محدود شده و در حال حاضر 10 میلیون ساتوز در گردش است که یعنی حدود 50 درصد از آن با ساتفاده از پروتکل اثبات سوخت سوزانده شده است است و هر 10 دقیقه، 50 ساتوز تولید شده و براساس سهم بین کسانی که در توکن‌ سوزی شرکت داشته‌اند تقسیم می‌شود و این کار بدون مداخله انسانی و توسط بلاک‌چین انجام می‌گیرد.

براساس پروتکل اثبات سوخت، کاربران در ازای نابود کردن توکن‌های خودشان حقوق استخراج یا ماینینگ را دریافت می‌کنند. بر این اساس مثلا اگر در شبکه‌ای که با این پروتکل اجماع فعالیت می‌کند یک میلیون توکن سوزانده شود و آقای x صد هزار توکن سوزانده باشد، هر ده دقیقه ده درصد از پاداش‌ها را که در شبکه ساتوژی 50 ساتوز است دریافت می‌کند.

مزایای توکن سوزی چیست؟

توکن سوزی چندین مزیت دارد. مهمترین مزیت سوزاندن توکن همانطور که گفتیم ارزش افزوده و افزایش ارزش توکن‌های باقی‌مانده است. در مثالی که از استلار XLM ارائه کردیم، این شرکت با سوزاندن 55 میلیارد XML، ارزش این توکن را افزایش داد و ارزش XLM در آن زمان از 25 درصد بیشتر شد.

از نگاه کلی و جامعه رمزارزی، توکن سوزی را می‌توان هدیه‌ای به جامعه سرمایه‌گذاران دانست. برای مثال اگر پروژه X توکن سوزی انجام دهد، موجودی توکن کاهش یافته و درنتیجه ارزش توکن افزایش می‌یابد. ارزش رمزارزها نیز همانند دیگر بازارها براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود و درصورت کاهش عرضه، مسلما قیمت افزایش می‌یابد مگر اینکه عاملی باعث کاهش قیمت آن شود.

همچنین گاهی شرکت‌ها برای امنیت خاطر سرمایه‌گذاران توکن سوزی انجام می‌دهند. در این حالت در دروان عرضه اولیه توکن یا کوین، فرایند توکن سوزی انجام می‌گیرد. از آنجایی که در فرایند عرضه اولیه، توکن‌های زیادی صادر شده و وارد بازار می‌شوند، احتمال دارد که افزایش عرضه باعث از بین رفتن تعادل بین عرضه و تقاضا شده و درنتیجه قیمت توکن یا کوین مورد نظر کاهش یابد. توکن سوزی این اثر را خنثی و از کاهش ارزش جلوگیری می‌کند.