بازار سخت‌افزار مشکل تامین دارد

سیامک غنیمی‌فرد در مورد دلیل افزایش قیمت بیش از حد قطعات سخت‌افزاری مانند کارت گرافیک و مادربرد در بازار به پیوستگفت: «مساله اصلی مساله عرضه و تقاضاست. به هم خوردن عرضه و تقاضای بین‌المللی که جای خود اما در داخل کشور هم عرضه و تقاضا با مشکلات جدی روبه‌رو است.» او ادامه داد:‌ «از طرفی مشکلات گاه‌وبی‌گاه دیگری هم مزید بر علت می‌شود. برای مثال ممنوعیت واردات مودم به دلیل تولید داخل یکی از این مشکلات است. البته که خود تولیدکنندگان داخلی هم در تامین قطعات اولیه به مشکل خوردند و این کلاف سردرگم مشکلات هر روز پیچیده‌تر و بزرگ‌تر می‌شود.»

مساله دیگری که غنیمی‌فرد به آن اشاره کرد مساله تحریم بود. او در این خصوص بیان کرد:‌ «تحریم‌ها هم خودش یکی از مشکلات اصلی است که باعث می‌شود هم کالا در بازه‌های زمانی طولانی‌تری به کشور برسد و هم به دلیل اینکه کالا باید چند دست بچرخد تا بتواند وارد کشور شود، هزینه واردات آن را بیشتر می‌کند.»

غنیمی‌فرد مشکلات دیگری را هم مطرح کرد از جمله این که نوسانات بازار ارز، به دلیل طولانی شدن بازه زمانی ثبت سفارش تا تحویل کالا فشار بیشتری را به واردکنندگان تحمیل می‌کند و واردکننده هم برای جبران ضرر و زیان خود قیمت‌های متغیری در بازار اعلام کند.

نوسانات نرخ ارز و مشکلات بازار سخت‌افزار

رئیس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نصر معتقد است تاثیر تغییرات روزانه قیمت ارز در بازار سخت‌افزار مانند بازار موبایل نیست. او در این زمینه توضیح داد:‌ «با آنکه واردکنندگان موبایل مشکلات خاص خودشان را دارند؛ اما موانع کمتری از واردکنندگان سخت‌افزار پیش پایشان قرار گرفته که باعث می‌شود واردکننده بتواند خودش را با تغییرات نرخ ارز تطبیق دهد.»

او در این زمینه مثال‌هایی بیان کرد و گفت: «برای مثال اگر واردکننده موبایل محموله‌ای را گران خریده؛ اما حالا که وارد کشور شده مجبور است با قیمت ارز پایین‌تری کالاهایش را بفروشد، با همان ارز ارزان‌شده هم می‌تواند محموله بعدی را سفارش دهد. پس فشار مالی چندانی را تحمل نمی‌کند؛ اما واردکننده سخت‌افزار اگر این کار را کند، نمی‌تواند در همان بازه زمانی که قیمت ارز کاهش داشته سفارش جدید ثبت کند و به همین دلیل نمی‌تواند کالای خود را با قیمت ارز روز به بازار عرضه کند.»

یکی از دلایلی که باعث می‌شود کالا گران‌تر از قمیت واقعی آن به‌فروش برسد، نوسانات بازار ارز است. غنیمی‌فرد در خصوص تاثیر این نوسانات بر قیمت کالا‌های سخت‌افزاری گفت: «اکثر واردکننده‌ها به‌صورت اعتباری جنس می‌خرند. به این صورت که کالا را سفارش می‌دهند با این وعده که پولش را یک ماه دیگر پرداخت می‌کنند. زمانی که واردکننده سفارش خود را ثبت می‌کند، همان سفارش را پیش از آن که به دستش برسد به عرضه‌کننده‌ها و فروشگاه‌ها براساس قیمت همان ارزی که با آن کالا را خریده، پیش‌فروش می‌کند. در صورتی که ممکن است پس از یک ماه که کالا به دستش رسید و موقع پرداخت به تامین‌کننده خارج از کشور شد، دلار ۲۰ درصد گران شده باشد و آن وقت است که واردکننده اجناسش را با قیمتی کمتر از آن چه خودش خریده، به فروش رسانده است.»

به گفته غنیمی‌فرد، خرید و فروش تجهیزات برای استخراج رمزارز و همچنین راه‌اندازی مزرعه‌های استخراج رمز‌ارز نیاز به مجوز دارد که این باعث می‌شود یک بازار خاکستری در کنار بازار اصلی به وجود بیاید و همین مساله هم روی بالا رفتن قیمت‌ها و کمبود کالاها تاثیر می‌گذارد.

واردات سخت‌افزار درگیر تعرفه

در گفت‌وگویی که با عضو هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان موبایل در خصوص تعرفه واردات در سال جدید داشتیم این صحبت مطرح شد که تصویب تعرفه جدید و اجرایی نشدن آن از سوی دولت باعث سردرگمی واردکنندگان و بلاتکلیفی بازار موبایل شده است. حالا رئیس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نصر هم معتقد است ماجرای محاسبه تعرفه واردات کالا در سال جدید برای واردکنندگان سخت‌افزار و بازار مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است.

او در این خصوص توضیح داد: «محاسبه تعرفه واردات کالا در سال جدید از دلار ۴۲۰۰ تومان به میانگین قیمت ارز در ۳ روز گذشته (نرخ ETS) رسیده اما هنوز اعمال نشده و تعرفه گمرکی براساس همان ارز ۴۲۰۰ تومان محاسبه می‌شود. از طرفی گمرک کشور از ابتدای سال از تمامی واردکننده‌ها تعهد گرفته تا در صورت اعمال این نرخ تعرفه، مابه‌التفاوت آن را از واردکننده‌ها دریافت کند.»

او ادامه: «معمولا این تعهد‌ها برای تضمین و صرفا تشریفاتی بود. اما حالا که تعرفه واردات کالا در قانون بودجه تصویب شده همه می‌دانند که این دیگر تشریفاتی نیست و این هزینه باید بعدا پرداخت شود. به همین دلیل واردکننده‌ها یا اکثرا اجناس خود را گران‌تر می‌فروشند که بعدا بتوانند این مابه‌التفاوت را جبران کنند، یا کالاها را در انبار‌ها نگه می‌دارند تا تکلیف این وضعیت روشن شود.»

به گفته غنیمی‌فرد، دولت وقتی این وضعیت را دید اعلام کرد که دیگر لازم نیست گمرک از واردکننده‌ها تعهد بگیرد. اما واردکننده‌ها همه از قوانین گمرکی مطلع هستند و در قوانین گمرک هم آمده که تا شش ماه پس از واردات، گمرک می‌تواند محاسبات را مجددا انجام دهد تا اگر اشتباهی یا تغییری در محاسبات بوده جبران شود.

او معتقد است عملا تفاوتی ندارد که این تعهد گرفته شود یا نه، گمرک می‌تواند از زمان واردات کالا تا شش ماه بعد، از واردکننده هزینه مابه‌التفاوت دریافت کند. این‌ مورد به عقیده او تاثیر مستقیمی هم در گرانی و هم در کمبود کالا دارد. غنیمی‌فرد تمامی این موارد را تنها گوشه‌ای از مشکلات واردات و واردکننده‌ها عنوان کرد.

راه‌حل مشکلات چیست

غنیمی‌فرد در پاسخ به این سوال که کمیسیون سخت‌افزار سازمان نصر برای حل و یا کم‌کردن این مشکلات داخلی چه اقداماتی انجام داده یا در دست انجام دارد گفت: «مواردی که به نظر اعضای کمیسیون سخت‌افزار می‌رسد همیشه یا مستقیم از طریق کمیسیون  یا غیرمستقیم از طریق سازمان نظام‌صنفی رایانه‌ای به مسئولان مربوطه منتقل می‌شود.»  او نتیجه این صحبت‌ها و مذاکره‌ها را اکثرا مثبت اعلام کرد؛ اما در مورد جزئیات آن‌ها توضیحی نداد.

او معتقد است اگر واردات کالای سخت‌افزار راحت‌تر از چیزی که هست باشد، می‌تواند به بهتر شدن اوضاع بازار کمک کند. او در مورد اقداماتی که تا کنون در راستای برداشتن موانع از سر راه واردکنندگان انجام شده نیز گفت:‌ «اجماع و انعکاس ‌نظرات اعضای کمیسیون به مسئولان و پیگری مطالبات تنها کاری است که از دست ما برمی‌آید که در انجام آن کوتاهی نمی‌کنیم.»

او ادامه داد:‌ «امیدواریم در سال جدید که احتمال آزاد شدن ارز‌های بلوکه شده ایران و برداشته شدن بسیاری از تحریم‌ها وجود دارد، شرایط بهتری در همه بازار‌ها از جمله بازار سخت‌افزار اتفاق بیافتد.»