تولید این روزها حال و روز چندان خوشی ندارد. از پس توفان تورمی سال 97، بحران اقتصادی کمکم چهره خود را نشان داد. شاید فاصله کوتاه این بحران با بحران پیشین در اوایل دهه 90 بود که دستوپای تولید را بیش از پیش بست و شاید تضعیف بخش تولید در سایه رونق بخش غیرمولد در ایران، زمینههای بروز بحران را آشکار کرده است.
حالا تورمی گزنده جایجای بدن اقتصاد ایران را نشانه رفته، طعم گس آن زیر زبان هر تولیدکننده و هر مصرفکنندهای است، رشد اقتصادی ایران منفی شده و طبق پیشبینیها منفی خواهد ماند؛ این بدان معناست که صحبت از رونق تولید باید بماند برای وقتی بهتر، زمانی که ثبات به بازارهای ایران بازگشته باشد. گزارش زهرا علیاکبری را صدای الیاس گرجی درباره حال و روز این روزهای تولید بشنوید.
سروش قاضینوری یکی از مدیرانی است که در دوران جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وارد این وزارتخانه شده و اکنون معاون سیاستگذاری و اعتباربخشی سازمان فناوری اطلاعات است. او به واسطه جایگاهش چندان در رسانهها حضور ندارد اما یکی از مدیرانی است که پیادهسازی طرحهای مدیران ارشد وزارتخانه را بر عهده دارد.
قاضینوری، که پیش از این مدیر گروه فناوریهای نوین مرکز پژوهشهای مجلس بوده، حدود شش ماه است که به عنوان مامور به خدمت از هیات علمی دانشگاه علامه به سازمان فناوری اطلاعات نقل مکان کرده است. بهانه گفتوگوی پیوست با او، تصویب آییننامه نوآفرین در هیات دولت است. آییننامهای که وزارت ارتباطات بیش از یک سال بود تلاش داشت آن را به تصویب هیات دولت برساند. مصاحبه ما با سروش قاضینوری را درباره آییننامه نوآفرین بشنوید.
فضای استارتآپی که حداقل در هشت سال گذشته شکل گرفته یا بسیاری از ادبیات و جغرافیایی که در این فضا دیده میشود، مرهون وجود مجموعههایی است که در توسعه این فضا نقش تعیینکنندهای داشتهاند. از جمله این مجموعهها میتوان به سرآوا اشاره کرد؛ هلدینگی که طی سالهای گذشته شرکتهای استارتآپی بزرگی مانند دیجیکالا و کافهبازار از دل آن بیرون آمدهاند. تاثیر سرآوا بر این فضا آنقدر جدی است که چه این مجموعه را دوست داشته باشید و چه از آن انتقاد کنید، باید آن را به عنوان یک واقعیت بپذیرید.
بنابراین وقتی قرار باشد در مورد موانع شکلگیری نسل دوم شرکتهای استارتآپی صحبت کنید درستترین جا برای سر زدن به آن شرکت همآوا است. شرکتی که در روایت رضا کلانترینژاد، مدیرعامل این مجموعه، در امتداد سراوآ یا به تعبیری در کنار سرآوای جدیدی که متولد شده شکل گرفته است. همآوا که قرار است افرادی را به خود جذب کند که به قول مدیرعاملش میتوانند آرزوها و رویاهایشان را زندگی کنند، تمام ماموریتهای این هلدینگ بزرگ در زمینه سرمایهگذاری مرحله اول رشد، مدیریت نوآوری و سرمایهگذاری روی نوآوری را عهدهدار خواهد بود. به عبارتی و آنطور که کلانترینژاد در گفتوگو با پیوست میگوید، در واقع تمام DNA و روحی که قرار بود از ابتدا در سرآوا باشد حالا در همآوا وجود دارد. گفتوگوی ما با رضا کلانترینژاد را بشنوید.
راهروها و طبقات برجشیشهای صندوق نوآوری و شکوفایی نسبت به سال گذشته در همین زمان، که برای پرونده ارزشگذاری شرکتهای استارتآپی و گفتوگو با رئیس هیات عاملش به آن آمده بودیم، بسیار خلوتتر است و کمترین رفتوآمد را در طبقات دارد. اگر روزهای شلوغ و افراد پرونده به دست را در حال رفتوآمد در طبقات صندوق دیده باشید، حتماً این سکوت در یکی از ساعات کاری روز گرم بهاری برایتان بسیار تعجببرانگیز خواهد بود.
وقتی به اتاق وحدت برای مصاحبه وارد میشویم یکی دیگر از موارد حیرتانگیز، پرنور شدن و کوچک شدن اتاقی است که رئیس هیات عامل صندوق نوآوری در آن کارهایش را پیگری میکند؛ جایی که به جای میز بزرگ و همیشگی، یک میز کنفرانس جمع و جور جای گرفته و چند مبل هم احتمالاً برای پذیرایی از مهمانان در گوشه دیگری از اتاق دیده میشود. وقتی وحدت با آن لهجه یزدی درباره صندوق صحبت میکند میتوان فهمید این تغییرات نه تنها در ظاهر ساختمان و اتاقهای صندوق که در تیم مدیریتی آن هم اتفاق افتاده است. با علی وحدت، رئیس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، در مورد سیاستگذاریهای جدید این صندوق برای حمایت از اکوسیستم استارتآپ به گفتوگو نشستهایم که در ادامه میشنوید.
شاید وقتی یک سیب چرخید و از درخت در آغوش آیزاک نیوتن افتاد تا بهانهای باشد که بتواند قانون جاذبه را کشف کند، یا وقتی داوینچی مونالیزا را میکشید و گالیله میگفت زمین به دور خورشید میچرخد، هیچکدام فکر نمیکردند در پس یک ایده و طرح ساده دیگر هیچگاه تاریخ آنها را فراموش نخواهد کرد. اتفاقاتی هم که در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 در بازار کسبوکارهای اینترنتی ایران رخ داد، در زمان خود به نظر نمیرسید یک اتفاق تاریخی و نویدبخش تحولی بزرگ در بازار تجارت الکترونیکی کشور باشد. گزارش سونیتا سرابپور درباره نسل دوم استارتآپهای ایران را بشنوید.
انگار در سرای «ایکی قاپی»* قدم میزنی؛ در حالی که آتش تازه خاموش شده، اما هنوز هرم گرمای آن از بین نرفته است. مغازهها سوخته و کسبه در بهت از دست رفتن همه سرمایهشان ماندهاند. آتشی که کسی به درستی نمیداند از کجا شعله کشید و چطور در زمانی کوتاه دار و ندار همه را خاکستر کرد؛ اما این نقل بازار تبریز نیست، داستان بازار گوشی تلفن همراه ایران است که در میانه تابستان 97 طعمه حریق شد و همچنان میسوزد. آتشی که جرقه اولیهاش را دلار 4200 تومانی زد. دلاری که قرار بود نماد توانایی دولت در کنترل بازار، پس از بازگشت تحریمها باشد اما به دستاویزی برای گرانفروشی، رانتخواری، کمیابی اقلام مصرفی و در نهایت نابودی برخی بازارها تبدیل شد.
گزارش میثم قاسمی درباره بازار گوشی تلفن همراه ایران که یک سال پس از برخورد با واردکنندگان متخلف هنوز به حالت عادی بازنگشته است را بشنوید.
ابلاغ اجرای برنامه ششم توسعه به دستگاههای دولتی به دو سالگی خود نزدیک میشود. هرچند سازمان برنامه و بودجه کشور طبق قانون، مسئول نظارت بر حسن اجرای برنامههای توسعهای به شمار میآید، اما مجلس نیز در این سالها سعی کرده است نقش خود در این زمینه را تا حد امکان ایفا کند؛ بنابراین از همین دو سال پیش فراکسیون «نظارت بر اجرای برنامههای توسعهای مجلس شورای اسلامی» را تشکیل داد.
هرچند هنوز گزارشی از روند فعالیت این کمیسیون منتشر نشده است اما وزرای دولت به صورت مرتب در کمیسیونهای مختلف حاضر میشوند و مورد سوال و جواب نمایندگان مجلس قرار میگیرند و باید از عملکرد خود دفاع کنند، هرچند بسیاری از سوالها مربوط به قانون و نحوه اجرای وظایف محولشده به وزارتخانهها برای اجرای قانون برنامه ششم توسعه نیست، اما در بسیاری از مواقع وزرا برای دفاع از عملکرد خود از آن کمک میگیرند.
بهناز توحیدی در گزارش با نام چشمانداز ابهام تلاش کرده تا به این سوال پاسخ دهد که آیا نمایندگان مجلس بر روند اجرای برنامه ششم در حوزه فناوری و اطلاعات نظارت دارند؟
ماهنامه پیوست – شماره 69- تیر 1398
با صدای: میثم قاسمیاگر اهل دنبال کردن اخباری دنیای فناوری باشید، تقریبا هر روز خبر آغاز به کار چند استارتآپ جدید را میشنوید؛ اما چرا از میان این همه کسبوکار تازه تاسیس، دیگر شرکتهای بزرگی مانند اسنپ، دیجیکالا، کافه بازار و… بیرون نمیآید؟ به این سئوال میتوان از دو زاویه پرداخت. اول؛ چه شد که نسل اول استارتآپها، توانستند چند شرکت بزرگ پرورش دهند و دوم؛ چرا از نسل دوم، استارتآپ بزرگی بیرون نیامده است.
ماهنامه پیوست در شماره 69 خود به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسشها است. بهانه تهیه این پرونده، تصویب طرح «نوآفرین» در هیات دولت است. این طرح تلاش میکند از استارتآپهای تازهتاسیس حمایت کند. آیا این حمایتها نتیجهای به دنبال خواهد داشت؟ گفتوگوها، یادداشتها و گزارشهای پیوست در این رابطه را میتوانید بخوانید و بشنوید.
موضوع دیگری که در این شماره پیوست به آن پرداخته شده، تولید تجهیزات بانکداری الکترونیکی و به خصوص خودپرداز در ایران است که در بخش خدمت و تجارت آمده است. همچنین در بخش جهان، به بررسی تاثیر فناوری بر تغییرات اقلیمی پرداخته شده است.
شما میتوانید با گوش کردن این شماره از رادیو پیوست از کلیات موضوعات مطرح شده در ماهنامه مطلع شوید و پس از آن مطالب و مقالات دلخواه خود را بخوانید. هماکنون نسخه الکترونیکی شماره 69 ماهنامه پیوست از طریق جار و فیدیبو در دسترس است و نسخه کاغذی نیز منتشر شده است.
تجارت الکترونیکی مانند ساختمان چهارطبقه اجارهنشینهاست، سریالی که در سالهای میانی دهه 60 پخش میشد. مستاجران ساختمان اجارهنشینها هر کدام ساز خود را میزدند و میخواستند به شیوه خودشان به ساختمان سروسامانی دهند. هر کدام از آنها هر روز با شیوهای جدید وارد میشد و جنگ جدیدی راه میانداخت. هیچکس با دیگری به تفاهم نمیرسید و در نهایت پایه منبع آب ساختمان شل شد، فرو ریخت و ساختمان و ساکنانش را آب برد. داستانی که شباهت زیادی به حال این روزهای استارتآپهای حوزه تجارت الکترونیکی و روند سیاستگذاری برای آنها دارد.
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی امسال را سال سیاستگذاری و برنامهریزی برای حوزه تجارت الکترونیکی اعلام کرده است. سیاستگذاریای که بر پایه قانونی خواهد بود که تقریباً 16 سال از عمر آن میگذرد و بسیاری از فعالان این حوزه نیاز به بازنگری در آن را بارها گوشزد کردهاند اما روند کند تغییرات در دولت موجب شده بسیاری از کارشناسان این حوزه به همین قانون فعلی رضایت دهند.
گزارش نسیم سلطان بیگی درباره چالشهای کسبوکارها در حوزه سیاستگذاری تجارت الکترونیکی را بشنوید
اگر بازار سنتی ایران این روزها دلیل بیرونقی خود را بیثباتی نرخ ارز میداند و نگاهش به ساختمان شیشهای بانک مرکزی دوخته شده تا شاید با تصمیمی بتواند رونق را به آن بازگرداند، بازار تجارت الکترونیکی تمام مشکلات خود اعم از فیلترینگ کسبوکارها یا امنیت کاربران این حوزه یا تعدد مجوزهای متفاوتی را، که از عمر آنها در فضای کنونی سالها گذشته است، نبود یک متولی واحد در زمینه تجارت الکترونیکی میدانند.
معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی، مرکز ملی فضای مجازی و اتحادیه کسبوکارهای فضای مجازی هر کدام به نوعی خود را متولی بخشی از فضای تجارت الکترونیکی کشور میدانند. پرسشی که به نظر میرسد هنوز جوابی ندارد، سالهاست در قانون تجارت الکترونیکی و اساسنامه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی پاسخ داده شده است، با این وجود به نظر میرسد کسی علاقهای به شنیدن آن ندارد؛ اما این موضوع با توجه به آغاز فصل سرمای اقتصادی دوباره نزد دولتمردان داغ شده است.
گزارش مهرک محمودی در این باره را در فایل زیر بشنوید.
نشست کارشناسی درباره امنیت در استارتآپها
با صدای: آرش برهمنددر مدت کوتاهی که از سال 98 گذشته، بارها خبرهایی در مورد هک و نفوذ به زیرساختهای شرکتهای استارتآپی کشور شنیده شده است که شاید مهمترین آنها مربوط به نفوذ به اطلاعات فاکتور رانندگان تپسی و دسترسی به سورسکد سایت کافهبازار باشد. هر کدام از این شرکتها نیز تاکنون دلایل مختلفی برای بحرانهای امنیتیای که برایشان پیش آمده اعلام کردهاند؛ اما آنچه همه آنها به صورت مشخص عنوان میکنند این است که در شرایطی که شرکتهای استارتآپی تمام توانشان را برای توسعه بازار خود گذاشتهاند و در این زمینه سرعتشان برای توسعه سیستمهایشان به شکل باورنکردنی بالا میرود، اولین چیزی که قربانی میکنند امنیت است.
در نشست کارشناسی پیوست با حضور مدیر فناوری شرکت تپسی، معاون مهندسی کافهبازار و مدیر امنیت زرینپال، به بررسی اهمیت یافتن موضوع امنیت در اکوسیستم شرکتهای استارتآپی کشور پرداختیم. در این نشست عوامل گوناگونی برای افزایش حملات امنیتی به شرکتهای استارتآپی اعلام شد؛ از سختی ارتباط با شرکتهای خارجی برای فراهم کردن زیرساختهای امنیتی مناسب گرفته تا قربانی شدن امنیت به خاطر توسعه بازار و نبود قانونهای شفاف در فضای امنیتی برای شرکتهای استارتآپی.
میزگرد پیوست در این باره را در فایل زیر بشنوید:
«What I’d like to see with Iran, I’d like to see them call me»؛ همین یک جمله از صحبتهای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، کافی بود تا سیل شوخیهای ایرانیها روانه شبکههای اجتماعی و پیامرسانها شود. کاربران آنچنان با این بخش از سخنان او شوخی کردند که اصل موضوع به فراموشی سپرده شد و در این میان، انیمیشن کوتاهی که نشان میداد ترامپ از انبوه پیامهای تبلیغاتی کاشت مو و سفر به آنتالیا و غیره به ستوه آمده و خودکشی میکند، حتی نظر وزیر ارتباطات را هم جلب کرد. همگان میدانند که ثبت شماره یک ایرانی در هر جا، به معنی دریافت انبوه پیامکها و تماسهای تبلیغاتی است اما انگار کسی نمیتواند با آن مقابله کند. این در حالی است که هنوز کارزار وزیر با خدمات ارزش افزوده موبایلی تمام نشده است، کارزاری که تاکنون تلفات بسیاری داده اما همچنان در ظاهر بر بستر فنی پیش میرود.
گزارش میثم قاسمی درباره خدمات ارزش افزوده تلفن همراه و پیامکهای تبلیغاتی را در فایل زیر بشنوید.
فضایی مهآلود میان آنها و دیگران
با صدای: بهناز توحیدی«اگر شبکه ملی اطلاعات راهاندازی شده، پس کجاست؟»
یک هفته از انتشار خبر «قتل طلبه همدانی» میگذرد. کمی از تب و تاب ماجرا کاسته شده است و نمایندگان در راهروهای مجلس همچنان از رها بودن فضای مجازی میگویند و وقتی از راهکار آنها پرسیده میشود تنها میگویند: راهاندازی شبکه ملی اطلاعات. شبکه ملی اطلاعات را میتوان به مثابه حکایت «فیل در تاریکی» مولانا دانست. هنوز بسیاری از ماهیت «شبکه ملی اطلاعات» برداشت دقیقی ندارند و هر کسی از ظن خود در مورد آن اظهارنظر میکند و معمولاً این اظهارنظرها رنگ و بوی سیاسی نیز میگیرند. با اینکه مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بارها اعلام کردهاند شبکه ملی اطلاعات راهاندازی شده است، اما هنوز برخی از نمایندگان در پی راهاندازی این شبکه هستند.
البته این تنها موضوع مرتبط با ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست که نمایندگان طی هفتههای اخیر به آن علاقه نشان دادهاند. گزارش بهناز توحیدی از آنچه در ماه گذشته در مجلس رخ داده را در فایل زیر بشنوید.
موضوع امنیت اطلاعات کاربران در ماههای اخیر در ایران بسیار مهم شده است. کمتر هفتهای است که خبری درباره تلاش برای دستیابی به اطلاعات کاربران یک سایت یا پلتفرم منتشر نشود و گاهی نیز این اطلاعات در اختیار دیگران قرار گرفته. هرچند کسبوکارهای نوپا تنها بخشهایی نیستند که هدف این حملات قرار میگیرند؛ اما سخنان درباره آنها بیشتر است.
شماره 68 ماهنامه پیوست تیتر اصلی خود را به این موضوع اختصاص داده و مانند همیشه با گزارشها، گفتوگوها و یادداشتهایی، موضوع امنیت اطلاعات در استارتآپها را بررسی کرده است.
از دیگر موضوعات این شماره پیوست، بررسی عملکرد مرکز توسعه تجارت الکترونیکی است که در بخش خدمت و تجارت به آن پرداخته شده است.
در این اپیزود از رادیو پیوست مانند ماههای گذشته، مروری داریم بر جدیدترین شماره ماهنامه پیوست. شما میتوانید با گوش کردن این شماره از رادیو پیوست از کلیات موضوعات مطرح شده در ماهنامه مطلع شوید و پس از آن مطالب و مقالات دلخواه خود را بخوانید. هماکنون نسخه الکترونیکی شماره 68 ماهنامه پیوست از طریق جار و فیدیبو در دسترس است و نسخه کاغذی نیز منتشر شده است.
الکترونیکی شدن فرایندها پیشزمینه هوشمندی است
با صدای: نسیم سلطان بیگیزمانی که خبرنگار حوزه شهری بودم، شورای شهر و صحن علنی آن بخش جدانشدنی تمام هفته ها بود. 20 دقیقه زود رســیده بودم و تمام این مدت در پیاده رو مقابل ســاختمان شــورا طــول و عرض خاطرات آن روزهایم را میپیمودم. بالاخره همکارم از راه رسید و برای گفتوگویی که هماهنگیاش بیش از یک ماه از من وقت گرفته بود خودمان را به طبقه پنجم شــورای شــهر رساندیم. اتاقی که تابلوی روی در آن از یک ســال و نیم پیش به نام بهاره آروین، رئیس کمیته شــفافیت شــورا، درآمده اســت.
پیش از آنکه گفت وگو شــروع شــود گفت قرار است شهردار برای بازدید بیاید و اگر چنین شــود، مجبور به ترک مصاحبه خواهد بود. اما خبر خوب برای ما اینکه شهردار نیامد و بهاره آروین به جای انتظار یک ماهه و دو بار عقب افتادن زمــان مصاحبــه، نه نیم ســاعت که یک ســاعت و نیم با ما به گفت وگو نشســت. شــفافیت تقریبــا همه آن چیــزی بــود که به آن فکر می کــرد. او در اتاقی غرق نور، کــه در ورودی آن از بیرون باز نمی شــد، نگران این بود که آیا پس از او کســی هســت که ماراتن شفافیتی را که در شهرداری تهران به راه انداخته ادامه دهد. میتوانید آنچه را که ما در این یک ساعت و نیم گفتیم و شنیدیم در ادامه بشنوید.