۹ مهر ۱۴۰۳
مهدی فقیهی مدیر دفتر فناوریهای نوین مرکز پژوهشهای مجلس
باید تکلیف خودمان را مشخص کنیم
مهدی فقیهی، مدیر دفتر فناوریهای نوین مرکز پژوهشهای مجلس، پژوهشگری است که سعی میکند اقتصاد را به آیتی متصل کند و با توجه به موقعیت و صندلیای که روی آن نشسته است، دوست دارد فضای قانونگذاری کشور را برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات آماده کند. در این گفتوگوی کوتاه با او در خصوص تاثیر فناوری اطلاعات بر رشد اقتصادی صحبت کردهایم.
چرا نمیتوان گفت توسعه فناوری اطلاعات در ایران موجب توسعه اقتصادی شده است؟ ابتدا باید ببینیم نگاه ما به این فناوری چگونه است. در این رابطه با دو دیدگاه مواجهیم؛ یکی دیدگاهی که فناوری اطلاعات را یک صنعت در نظر میگیرد و معتقد است باید تمرکز روی توسعه ict باشد، و دیدگاه دیگری که فناوری اطلاعات را یک توانمندساز برای بخشهای دیگر میبیند. یعنی برای مثال فناوری اطلاعات در بخش سلامت یا بانکداری به کار گرفته شود تا به بهبود خدمات آنها کمک کند و بانکداری الکترونیکی را به ارمغان بیاورد. یعنی کاربردهای فناوری را در بخشهای دیگر ببینیم و تولید ثروت کنیم و در نهایت به اقتصاد دانشبنیان برسیم. رویکرد دیگری هم وجود دارد که بسیاری از کشورها در پیش گرفتهاند و آن این است که بسیاری از کشورها به این فناوری هم به عنوان یک صنعت جداگانه نگاه میکنند هم به عنوان توانمندساز صنایع دیگر. یعنی هم سعی در تولید و توسعه و صادرات سختافزار و نرمافزار دارند هم از مزایای فناوری در صنایع خود بهره میگیرند. کشورهایی مانند هند تمرکز خود را روی توسعه نرمافزار گذاشتهاند ولی کشورهای توسعهیافته بیشتر به عنوان توانمندساز از این فناوری استفاده کردهاند. این رویکردها هر کدام میتوانند به بهرهوری و تولید ثروت بینجامند؛ باید با توجه به مدل اقتصاد هر کشور به آن نگریست. ما از چه رویکردی پیروی کردهایم؟ مشکل اصلی این است که ما اصلا نمیدانیم چه میخواهیم انجام دهیم. هنوز قوانین و سیاستهای ما مشخص نیست. در هر بخش از هر دری سخنی هست اما تمرکز کافی روی کاری که باید انجام گیرد وجود ندارد. هنوز مشخص نیست قصد داریم فناوری اطلاعات را یک صنعت بدانیم یا به عنوان توانمندساز درخدمات و صنایع از آن استفاده کنیم. در هر بخش کمی توسعه انجام گرفته و به حال خود رها شده و کمتر کاری به سرانجام رسیده است. شفاف...